Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden : Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden
36 350 V Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Nr. 3
VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN
Vastgesteld 16 juni 2023
De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken, belast met het voorbereidend onderzoek
van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst
van vragen met de daarop gegeven antwoorden.
De vragen zijn op 1 juni 2023 voorgelegd aan de Minister van Buitenlandse Zaken. Bij
brief van 13 juni 2023 zijn ze door de Minister van Buitenlandse Zaken beantwoord.
Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.
De voorzitter van de commissie, R. Heerema
De adjunct-griffier van de commissie, Blom
1
Hoe wordt de € 2,5 miljard die het kabinet beschikbaar heeft gesteld ten gevolge van
de oorlog in Oekraïne verdeeld over de ministeries van Defensie, Buitenlandse Zaken
en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking?
Antwoord
De precieze besteding van deze steun hangt samen met het verloop van de oorlog en
de daaruit voortvloeiende Oekraïense behoeften. De reservering staat op de Aanvullende
Post bij het Ministerie van Financiën. Op gezette momenten zal via (incidentele) suppletoire
begrotingen budget naar de departementale begrotingen worden overgeheveld. Hierdoor
wordt de Kamer tijdig geïnformeerd over de inzet.
Tot en met het publiceren van de eerste suppletoire begroting heeft Defensie EUR 1,8
miljard, Buitenlandse Zaken EUR 365 miljoen en Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking
EUR 170 miljoen verplicht onder de reservering.
2
Wat is de oorzaak van de aanzienlijke stijging van de uitgaven aan de Verenigde Naties
(VN)?
Antwoord
De stijging van de verplichte bijdrage aan de VN heeft een drietal oorzaken. Enerzijds
is de VN begroting, waarover de contributie geheven wordt, in zijn geheel gestegen.
Daarnaast is het relatieve aandeel in de begroting gestegen van 1,256% naar 1,377%.
Derde oorzaak is de ongunstige dollarkoers op moment van opstellen van de begroting.
3
Constaterende dat de financiering voor «Mensenrechten uit het Mensenrechtenfonds»
afneemt, terwijl de financiering voor «Bijdragen aan (inter)nationale organisaties
vanuit het Mensenrechtenfonds» toeneemt, wat is de invloed van deze verschuiving op
de vrijgestelde financiering voor de beleidsprioriteit «persvrijheid»? Wat is de invloed
op de actoren via wie deze financiering wordt besteed?
Antwoord
Deze verschuiving heeft geen invloed op de financiering ten behoeve van de beleidsprioriteit
vrijheid van meningsuiting («persvrijheid»). Deze overheveling komt ten goede aan
het gedelegeerde budget dat wordt beheerd door de ambassades en dientengevolge komt
het ten goede aan lokale maatschappelijke organisaties werkzaam op o.a. persvrijheid.
4
Hoe is in 2024, 2025, 2026 en 2027 de verhouding tussen financiering verleend via
(lokale) maatschappelijke organisaties enerzijds, en via multilaterale instellingen
anderzijds? Kunt u hier een uiteenzetting van geven?
Antwoord
De verhouding tussen financiering verleend via (lokale) maatschappelijke organisaties
en multilaterale instellingen kan alleen opgemaakt worden op basis van de uiteindelijke
uitgaven. Op basis van de uitgaven over het jaar 2022 bedroeg deze verhouding 70%
uitgaven via maatschappelijke organisaties en 30% via multilaterale instellingen.
5
Hoeveel financiering voor persvrijheid is in 2024 voorzien te besteden via VN-organisaties?
Via welke VN-organisaties wordt dit besteed? Heeft u zicht op hoe veel van deze financiering
via (subgrants bij) maatschappelijk middenveld wordt besteed?
Antwoord
UNESCO heeft binnen de VN het mandaat om persvrijheid en vrijheid van meningsuiting
te beschermen. Hoewel de jaarplannen nog moeten worden ingediend en goedgekeurd wordt
in 2024 een bijdrage voorzien van zo’n EUR 700.000 aan de Communicatie- en Informatiesector
van UNESCO. UNESCO werkt onder andere door middel van subgrants aan maatschappelijke
organisaties. Hoeveel van de genoemde financiering hieraan zal worden besteed in 2024
is nog niet bekend.
6
Kunt u toelichten uit welke bijdragen de verhoging van de meerjarige verplichtingen
voor 2027 op artikel 1 is opgebouwd en in welke jaren deze leiden tot uitgaven?
Antwoord
De stijging van het verplichtingenbudget in 2027 is met name toe te schrijven aan
het aangaan van meerjarige verplichtingen als gevolg van een mogelijke tender binnen
het Mensenrechtenfonds. Deze zullen dan in de jaren daarna tot uitgaven leiden.
7
Kunt u toelichten hoe de Kamer over de voorgenomen tender binnen het Mensenrechtenfonds
verder wordt geïnformeerd?
Antwoord
Een nieuwe tender voor het mensenrechtenfonds zal op zijn vroegst eind 2026 gelanceerd
worden. In de aanloop naar deze lancering zal bepaald worden op welke wijze de kamer
hier het beste over geïnformeerd kan worden.
8
Wat zijn mogelijke gevolgen van de verlaging van het budget voor Crisisbeheersingsoperaties,
en kunnen deze adequaat worden ondervangen?
Antwoord
De verlaging van het budget op crisisbeheersing heeft geen directe gevolgen. De verwachting
is dat, zoals de afgelopen jaren is gebleken (zie onder andere jaarverslagen 2022
en 2021), de contributie lager uitvalt dan eerder geraamd.
9
Wat is de reden dat de kapitaalverhoging van de Council of Europe Development Bank
gefinancierd wordt vanuit het steunpakket voor Oekraïne?
Antwoord
De totale kapitaalverhoging van de Council of Europe Development Bank (CEB) bedraagt
EUR 43,6 miljoen, waarvan de helft (EUR 21,8 miljoen) gealloceerd is voor steun aan
Oekraïne via de CEB. Dit gedeelte wordt betaald uit de reservering van EUR 2,5 miljard
bedoeld voor steun aan Oekraïne in 2023. Het overige gedeelte van de kapitaalverhoging
wordt opgevangen binnen de eigen begroting.
10
Welke (inter)nationale organisaties ontvangen in 2023 een bijdrage in het kader van
Asiel & Migratie (graag een volledige lijst)?
Antwoord
UNHCR, Unicef, ILO, Wereldbank, IFC (Prospects), IOM (Compass)
11
Welk deel van het budget voor Instituut Clingendael is voor de training van buitenlandse
diplomaten, welk deel van het budget is voor de training van Nederlandse diplomaten,
welk deel van het budget is voor kortlopende onderzoeksopdrachten zoals vanuit PROGRESS
en welk deel van het budget is voor financiering van langdurig onderzoek?
Antwoord
Gemiddeld betreffen de uitgaven in het kader van de opdracht voor het Progress onderzoeksprogramma
EUR 2 miljoen per jaar (pagina 22 van de begroting). Clingendael ontvangt tevens andere
bijdrages van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, maar die vallen onder andere
budgetlijnen en begrotingsartikelen.
12
Waar wordt het bedrag voor «Europese bewustwording» aan uitgegeven in 2023?
Antwoord
Het bedrag voor Europese bewustwording is ingezet om Nederlanders evenwichtig te informeren
over de EU en het Nederlandse EU-beleid, zoals bepleit in de moties Koole 1 en 2.
Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van online informatievoorziening en de organisatie
van burgerdialogen.
13
Wat was de reden voor het verschuiven van de uitgaven voor consulaire informatiesystemen
van 2022 naar 2023?
Antwoord
De uitgaven voor consulaire informatiesystemen zijn verschoven van 2022 naar 2023
enerzijds doordat een deel van de in 2022 ontvangen BMVI-subsidie van toepassing is
op uitgaven voor toekomstige jaren en anderzijds door vertragingen in de doorontwikkeling
van IT systemen.
14
Hoe is de hoogte van de verhoging van het budget voor Programma Ondersteuning Buitenland
Beleid (POBB) tot stand gekomen?
Antwoord
N.a.v. de oorlog in Oekraïne en de daarmee samenhangende dreiging voor de mondiale
veiligheid en internationale orde heeft het kabinet geëvalueerd hoe bestaande instrumenten
zouden kunnen worden ingezet om te kunnen reageren op de nieuwe geopolitieke realiteit.
Vanwege de flexibiliteit van het POBB is besloten om het budget voor dit Programma
te verhogen met als doel nog beter te kunnen inspelen op de geopolitieke ontwikkelingen.
Het besluit over de hoogte van de verhoging is genomen op basis van een analyse van
het beschikbare budget in combinatie met verwachtingen t.a.v. mogelijke projectvoorstellen
van uitvoerende organisaties en een inschatting van de absorptiecapaciteit om deze
goed te implementeren en monitoren.
15
Kunt u toelichten hoe de verhoging van het budget voor de China-strategie met € 1
miljoen uitgegeven zal worden?
Antwoord
Het budget van EUR 1 miljoen zal uitgegeven worden aan projecten ter ondersteuning
van het Rijksbrede China beleid. Het grootste gedeelte hiervan zal ten dienste komen
van het China Kennisnetwerk, en worden ingezet om aan de kennisbehoefte van de rijksoverheid
op China te kunnen voldoen.
16
Kunt u toelichten waar in de tabel op artikel 4 de mutatie van € 1 miljoen voor de
China-strategie is verwerkt, aangezien onder de post China-strategie € 27.000 is geraamd?
Antwoord
Aangezien het merendeel van de EUR 1 miljoen zal worden ingezet voor de voorgenomen
verlenging van het China Kennisnetwerk (CKN) is dit opgenomen onder de budgetplaats
«Instituut Clingendael» in tabel 13 (onder 4.4.). Zij voeren samen met het LeidenAsiaCentre
het secretariaat van het CKN en fungeren als kennismakelaar waar zij vragen vanuit
de rijksoverheid koppelen aan het kennisaanbod vanuit het kennisveld. Tegelijkertijd
zal de komende maanden gekeken worden of andere projecten op China opgestart of verlengd
gaan worden in 2024. In dat geval zal een deel van de EUR 1 miljoen zich verplaatsen
naar de China-strategie budgetplaats.
17
Wat wordt er bedoeld met «intensivering van de China-strategie»?
Antwoord
In 2019 is de China notitie gepubliceerd. Hieruit zijn destijds tijdelijke HGIS-fondsen
beschikbaar gesteld voor beleidsrelevante projecten op China, waaronder voor het China
Kennisnetwerk. Die HGIS-middelen lopen af eind 2023. Aangezien de aandacht voor China
is toegenomen in de afgelopen jaren, mede door geopolitieke ontwikkelingen zoals met
name de Russische inval in Oekraïne, is er behoefte om de komende jaren meer te investeren
in kennis over China. Vandaar dat vanaf 2024 er extra budget vrij wordt gemaakt, oftewel
intensivering van middelen, om te kunnen blijven investeren in de kennisbehoefte bij
de rijksoverheid op China en de beleidstrajecten voortkomend vanuit de China notitie
te kunnen continueren.
18
Kunt u in een tabel (meerjarig) zichtbaar maken welke bedragen samenhangen met de
mutaties uit de toelichting op artikel 6 HGIS-onverdeeld?
Antwoord
In onderstaande tabel is inzichtelijk gemaakt waar de mutatie op artikel 6 HGIS-onverdeeld
uit bestaat.
19
Worden de loon- en prijsbijstellingen die vanuit artikel 6 worden verdeeld gebruikt
voor genoemde bijstellingen of worden daar ook tegenvallers mee gedekt?
Antwoord
De loon- en prijsbijstelling vanuit de HGIS is expliciet bedoeld om de gestegen kosten
op apparaatsbudgetten vanwege loon- en prijsontwikkelingen te compenseren. Departementen
kunnen de loon- en prijsbijstelling ook gebruiken voor het dekken van tegenvallers
binnen de HGIS conform de begrotingsregels. Het is mij niet bekend dat dit is gebeurd.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
R.J. (Rudmer) Heerema, voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken -
Mede ondertekenaar
L.B. Blom, adjunct-griffier
Bijlagen
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.