Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over Rapport "Naar een toekomstbestendige energiebelasting" (Kamerstuk 32140-195)

De vaste commissie voor Financiën heeft op 4 juli 2024 enkele vragen en opmerkingen
aan de Staatssecretaris van Financiën voorgelegd over zijn op 7 juni 2024 toegezonden
brief inzake het Rapport «Naar een toekomstbestendige energiebelasting» (Kamerstuk
32 140, nr. 195).

De fungerend voorzitter van de commissie,

Tielen

Adjunct-griffier van de commissie,

Lips

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben het rapport met veel interesse gelezen.
Deze leden hebben enkele vragen.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie constateren dat er verschillende redenen kunnen
zijn om energiebelasting te heffen of de heffing op een bepaalde manier vorm te geven,
zoals het stimuleren van energiebesparing, het substitueren van gas door elektriciteit
en het verbeteren van de koopkracht van specifieke groepen en dat over het algemeen
geldt dat meer doelen leiden tot meer complexiteit als het gaat om fiscale wetgeving.
Het reduceren van de complexiteit betekent mogelijk dan ook het loslaten van sommige
doelen. Deze leden vragen de Staatssecretaris daarom om een ranglijst te maken van
de doelstellingen die meespelen bij de energiebelasting. Wat zijn de verschillende
doelen volgens de Staatssecretaris en welke doelen vindt de Staatssecretaris het belangrijkst?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vinden het van groot belang dat iedereen in
Nederland voldoende middelen heeft om de woning te kunnen verwarmen als dat nodig
is. Deze leden vragen de Staatssecretaris in hoeverre de Staatssecretaris energiearmoede
ziet als een losstaand fenomeen of juist een uiting van het bredere probleem van armoede
in Nederland. In het verlengde daarvan vragen deze leden of de Staatssecretaris de
energiebelasting een geschikt middel vindt voor koopkracht- en inkomensbeleid. Klopt
het dat de belastingvermindering in de energiebelasting volledig verzilverbaar is
en daarom economisch gezien vrijwel volledig vergelijkbaar met een huishoudtoeslag
of «basisinkomen» op huishoudniveau? Hoe kijkt de Staatssecretaris aan tegen dit inkomensbeleid
via de energiebelasting, uitgevoerd door private bedrijven? Zou het niet logischer
zijn dit via een andere regeling vorm te geven, uitgevoerd door een publieke instelling
(zoals de Sociale Verzekeringsbank (SVB))?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen ook of er andere mogelijkheden zijn
om de teruggaveregeling voor gevallen waarin slechts één keer de belastingvermindering
toegepast wordt, terwijl dat meer keer zou moeten af te kunnen schaffen. Is het bijvoorbeeld
mogelijk om alle onroerende zaken van een eigen elektriciteitsmeter te voorzien (voor
zover deze die nog niet hebben)? Heeft het kabinet hier plannen voor?

Deze leden vragen ook of de Staatssecretaris kan toelichten waarom de belastingvermindering
niet wordt geïndexeerd. Zou het niet logischer zijn dit wél te doen, bijvoorbeeld
met de tabelcorrectiefactor?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie zijn daarnaast geïnteresseerd in de mogelijkheden
van een uniform tarief in de energiebelasting (een vlaktaks). Hoe kijkt de Staatssecretaris
aan tegen de voordelen daarvan? Klopt het dat de complexiteit bij bijvoorbeeld blokverwarming
ermee zou verdwijnen? Kan de Staatssecretaris de totale vermindering aan uitvoeringskosten
en administratieve lasten door invoering van een vlaktaks kwantificeren?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen de Staatssecretaris naar zijn visie
op «fossiele subsidies» binnen de energiebelasting. Hoe kijkt de Staatssecretaris
aan tegen het verschil in beprijzing tussen elektriciteit en gas, als het gaat om
zowel energie-inhoud als CO2-uitstoot? Hoe kijkt de Staatssecretaris aan tegen de fossiele subsidie die ontstaat
door het degressieve tariefstelsel? Klopt het dat zowel het voornoemde beprijzingsgat
als de degressiviteit groter worden door de plannen in het hoofdlijnenakkoord van
het kabinet? Hoe verhouden deze plannen zich tot de herziening van de Energy Taxation
Directive? Met welke inzet gaat het kabinet de onderhandelingen over deze herziening
in? Deze leden vragen ook waarom Nederland geen gebruik maakt van de optie in de Energy
Taxation Directive om elektriciteit uit hernieuwbare bronnen vrij te stellen van energiebelasting?
Wat zouden de voor- en nadelen daarvan zijn?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen de Staatssecretaris om een overzicht
te maken van alle speciale regelingen (verlaagde tarieven, teruggaveregelingen etc.)
in de energiebelasting met daarbij de datum waarop zij voor het laatst zijn geëvalueerd,
hoe doelmatig en doeltreffend zij zijn volgens die evaluatie en wanneer de eerstvolgende
evaluatie is gepland.

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de brief «Naar
een toekomstbestendige energiebelasting». Deze leden hebben nog meerdere vragen.

De leden van de VVD-fractie lezen ten aanzien van de herziening van de richtlijn dat
op dit moment de onderhandelingen lopen over een herziening van de richtlijn. Welke
onderdelen van deze richtlijn zouden worden herzien? Wat is de stand van zaken van
deze herziening? Welke planning wordt er aangehouden voor deze herziening? Wat is
de Nederlandse inzet bij deze onderhandelingen?

De leden van de VVD-fractie maken zich ten aanzien van de Belastingdienst zorgen over
de capaciteit in de toekomst bij de Belastingdienst aangezien er personeelstekorten
zullen ontstaan. Hoeveel fte heeft het Landelijk Milieubelastingenteam Arnhem (LMA)
nodig om de toezichtactiviteiten uit te blijven voeren? Hoeveel fte heeft het Team
Teruggave Milieubelastingen (TMB) nodig om het aantal teruggaveverzoeken te kunnen
blijven behandelen? Hoeveel fte zal er naar verwachting uitstromen bij het LMA en
TMB? Wat zijn de gevolgen van een tekort in capaciteit bij het LMA? Welke stappen
gaat de Staatssecretaris zetten om deze tekorten tegen te gaan?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er sprake is van complexe wet- en regelgeving,
arbeidsintensief werk en onvoldoende capaciteit om de taken volledig uit te voeren.
Wat betekent dit voor de dienstverlening? Hoe lang moeten belastingplichtigen gemiddeld
wachten op hun teruggave? Wat is het gemiddelde bedrag van de teruggave?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het noodzakelijk is om de huidige legacy in
de ICT eerst op te lossen voordat aanzienlijke aanpassingen zouden worden doorgevoerd.
Wat is de huidige legacy? Wat wordt verstaan onder «aanzienlijke aanpassingen»?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het niet voor alle partijen altijd duidelijk
is dat energiebelasting verschuldigd is. Wat zijn de consequenties van het over het
hoofd zien van de energiebelasting? Wie handhaaft dit? Op welke manier kan de Belastingdienst
bijdragen aan het duidelijker maken hiervan? Wat gaat de Staatssecretaris doen om
dit duidelijker te maken?

De leden van de VVD-fractie vinden het ten aanzien van (nog niet) uitgevoerde onderzoeken
en verkenningen jammer om te lezen dat de bespreking van of vergelijking met andere
instrumenten (normeren, beprijzen, subsidiëren) buiten de reikwijdte van het onderzoek
valt. Is het mogelijk om dit alsnog uit te voeren? Wat zijn de verwachtingen van een
eventuele vergelijking?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Ministerie van Financiën in de eerste helft
van 2024 onderzoek doet naar blokaansluitingen. Wat is de stand van zaken van dit
onderzoek? Wat is de planning van dit onderzoek? Wat is de onderzoeksopdracht? Welke
partijen zijn betrokken bij dit onderzoek?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Ministerie van Financiën op dit moment verkent
of het mogelijk is om voor de belastingvermindering onderscheid te maken tussen huishoudens
en niet-huishoudens. Wat is de stand van zaken van deze verkenning? Wat is de planning
van deze verkenning? Welke organisaties zijn betrokken bij deze verkenning? Wat zijn
eventuele vervolgstappen van deze verkenning?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er kan worden onderzocht of het mogelijk en
wenselijk is dubbele heffing te voorkomen. In welke gevallen doet dubbele belasting
zich nu voor? In welke gevallen wordt dubbele belasting voorzien bij een ongewijzigde
energiebelasting? In welke scenario’s is het wel en niet mogelijk en wenselijk om
dubbele heffing te voorkomen?

De leden van de VVD-fractie lezen ten aanzien van de verduurzamingsprikkels dat verduurzamingsprikkels
vermoedelijk doeltreffender en doelmatiger kunnen worden uitgegeven via andere instrumenten
zoals normering en subsidiering. Kan de Staatssecretaris een uitwerking laten zien
van een doeltreffender en doelmatiger alternatief zoals subsidiering? Ook lezen deze
leden dat bovendien gerichte compensatie via andere instrumenten buiten de energiebelasting
mogelijk doeltreffender en doelmatiger is. Kan de Staatssecretaris dit ook uitwerken?