Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de voorhang ontwerp Loodsplichtbesluit 2021 (Kamerstuk 35248-5)

Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat hebben verschillende fracties
de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Infrastructuur
en Waterstaat over haar brief inzake de voorhang van het ontwerp-Loodsplichtbesluit 2021 (Kamerstuk 35 248, nr. 5).

De voorzitter van de commissie, Agnes Mulder

De adjunct-griffier van de commissie, Schuurkamp

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Inleiding

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de brief inzake
de voorhang van het ontwerpLoodsplichtbesluit 2021 (hierna: het ontwerpbesluit) en
hebben hierover nog de volgende vragen.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het ontwerpbesluit en hebben
geen verdere vragen.

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het ontwerpbesluit.

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het ontwerpbesluit en hebben
geen aanvullende vragen. De vragen die door de fractie zijn gesteld tijdens de inbreng
voor het verslag bij het wetsvoorstel Wijziging Scheepvaartverkeerswet in verband
met flexibilisering loodsplicht (Kamerstuk 35 428) zijn ook van toepassing op het ontwerpbesluit.

De leden van de SP-fractie hebben met gemengde gevoelens kennisgenomen van de voorhang
van het ontwerpLoodsplichtbesluit 2021. Zij zien enkele verbeteringen, maar hebben
nog enkele zorgen.

Algemeen

De leden van de VVD-fractie vragen of er in het ontwerpLoodsplichtbesluit 2021 sprake
is van een zwaarder regime voor het behalen van de Pilotage Exemption Certificate
(PEC)-certificering? Is er in het ontwerpbesluitsprake van een afwijkend regime voor
bepaalde vaarwegen? Kan dit voor bedrijven tot nadelige economische gevolgen leiden?
Is de Minister op de hoogte van de mogelijke negatieve gevolgen voor de haven van
Moerdijk? In hoeverre heeft de Minister hier rekening mee gehouden? Is de Minister
bereid om in gesprek te gaan met de Port of Moerdijk om eventuele economische gevolgen
te beperken?

De leden van de CDA-fractie constateren dat dit ontwerpbesluit onlosmakelijk verbonden
is met de wijziging van de Scheepvaartverkeerswet en enige andere wetten in verband
met verdere flexibilisering van de loodsplicht (Loodsplicht nieuwe stijl). Graag vernemen
zij of hetgeen zij hebben ingebracht in dat kader ook gevolgen heeft voor het onderhavige
ontwerpbesluit. Als dat het geval is, kan dan aangegeven worden welke gevolgen het
betreft en hoe daar in het besluit mee omgegaan wordt.

De leden van de SP-fractie willen weten waarom in de voorhang geen maximum is gesteld
aan het aantal keer dat een PEC-houder ontheffing van de frequentie-eis kan aanvragen.
De frequentie-eis is er om ervoor te zorgen dat kennis van de vaarwegen onderhouden
wordt en blijft. Met een vrijstelling kan coulance geboden worden aan PEC-houders
die om uiteenlopende redenen in een jaar de frequentie-eis niet halen. Door geen maximum
aan het aantal keer dat ontheffing gevraagd kan worden te stellen, kan de frequentie-eis
niet goed gehandhaafd worden. Kan de Minister hierop ingaan en is zij bereid om maatregelen
te treffen die paal en perk stellen aan de ontheffingsmogelijkheid?

De leden van de SP-fractie zijn blij met de wijziging die ervoor moet zorgen dat vrijstelling
aan een kapitein wordt gekoppeld, en niet meer aan een schip. Daarmee neemt de veiligheid
op de vaarwegen toe. Echter zijn de eisen die aan het PEC voor kleine zeeschepen worden
gesteld wel erg mager. Zo vindt er geen daadwerkelijke scholing plaats, wordt er geen
examen verplicht gesteld en is er geen enkele frequentie-eis. Deze leden stellen dat
daarmee de veiligheid op de vaarwegen niet verbeterd wordt. Waarom kiest de Minister
ervoor om geen daadwerkelijke eisen te stellen aan dit PEC? Welke argumenten heeft
de Minister hiervoor en hoe wordt verantwoord dat daarmee de veiligheid niet significant
afneemt?

De leden van de SP-fractie hebben min of meer dezelfde kritiek op het PEC-A als op
het PEC voor kleine zeeschepen. De afwezigheid van daadwerkelijke scholing en een
verplicht examen maken dat er straks geen betere eisen gesteld worden aan kapiteins
die langs het UNESCO-werelderfgoed de Waddenzee varen. Kan de Minister toelichten
waarom er voor deze constructie is gekozen? Is de Minister bereid om voor zowel het
PEC voor kleine zeeschepen als het PEC-A een verplichte scholing en op zijn minst
een vorm van examen in te voeren? Dat laatste, zodat in ieder geval vastgesteld kan
worden of een kapitein voldoende kennis heeft voor een vrijstelling.

De leden van de SP-fractie maken zich zorgen over de wijze waarop nu per PEC ook nog
onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende trajecten en het feit dat een PEC-houder
per traject verschillende schepen kan registreren. Daarmee wordt het bijvoorbeeld
met het PEC voor het havengebied van Rotterdam mogelijk om als houder op elk moment
twaalf schepen geregistreerd te hebben. Daarmee kan een PEC-houder zijn of haar PEC
gebruiken om op oneigenlijke wijze loodsdiensten aan te bieden. Dit ontwerpbesluit
zet daarmee de deur op een kier voor marktwerking in het aanbod van loodsdiensten.
Daarbij komt de veiligheid op onze vaarwegen onder druk te staan, omdat er niet gehandhaafd
kan worden op oneigenlijk gebruik van een PEC als dit oneigenlijk gebruik door dit
ontwerpbesluit mogelijk gemaakt wordt. Dat stuit deze leden zeer tegen de borst. Een
oplossing is zeer eenvoudig volgens hen. Maak registratie van schepen niet afhankelijk
van trajecten binnen het PEC, maar koppel registratie van schepen aan een PEC voor
het gehele havengebied. Kan de Minister hierop reageren? Is de Minister bereid om
registratie van schepen gebiedsafhankelijk en niet trajectafhankelijk te maken?

De leden van de SP-fractie constateren dat er voor werkschepen per havengebied andere
eisen gesteld kunnen worden aan de ontheffing van de loodsplicht. Dit werkt willekeur,
rechtsongelijkheid en onduidelijkheid in de hand en is daarmee geen verbetering van
de veiligheid. Is de Minister bereid om een meer uniforme wijze van ontheffing voor
werkschepen op te stellen, desnoods via een aanwijzing, zodat dit probleem voor werkschepen
opgelost wordt?

De leden van de SP-fractie vinden het prima dat er een experimenteerartikel is opgenomen
in het ontwerpbesluit. Kan de Minister echter wel garanderen dat elk experiment dat
met dit artikel geïntroduceerd wordt te allen tijde zal moeten voldoen aan de belangen
die in artikel 3 van de Scheepvaartverkeerswet zijn belegd?