Lijst van vragen : Verslag houdende een lijst van vragen inzake Vaststelling van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2021 (Kamerstuk 35570-B)

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft een aantal vragen voorgelegd aan
de Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties over de Vaststelling van
de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2021 (Kamerstuk 35 570 B).

De voorzitter van de commissie, Ziengs

De adjunct-griffier van de commissie, Hendrickx

Nr

Vraag

1

Is de opschalingskorting wettelijk verankerd?

2

Kunt u in een tabel de budgettaire reeks van de opschalingskorting over de gehele
looptijd weergeven zoals deze in de begroting is opgenomen en daarnaast zoals deze
is opgenomen in de middellangetermijnraming van het CPB?

3

Hoe beoordeelt u de constatering dat geen enkele gemeentebegroting structureel sluitend
is nu in de meicirulaire 2020 wordt uitgegaan van een groei van het accres in 2022
van 3,65 procent en volgens de Miljoenennota het voorlopig accres in 2022 negatief:
0,98 procent lager dan in 2021?

4

Wat zou het budgettaire effect zijn indien de bevriezing van het accres voor de volledige
tijdsperiode in de begroting zou worden doorgevoerd?

5

Hoeveel gemeenten hebben er voor het aankomende jaar en/of structureel een exploitatietekort
(excl. begrotingsposten zoals «claim op het Rijk») en vindt u dat een goede indicator
om de financiële situatie bij gemeenten te beoordelen?

6

Hoeveel gemeenten zouden op dit moment onder preventief toezicht komen te staan indien
het toezicht onverkort doorgang zou vinden?

7

Bestaat er een indicator voor de structurele financiële wendbaarheid of structurele
financiële ruimte voor gemeenten? Zo ja, wat is de meest recente stand daarvan? Zo
nee, kan deze ontwikkeld worden?

8

Kan per beleidsterrein een overzicht gegeven worden van de te verwachten tekorten
de komende vijf jaar?

9

Wat zou het budgettaire effect zijn indien ervoor gezorgd wordt dat alle nadeelgemeenten
in de nieuwe herverdeling van het gemeentefonds voor wat betreft het sociaal domein,
daarvoor volledig gecompenseerd worden?

10

Op welk percentage of op welk bedrag aan compensatie voor de invoering van een OZB-tarief
voor gebruikers via de algemene heffingskorting bevindt zich het omslagpunt waar de
koopkrachteffecten negatief worden voor de laagste inkomensgroep, de èèn na laagste
inkomensgroep en voor alle huishoudens?

11

Wat zijn de precieze effecten en mogelijkheden van het vervangen van de vermakelijkhedenretributie
door een algemene dagverblijfsbelasting en bestaat voor deze maatregel interesse bij
gemeenten?

12

Wat zijn de precieze effecten en mogelijkheden van de invoering van een grondontwikkelingsheffing
en bestaat voor deze maatregel interesse bij gemeenten? Kunt u daarbij ingaan op het
eventuele risico op juridische procedures over de begrenzing van het gebied waar de
heffing van toepassing is?

13

Wat zijn de laatste cijfers over het macro-exploitatietekort bij gemeenten en hoe
apprecieert u deze?

14

Zijn gemeenten ook in 2020 en 2021 verplicht te komen met een sluitende begroting,
ondanks de hoge uitgaven voor corona? Is dat wel haalbaar?

15

Kan er een overzicht gegeven worden van de gerealiseerde en/of begrote investeringen
door gemeenten van 2006 tot en met 2021?

16

Welke concrete stappen worden er gezet om te komen tot een stabieler begrotingsbeleid
voor gemeenten, zodat zij minder vaak binnen een Begrotingsjaar de uitgaven aan moeten
passen?

17

Wat gebeurt er concreet om te zorgen voor indicatoren die plattelandsgemeenten en
gemeenten in krimpregio's meer financiële armslag bieden?

18

Wat gebeurt er om ervoor te zorgen dat plattelandsgemeenten en krimpgemeenten niet
te maken krijgen met verdergaande bezuinigingen bij de herziening van het verdeelmodel?

19

Hoe wordt er concreet toegewerkt naar vergroting van het lokale belastinggebied onder
gelijktijdige verlaging van de rijksbelastingen? Waarom worden er nog geen verdere
concrete stappen gezet om het lokale belastinggebied te vergroten? Welke stappen worden
er verder nog gezet om het volgende kabinet een goede basis te bieden voor een spoedige
herziening van het lokale belastingstelsel?

20

Kan een overzicht worden gegeven van schuldenpositie per gemeente?

21

Kan een overzicht worden gegeven van de reserves van gemeenten?

22

Kan een overzicht worden gegeven van de weerstandsvermogens van gemeenten?

23

Is bekend hoeveel gemeenten achterstallig onderhoud aan wegen, kades, bruggen en andere
werken hebben? En hoeveel euro er nodig is om dit achterstallige onderhoud in te halen?

24

Wat doen de fondsbeheerders met de aanbevelingen uit het rapport van de Studiegroep
Interbestuurlijke en Financiële verhoudingen? Wat betekent dit voor het wetsvoorstel
herziening uitkeringsstelsel?

25

Hoeveel rekening is er gehouden voor wat betreft de bijstandsuitkeringen en de andere
regelingen in het kader van corona bij de raming van de uitkering aan gemeenten?

26

Hoeveel rekening is er gehouden voor wat betreft de bijstandsuitkeringen en de andere
regelingen in het kader van corona bij de raming van de uitkering aan gemeenten?

27

Waarom is definitieve besluitvorming m.b.t. de uitkomsten onderzoek Jeugd aan het
volgende kabinet? Als uit het onderzoek blijkt dat er structurele tekorten zijn, welke
zekerheid kunnen gemeenten dan krijgen dat deze tekorten ook aangevuld.

28

Voor welke jaren is het accres gemeentefonds vastgezet? Is dit accres ook vastgezet
voor de jaren 2022 en volgende?

29

Hoe verhouden de percentages als het gaat om het accres gemeentefonds, genoemd in
de meicirculaire 2020, de Miljoenennota 2021 en de septembercirculaire 2020, zich
tot elkaar? Hoe luiden die percentages? Klopt het dat de septembercirculaire 2020
op dit punt niet is geactualiseerd? Wat is daarvan de reden? Wat zijn de gevolgen
daarvan voor de gemeenten die hun begroting 2021 moeten opstellen met daarin het meerjarenperspectief
tot en met 2024? Wat zijn de gevolgen voor latere jaren, vanaf 2022?

30

Klopt het dat de verwachte rijksuitgaven in 2022, 2023 en 2024 veel minder stijgen
– in 2022 zelfs 0,98% dalen – dan in de begroting en de septembercirculaire staat
(zoals gemeld door Binnenlands Bestuur)? Wat betekent dit voor het accres in 2022?

31

Welke afspraken zijn er gemaakt met VNG en IPO over de periode na het vastzetten van
het accres?

32

Welke accrespercentages zouden hebben gegolden als de accrespercentages niet vast
zouden zijn gezet? Hoe zou zich dit vertalen naar de omvang van het gemeentefonds?

33

Waar is het bedrag van € 300 miljoen voor de jeugdzorg voor 2022 op gebaseerd?

34

Wat wordt bedoeld met «financierende rol»? Indien hiermee de Minister van Financiën
wordt bedoeld, geldt die rol dan niet voor alle begrotingen?

35

Wordt de regisserende rol en financierende rol gezamenlijk uitgevoerd? Zo nee, hoe
is de taakverdeling m.b.t. deze rollen?

36

Wie bepaalt de omvang van het gemeentefonds? Welke rol hebben gemeenten hierin? Zijn
de fondsbeheerders, in het bijzonder de Minister van Financiën, onafhankelijk genoeg
om hier een oordeel over te geven?

37

Zijn de fondsbeheerders van mening dat de gemeenten via het gemeentefonds zijn voorzien
van voldoende financiële middelen voor de uitvoering van hun taken? Zo ja, waarop
wordt dat gebaseerd en hoe strookt dit met de aanhoudende signalen van VNG, gemeenten
en provinciale toezichthouders?

38

Wanneer ontvangt de Kamer de brief die de Minister in het debat over de Voorjaarsnota
op 1 juli 2020 aankondigde over artikel 2 van de Financiële-verhoudingswet.

39

Ligt de drempel voor artikel 12 niet te hoog? Is het aantal art. 2 gemeenten wel een
goede indicator voor de financiële situatie van gemeenten?

40

Hoeveel gemeenten hebben in 2020 een ozb-tarief en riool- en afvalrecht dat voldoet
aan de artikel 12-norm?

41

Wordt bij de aanpassing van het verdeelmodel voor de algemene uitkering wel uitdrukkelijk
gezocht naar criteria die niet in de eerste plaats de (grote) steden bevoordelen,
maar ook evenwichtig aandacht hebben voor gemeenten met veel landelijk gebied?

42

Is in figuur 3 rekening gehouden met de demografische ontwikkeling voor de periode
2020 – 2025? Zo nee, kan de grafiek geactualiseerd worden op basis van CBS-prognoses?

43

Waarom daalt het gemiddelde bedrag per inwoner? Wat zijn de argumenten op basis waarop
het bedrag per inwoner omlaag gaat?

44

Kunnen de fondsbeheerders een overzicht opstellen van de daadwerkelijke verstrekte
aantallen specifieke uitkeringen 2018 en 2019, en het voorlopig aantal daadwerkelijk
verstrekte specifieke uitkeringen in 2020 ter toelichting op Tabel 6?

45

Wat zijn de precieze effecten en mogelijkheden van het vervangen van de toeristenbelasting
door een algemene nachtverblijfsbelasting op overnachtingen door niet-inwoners, bestaat
voor deze maatregel interesse bij gemeenten en bent u bereid hier nader onderzoek
naar te doen zoals het rapport Bouwstenen voor een Beter belastinggebied adviseert?

46

Kunt u de stijging van de OZB uitsplitsen in de beleidsmatige en niet-beleidsmatige
stijging?

47

Hoeveel ouderen ontvangen momenteel de WMO-voorzieningen huishoudelijke hulp, dagbesteding
en mantelzorgondersteuning?

48

Kunt u cijfermatig laten zien of en in welke mate een aanzuigende werking van het
abonnementstarief op deze categorieën heeft plaatsgevonden?

49

Op welk percentage of op welk bedrag aan compensatie voor de invoering van een ingezetenenheffing
via de algemene heffingskorting bevindt zich het omslagpunt waar de koopkrachteffecten
negatief worden voor de laagste inkomensgroep, de èèn na laagste inkomensgroep en
voor alle huishoudens?

50

Op basis waarvan is het bedrag van € 23 mln voor de kinderopvang van ouders met een
cruciaal beroep bepaald?