Brief regering : Invulling motie van het lid Van der Plas c.s. over het verplicht stellen van een verdienvermogentoets bij de totstandkoming van nieuw agrarisch beleid en nieuwe maatregelen (Kamerstuk 36410-XIV-82)

Nr. 178
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 december 2024

Bij motie-Van der Plas c.s. (Kamerstuk 36 410-XIV nr. 82) heeft de Tweede Kamer gevraagd om bij de totstandkoming van nieuw agrarisch beleid
en nieuwe maatregelen een verdienvermogenstoets verplicht te stellen. In deze brief
licht ik toe op welke wijze ik invulling wil geven aan deze motie.

Huidige aanpak

Het is een onderdeel van goed bestuur om alle mogelijke effecten van beleid in kaart
te brengen zodat op basis daarvan een goede politieke en beleidsmatige afweging kan
worden gemaakt. Incidenteel worden bedrijfseconomische effecten van (nieuw) beleid
al vroegtijdig in het beleidsproces in beeld gebracht. Dit gebeurt op initiatief van
de Tweede Kamer of op initiatief van het ministerie. Voorbeelden zijn de onderzoeken
naar bedrijfstypen voor duurzame landbouw van Wageningen Economic Research (WEcR),
waarbij uitgaande van de verschillende beleidsopgaven voor de leefomgeving en rekening
houdend met verschillende ontwikkelpaden voor de landbouwsectoren de mogelijke bedrijfseconomische
effecten in beeld zijn gebracht (Kamerstukken 30 252 nr. 150 en nr. 167).

Standaard beleidsproces met het Beleidskompas

Daarnaast is voor het vormgeven van nieuw beleid een standaard beleidsproces ingericht
via het Beleidskompas1. Het Beleidskompas is de centrale werkwijze voor het maken van beleid bij de rijksoverheid,
een van de hoofdvragen van het Beleidskompas is wat de gevolgen van de overwogen beleidsopties
zijn. Onderdeel hiervan is de Bedrijfseffectentoets (BET). De BET is een verplichte
kwaliteitseis waar, door middel van verschillende onderdelen2, wordt nagegaan wat de gevolgen zijn voor bedrijven waarop het beleid van toepassing
is. Een onderdeel van de BET is de MKB-toets, waarbij individuele MKB-ondernemers
al in een vroege fase kunnen meedenken over de uitwerking van nieuw beleid en nieuwe
wet- en regelgeving. Voor LVVN is er een agrarische praktijktoets, hierbij wordt dezelfde
handreiking3 gevolgd als bij de MKB-toets en worden agrarische ondernemers gevraagd om mee te
denken.

Voorstel invulling motie

Om zo goed en efficiënt mogelijk invulling te geven aan de motie-Van der Plas c.s.,
wil ik het inzichtelijk maken van de effecten op het verdienvermogen van agrarische
bedrijven onderdeel maken van het reguliere beleidsproces. Daartoe zal ik onderzoeken
op welke wijze aangesloten kan worden bij het Beleidskompas. Daarbij is het idee om
in de BET expliciet na te gaan of nieuw beleid of wet- en regelgeving een effect heeft
op het verdienvermogen van agrarische bedrijven. Wanneer de inschatting is dat dit
het geval is worden de bedrijfseconomische effecten doorgerekend. Daarbij worden de
mogelijkheden van een eventuele compenserende en/of mitigerende maatregelen beschreven.

Door op deze wijze invulling te geven aan de motie-Van der Plas c.s. wordt geborgd
dat de verdienvermogentoets een standaard onderdeel van het beleidsproces wordt. Daarnaast
wordt voorkomen dat er een nieuwe losstaande toets wordt geïntroduceerd met het risico
dat de uitvoeringslast van het maken van nieuw beleid wordt verhoogd en er vertraging
ontstaat bij het invoeren van nieuw beleid.

Deze toevoeging aan de BET en de methodiek om de bedrijfseconomische effecten inzichtelijk
te maken vergen nadere uitwerking. Ik verwacht u medio 2025 hierover nader te informeren.

De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, F.M. Wiersma