Brief regering : Zevende voortgangsbrief Programma Omgeving Luchthaven Schiphol

Nr. 496
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 maart 2024

Binnen het Programma Omgeving Luchthaven Schiphol wordt gewerkt aan een nieuwe balans
tussen het belang van een internationale luchthaven en de kwaliteit van de leefomgeving,
specifiek voor omwonenden. Het Hoofdlijnenbesluit Schiphol is hierbij leidend.1 De effectuering van dit besluit loopt middels drie sporen. Daarnaast lopen er diverse
andere trajecten. De Kamer wordt periodiek geïnformeerd over de voortgang van het
«Programma Omgeving Luchthaven Schiphol», middels de periodieke voortgangsbrief.2 De zesde voortgangsbrief heeft de Kamer op 20 december 2023 ontvangen. Hierbij ontvangt
de Kamer de zevende voortgangsbrief met een stand van zaken binnen de verschillende
trajecten.

Op 20 maart 2024 heeft de rechtbank Den Haag uitspraak gedaan in de zaak van de Stichting
Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV) tegen de Staat. Zoals aangegeven
in de brief van het kabinet van diezelfde datum bestudeert het kabinet op dit moment
de betekenis van dit vonnis voor de lopende trajecten en procedures.3 De uitkomst van kabinetsberaad kan van invloed zijn op de verschillende lopende trajecten
en procedures, zoals die hierna in deze brief worden beschreven. Wanneer er meer bekend
is, zal het kabinet de Kamer direct informeren.

Spoor 1 (beëindigen anticiperend handhaven in combinatie met voortzetten strikt preferentieel
baangebruik)

Met spoor 1 van het Hoofdlijnenbesluit Schiphol wordt gewerkt aan het herstellen van
de rechtspositie van omwonenden, door het anticiperend handhaven te beëindigen in
combinatie met voortzetting van het strikt preferentieel baangebruik. Op 1 september
2023 is de Kamer geïnformeerd over het beëindigen van het anticiperend handhaven4 en vervolgens op 14 november 2023 over de voorlopige opschorting van spoor 1.5 Spoor 1 is opgeschort in ieder geval totdat er een uitspraak is van de Hoge Raad
in het cassatieberoep van de procedure tussen KLM c.s./IATA e.a. en de Staat. De planning
van de Hoge Raad is dat op 5 april 2024 de Advocaat-Generaal advies uitbrengt. De
datum van de uitspraak van de Hoge Raad is nog niet bekend, deze wordt in het tweede
kwartaal van 2024 verwacht. De Kamer wordt geïnformeerd nadat de Hoge Raad uitspraak
heeft gedaan. Hierna zal een nieuwe afweging worden gemaakt.

Spoor 2 (vastleggen van een lager aantal vliegtuigbewegingen in een te wijzigen Luchthavenverkeerbesluit)

Balanced approach-procedure

In de eerdere voortgangsbrieven is de Kamer meegenomen in de noodzaak om, in het kader
van Europese verordening 598/2014, de balanced approach-procedure te doorlopen voor
geluidgerelateerde exploitatiebeperkingen op luchthavens. Dit om te komen tot realisatie
van het gestelde geluidsdoel van minus 20 procent op het etmaal en minus 15 procent
in de nacht. Vervolgens zijn potentiële maatregelen geïnventariseerd en zijn, conform
de procedure, berekeningen uitgevoerd in het kader van doelbereik en kosteneffectiviteit
van de maatregelen. Zodoende is er gewerkt aan het bepalen wat kosteneffectieve maatregelen
zijn om het gestelde geluidsdoel te bereiken, ter voorbereiding op de consultatie.
De Kamer is geïnformeerd over de start van de consultatieperiode.6 Vervolgens is de Kamer op 1 september 2023 geïnformeerd over de start van de notificatiefase
van de balanced approach-procedure.7 Op 25 januari 2024 is de Kamer geïnformeerd dat er door de Europese Commissie naar
aanleiding van de gestelde vragen en de gesprekken op onderdelen van het door ons
voorgestelde pakket aan maatregelen nog aanvullende onderbouwing gevraagd is. Dit
betekent dat de notificatiefase van de balanced approach-procedure meer tijd in beslag
zal nemen.8 Dit is het gevolg van een intensief proces met de Europese Commissie waarin veel
overleg plaatsvindt. Zoals aan de Kamer gemeld is de beoogde implementatiedatum voor
de maatregelen van 1 november 2024 daardoor niet meer haalbaar, mede door de samenloop
met de deadlines voor het slotallocatieproces. Ook de afgelopen periode is er veelvuldig
contact met de Europese Commissie geweest. Zodra er meer duidelijkheid is over de
vervolgstappen in de balanced approach-procedure zal de Kamer daarover worden geïnformeerd.

In de uitvoering van het Hoofdlijnenbesluit Schiphol, en specifiek bij het reduceren
van geluid, dient het kabinet rekening te houden met verschillende internationale
en EU wet- en regelgeving. Hieronder vallen de richtlijn omgevingslawaai en de Geluidsverordening.
Tijdens de gesprekken met de verschillende organisatieonderdelen van de Europese Commissie
heeft het ministerie aandacht gevraagd voor de ambitie vanuit het Hoofdlijnenbesluit
Schiphol, die op meerdere aspecten aansluit bij de EU-doelstellingen op het gebied
van milieu, klimaat en specifiek geluid. Ook in het verdere vervolg van de procedure
zal hier blijvend aandacht voor worden gevraagd en blijven we scherp op de regelgeving
in het kader van onze ambitie. Hiermee wordt ook invulling gegeven aan de motie Alkaya9.

Wijzigen Luchthavenverkeerbesluit (LVB)

Zoals in eerdere voortgangsbrieven aangegeven, wordt gewerkt aan het wijzigen van
het huidige LVB. In dit kader wordt door Schiphol een actualisatie van de milieueffectrapportage
(mer) uitgevoerd. Gezien de afhankelijkheid van de balanced approach-procedure, waarvan
de uitkomsten zullen worden vastgelegd in het LVB, kan de ontwerp-wijziging van het
LVB pas na het doorlopen van de balanced approach-procedure verder in procedure worden
gebracht.

Op dit moment wordt tevens gewerkt aan het in kaart brengen van mogelijke opties om
de uitkomsten van de balanced approach-procedure vast te leggen, mocht het proces
tot wijziging van het LVB niet tijdig zijn afgerond om de resultaten van de balanced
approach-procedure vast te kunnen leggen. De Kamer zal op de hoogte worden gehouden
van de vorderingen omtrent het vaststellen van een gewijzigd LVB.

Impactanalyse (gedeeltelijke) nachtsluiting

In de vorige voortgangsbrief van het Programma Omgeving Luchthaven Schiphol is de
Kamer geïnformeerd over de impactanalyse naar een (gedeeltelijke) nachtsluiting van
Schiphol. Een (gedeeltelijke) nachtsluiting kan zorgen voor een periode van minder
nachtelijke geluidsoverlast voor omwonenden, voornamelijk bij de primaire Kaag- en
Polderbaan. Aan de andere kant is in het grootste gedeelte van de nachtelijke uren
op Schiphol een relatief klein aantal luchtvaartmaatschappijen actief. Een (gedeeltelijke)
nachtsluiting kan – afhankelijk van tijdstippen en (rand)voorwaarden – een specifieke
impact hebben. Het is daarom belangrijk om eerst een scherp beeld te hebben van de
impact van een aantal varianten van (gedeeltelijke) nachtsluiting, voordat een besluit
kan worden genomen. De impactanalyse moet inzicht geven in de effecten op de leefomgeving,
zowel positief maar ook hinderverschuiving, en de economische effecten op de luchtvaartsector
en eventuele bredere effecten. In deze impactanalyse wordt ook gekeken naar alternatieve
maatregelen, waaronder het weren van meer lawaaiige toesteltypes in de nacht. De verwachting
is dat de resultaten van de impactanalyse in de loop van het tweede kwartaal van 2024
met de Kamer kunnen worden gedeeld.

Toezegging aan het lid Van Dijk (NSC)

Tijdens de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
op 25 januari 2024 is aan het lid Van Dijk (NSC) toegezegd voor het volgende Commissiedebat
Luchtvaart informatie met de Kamer te delen over de vraag of een nachtsluiting nog
ingepast kan worden in de lopende balanced approach-procedure en hoe dat eruit zou
kunnen zien.

Een (gedeeltelijke) nachtsluiting was geen onderdeel van het eerder geconsulteerde
pakket aan maatregelen, en is dienovereenkomstig ook geen onderdeel van het huidige
notificatiepakket aan de Europese Commissie. Dat betekent dat belanghebbenden nog
niet de gelegenheid hebben gehad een zienswijze over een dergelijke nachtsluiting
in te dienen. Ook de andere procedurestappen van de Balanced Approach zijn voor deze
maatregel nog niet doorlopen. Indien op basis van de impactanalyse gekozen wordt voor
het doorvoeren van een (gedeeltelijke) nachtsluiting is het nodig om deze stappen
alsnog te zetten, in overeenstemming met Verordening 2014/598, inzake de balanced
approach-procedure. Op dit moment wordt met de Europese Commissie verkend hoe invulling
kan worden gegeven aan deze procedure.

Spoor 3 (ontwikkeling normstelling voor de milieugebruiksruimte)

Stand van zaken systeemconcept geluid

In de toekomst wil het kabinet niet sturen op het aantal vliegtuigbewegingen, maar
op vermindering van de negatieve externe effecten van de luchtvaart. Daartoe wordt
via spoor 3 van het Hoofdlijnenbesluit Schiphol normstelling voor de milieugebruiksruimte
uitgewerkt. Deze normstelling biedt perspectief aan de sector om zich te kunnen ontwikkelen,
maar dit moet nadrukkelijk ook ten goede komen aan de omgeving.

In de vorige voortgangsbrief Programma Omgeving Luchthaven Schiphol is toegelicht
dat er eind 2023 een eerste ambtelijke uitwerking van het stelsel op hoofdlijnen is
opgeleverd. In de periode november 2023–april 2024 worden langs twee wegen reflecties
opgehaald op deze eerste uitwerking. Ten eerste via technische botsproeven met betrokken
partijen (LVNL, ILT, sector, medeoverheden) waarin wordt gekeken naar de uitvoerbaarheid.
Dit traject is inmiddels bijna afgerond. De uitkomsten van de botsproeven worden meegenomen
bij het schrijven van een tweede uitwerking van het stelsel. Het tweede traject is
de nationale klankbordgroep waarin belanghebbenden (onder meer omwonenden, luchtvaartsector
en bestuurlijke partijen) op de eerste ambtelijke uitwerking kunnen reflecteren. Na
bijeenkomsten in november 2023 en februari 2024 komt de nationale klankbordgroep in
april 2024 opnieuw bij elkaar. In de sessies hebben stakeholders uitgebreid aangegeven
welke zorgen en aandachtspunten zij hebben, als ook wat hen aanspreekt in het voorstel.
Wat hieruit onder meer naar voren komt is dat er breed draagvlak is om hinderreductie
meer terug te laten komen in het stelsel. Ook de uitkomsten van de nationale klankbordgroep
bijeenkomsten worden betrokken bij de tweede uitwerking van het stelsel. Hiermee gaan
we de komende periode aan de slag. Over de precieze planning van die tweede uitwerking,
als ook over de inhoudelijke inzichten die daar een plek in moeten krijgen, wordt
de Kamer later dit jaar geïnformeerd.

Verdere trajecten

Actieplan geluid

Iedere vijf jaar moet het actieplan omgevingslawaai Schiphol worden geactualiseerd.
Het actieplan bevat informatie over alle relevante wetgeving en beleid omtrent de
geluidssituatie rond de luchthaven Schiphol. Ook bevat het actieplan de doelen die
de overheid voor de komende vijf jaar heeft en de maatregelen die de overheid daartoe
wil nemen. Voorafgaand aan de vaststelling van het definitieve actieplan wordt het
ontwerpactieplan omgevingslawaai ter inzage gelegd. Van 20 december 2023 t/m 30 januari
2024 konden zienswijzen worden ingediend. In totaal zijn er 45 reacties binnengekomen.
De komende periode zullen deze reacties van een antwoord worden voorzien en wordt
het ontwerpactieplan op onderwerpen nog geactualiseerd. De Kamer zal worden geïnformeerd
over de definitieve vaststelling en publicatie van het actieplan.

Internetconsultatie wijziging Regeling luchtvaartheffingen

Voor de financiering en bekostiging van onder andere geluidwerende voorzieningen wordt
een heffing geheven van luchtvaartmaatschappijen voor het landen met een civiel vliegtuig.
De Regeling luchtvaartheffingen bepaalt hoe de exploitanten van de luchthavens de
heffing innen en afdragen aan de overheid. Een wijziging van de huidige regeling is
nodig omdat deze niet meer aansluit bij de huidige vlootsamenstelling. Daarnaast sluit
de Regeling luchtvaartheffingen niet meer aan bij de manier waarop Schiphol nu de
heffingen int. Op 4 maart 2024 is de internetconsultatie van de ontwerpwijziging van
de Regeling luchtvaartheffingen van start gegaan.10 Belangstellenden zijn uitgenodigd om tot en met 2 april 2024 te reageren op alle
onderdelen van de regeling en de toelichting. Na de inwerkingtreding van de wijziging
is de eerste heffing die de nieuwe systematiek zal volgen de geluidsheffing ter bekostiging
van de Regeling Gevelisolatie Schiphol 2023.

Wijziging Luchthavenindelingsbesluit (LIB)

In de vijfde voortgangsbrief is de Kamer geïnformeerd over de actualisatie van de
ruimtelijke beperkingengebieden voor gezondheid en veiligheid rondom luchthaven Schiphol,
die zijn vastgelegd in het Luchthavenindelingbesluit (LIB). Dit betreft een tussentijdse
actualisatie omdat de grenzen van de beperkingengebieden al langere tijd niet meebewegen
met de ontwikkeling van de vliegoperatie. Een bredere herziening van het ruimtelijk
beleid rondom de luchthaven is onderdeel van spoor 3. In de genoemde voortgangsbrief
is aan de Kamer gemeld dat voor de zorgvuldigheid van het proces van de actualisatie
een mer-beoordeling zou worden uitgevoerd. Deze heeft in het najaar van 2023 plaatsgevonden.
Uit de voorlopige conclusie van de beoordeling blijkt dat aanzienlijke milieueffecten
als gevolg van de voorgenomen actualisatie niet kunnen worden uitgesloten. Daarom
moet voor deze actualisatie van het LIB een volledige mer-procedure worden doorlopen.

Het uitvoeren van een volledige mer-procedure heeft als gevolg dat de initiële planning,
waarbij werd uitgegaan van een actualisatie van de beperkingengebieden per 1 januari
2025, niet meer haalbaar is. Er wordt bezien of het reeds gestarte mer-traject voor
de wijziging van het Luchthavenverkeerbesluit (LVB) in spoor 2 mogelijkheden biedt
om een tussentijdse actualisatie van de beperkingengebieden in het LIB te realiseren.
Een definitief besluit om het LIB tussentijds te actualiseren volgt bij oplevering
van het LVB MER, wanneer ook meer duidelijkheid is over de voortgang van de uitvoering
van spoor 2 en spoor 3 van het Hoofdlijnenbesluit Schiphol.

Grondafhandeling

Op 10 juli 2023 is de Kamer geïnformeerd over het voorgenomen besluit om het aantal
grondafhandelingsbedrijven op Schiphol te beperken tot drie.11 In deze Kamerbrief is gesteld dat een definitief besluit in het najaar van 2023 genomen
zou worden. Het afgelopen najaar is dit voorgenomen besluit getoetst door het Adviescollege
Toetsing Regeldruk (ATR) en aangeboden ter internet-consultatie om tot een definitief
besluit te kunnen komen.

Na zorgvuldige afweging is een principebesluit genomen om het aantal grondafhandelingsbedrijven
op Schiphol te beperken tot drie. Deze beperking geldt uitsluitend voor de categorieën
bagage- en platformafhandeling van passagiersvliegtuigen. Het aantal van drie afhandelingsbedrijven
volgt uit het advies uit het eerder met de Kamer gedeelde onderzoeksrapport van SEO,
Universiteit van Antwerpen en To70.12 Verwacht wordt dat met de invoering van deze beperking een belangrijke bijdrage geleverd
kan worden aan verbetering van de situatie in de grondafhandeling op Schiphol.

Op basis van de reacties op de internetconsultatie is besloten dat de beperking niet
geldt voor de categorie vracht- en postafhandeling noch voor de afhandeling van vrachtvliegtuigen.
Hiervoor is gekozen nadat vrachtpartijen aannemelijk hebben gemaakt dat een beperking
tot operationele problemen zou kunnen leiden. Ook de afhandeling van General Aviation
(waaronder privévluchten) valt buiten de beperking. Het besluit ziet niet op vracht-
en zelfafhandeling, maar het streven naar kwaliteitsverbetering geldt ook daar onverkort.
Schiphol streeft naar hogere (kwaliteits)standaarden voor alle op Schiphol actieve
partijen. Alternatieve mogelijkheden om dit te borgen zullen worden verkend en indien
nodig ingezet.

Op dit moment wordt gewerkt aan de uitwerking van dit principebesluit, middels een
Concretiserend Besluit van Algemene Strekking en bijbehorende nota van toelichting.
Het definitieve besluit zal op korte termijn worden gepubliceerd. Hierna zal Schiphol
een marktconsultatie en een Europese aanbesteding starten.

Parallelle Kaagbaan

Het besluit om de ruimtelijke reservering voor de parallelle Kaagbaan op te heffen
is op 12 juni 2023 met de Kamer gedeeld.13 De opheffing neemt onzekerheid weg in het gebied rond de ruimtereservering en biedt
perspectief voor de leefbaarheid van de omgeving van Schiphol. Om het besluit te kunnen
verankeren is een wijziging van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) nodig. Zoals
gemeld in de vijfde voortgangsbrief Programma Omgeving Luchthaven Schiphol heeft het
voorgenomen besluit van 20 juni 2023 tot en met 1 augustus 2023 ter consultatie gelegen.14 De reacties op de internetconsultatie zijn voor het merendeel ondersteunend aan het
voorgenomen besluit om de ruimtereservering op te heffen en hebben niet geleid tot
nieuwe inzichten of argumenten. Op 16 oktober 2023 is het ontwerpbesluit toegezonden
aan de Eerste en Tweede Kamer. Beide Kamers hebben niet van de mogelijkheid gebruik
gemaakt zich uit te spreken over het ontwerpbesluit. Op 20 december 2023 is het voorgenomen
besluit aanhangig gemaakt bij de Raad van State. Op 21 februari is advies ontvangen
van de Raad van State. Het kabinet verwacht nog voor de zomer van 2024 een definitief
besluit te kunnen nemen.

Emissies

Het is van het grootste belang dat iedereen zijn of haar werk onder gezonde en veilige
omstandigheden kan uitvoeren. De Arbowetgeving is daarbij leidend. Wat de blootstelling
van platformpersoneel aan vliegtuigmotoremissies betreft, heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie
(NLA) in januari 2024 een definitief besluit op het handhavingsverzoek van de FNV
genomen. Het definitieve besluit is gepubliceerd in de Staatscourant van 26 januari
2024. De NLA heeft eisen tot naleving opgelegd aan Schiphol en de andere werkgevers
van de platformmedewerkers.

IenW vertegenwoordigt het Rijk in het door de luchtvaartsector ingestelde Vliegtuig-
en Dieselmotoremissies Stakeholder Platform (VDME SP), als onderdeel van het VDME
samenwerkingsverband. Daarin blijft IenW in gesprek met de verantwoordelijke werkgevers
over het treffen van de benodigde maatregelen om de blootstelling van platformmedewerkers
aan emissies van vliegtuigen en grondgebonden dieselapparatuur- en voertuigen, te
minimaliseren. Ook zet IenW in op duurzaam taxiën, over de voortgang hiervan is de
Kamer per brief van 11 oktober 2023 geïnformeerd.15

Overigens zullen de meeste maatregelen die de sector treft om de blootstelling van
platformmedewerkers aan emissies te verminderen, ook de luchtkwaliteit in de omgeving
van Schiphol ten goede komen, al wordt de luchtkwaliteit daar vooral bepaald door
andere bronnen, zoals wegverkeer. De Kamer is per brief van 21 december 2023 hierover
geïnformeerd.16

Baanonderhoud

Schiphol voert regelmatig onderhoudswerkzaamheden uit aan haar start- en landingsbanen
om deze in een goede en veilige conditie te houden. Onderhoudswerkzaamheden zijn van
groot belang voor een veilig en adequaat functioneren van Schiphol. Medio februari
2024 zijn grootschalige onderhoudswerkzaamheden aan de Kaagbaan gestart. Hiervoor
heeft Schiphol toestemming gevraagd om af te mogen wijken van regels met betrekking
tot het baan- en routegebruik in het LVB. Die toestemming is verleend middels de «Tijdelijke
regeling groot onderhoud banenstelsel Schiphol 2024».17 Zoals ook eerder aan de Kamer aangegeven, zijn er serieuze zorgen geuit door de omwonenden
over de extra geluidsoverlast als gevolg van het baanonderhoud.18 Dit is begrijpelijk, zeker ook gezien het feit dat de Kaagbaan een zogenoemde «primaire
baan» is.

Ook op het thema baanonderhoud is het van belang om te komen tot een betere balans
tussen Schiphol en haar leefomgeving, indachtig het Hoofdlijnenbesluit Schiphol. Daarom
is het uitgangspunt voor de toekomst dat er niet zonder meer vanuit kan worden gegaan
dat vrijstellingen of vervangende grenswaarden voor groot baanonderhoud zonder passende
mitigerende maatregelen worden verleend. Schiphol is opgeroepen om samen met LVNL
en luchtvaartmaatschappijen te bezien welke noodzakelijke aanpassingen doorgevoerd
moeten worden om passende mitigerende maatregelen in het vervolg mogelijk te maken,
waaronder eventuele aanpassingen in de capaciteit. Hiermee wordt ook invulling gegeven
aan de motie Koerhuis c.s.19 IenW en Schiphol staan in contact over het toekomstig baanonderhoud.

Start Evaluatie NNHS

Na ervaring van meer dan 10 jaar met het Nieuw Normen- en Handhavingsstelsel (NNHS)
zijn omwonenden van Schiphol niet meer onverdeeld positief over het stelsel. Dit met
name vanwege het ontbreken van voldoende lokale bescherming tegen hinder, alsmede
individuele rechtsbescherming. De regionale en lokale gevolgen voor de geluidhinder
wijken volgens omwonenden aanzienlijk af van de verwachtingen die ten tijde van de
invoering van het stelsel bestonden.

Het Ministerie van IenW heeft aan de Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS) toegezegd
een evaluatie uit te voeren naar de werking van het NNHS. De verwachting is dat de
eerste resultaten hiervan dit jaar bekend zijn. De uitkomsten worden betrokken bij
de besluitvorming over een wijziging van het Luchthavenverkeerbesluit (LVB) en de
ontwikkeling van het nieuwe stelsel regulering vliegtuiggeluid. IenW werkt bij deze
evaluatie samen met de MRS. Ook andere partners, zoals Schiphol, de Bestuurlijke Regie
Schiphol (BRS), de luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en luchtvaartmaatschappijen
zullen worden betrokken bij deze evaluatie.

Werkprogramma Maatschappelijke Raad Schiphol

De MRS is een onafhankelijk adviesorgaan, met als doel te adviseren over het verbeteren
van de leefomgevingskwaliteit in de Schipholregio door overlast en hinder van de luchtvaart
terug te dringen.

Hiertoe zijn in het werkprogramma van de MRS drie inhoudelijke programmalijnen uitgewerkt.
Dat zijn meerjarige trajecten waaraan de MRS gaat werken met daarbinnen concrete activiteiten.
Het gaat om de volgende drie programmalijnen:

1. Balans luchtvaart en leefomgeving

2. Verbeteren van de operatie

3. Verbeteren inrichting van de leefomgeving

In programmalijn 1 richt de MRS zich op advisering richting het Ministerie van IenW
om daarmee bij te dragen aan een nieuwe balans tussen Schiphol en haar leefomgeving.
Een voorbeeld van een activiteit van de MRS binnen deze programmalijn is haar inbreng
bij de ontwikkeling van het nieuwe stelsel regulering vliegtuiggeluid. In programmalijn
2 adviseert de MRS over de luchtvaart- en luchthavenoperatie, met ook hier als doel
de hinder te verminderen. Hieronder vallen bijvoorbeeld de adviezen van de MRS over
het groot baanonderhoud aan de Kaagbaan en de Gebruiksprognose Schiphol 2024. In Programmalijn
3 ligt de focus op advisering over de inrichting van de leefomgeving, hieronder valt
bijvoorbeeld advies op het gebied van de gebiedsagenda NOVEX Schipholregio.

Tot slot

De Kamer zal op de hoogte worden gehouden over de voortgang om te komen tot een nieuwe
balans tussen Schiphol en haar leefomgeving.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers