Brief regering : Aardbeving in Marokko

Nr. 73
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 september 2023

Met deze brief informeer ik uw Kamer, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken,
over de situatie in Marokko na de aardbevingen die plaatsvonden gedurende de nacht
van 8 op 9 september jl.

Allereerst betuigt het kabinet medeleven aan de mensen die direct of indirect door
deze ramp zijn getroffen. Ook wil ik stilstaan bij het onmisbare, levensreddende werk
van lokale, nationale en internationale reddingswerkers, zowel professionals als vrijwilligers,
in de getroffen gebieden.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich actief in om ondersteuning te bieden
waar dat nodig is. Hiertoe houdt het de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten, onder
meer via het diplomatieke netwerk, hulporganisaties, en media. Ook staat het ministerie
in contact met de Marokkaanse autoriteiten. Nederland zet zich op diverse manieren
in voor noodhulp aan de getroffen gemeenschappen in Marokko.

De impact van de aardbeving en internationale respons

De aardbeving vond plaats in het Atlasgebergte. Een groot deel van het getroffen gebied
ligt afgelegen en is vanwege de aardbeving zeer slecht tot niet te bereiken. Dit bemoeilijkt
niet alleen de hulpverlening, maar ook het inschatten van de omvang van de ramp. Inmiddels
geven de autoriteiten aan dat er, ten tijde van het opstellen van deze brief, tussen
de 2.000–2.500 doden te betreuren zijn en een gelijk aantal gewonden. Het overgrote
deel van deze slachtoffers verbleef in Marrakesh of de vijf provincies rondom het
epicentrum van de aardbeving. De verwachting is dat het dodental en het aantal gewonden
verder zullen oplopen, aangezien er nog slachtoffers onder het puin liggen.

De aardbeving heeft ook een groot deel van de huizen en infrastructuur in het getroffen
gebied beschadigd. Naar schatting zijn ruim 380.000 mensen binnen 50 kilometer van
het epicentrum blootgesteld aan de impact van de aardbeving, van wie 30.000 binnen
een straal van 15 kilometer van het epicentrum. Veel van deze mensen hebben niet alleen
huis en haard verloren, maar hebben nu ook beperkte toegang tot voedsel, veilig drinkwater
en opvang.

De Marokkaanse autoriteiten hebben direct een grootschalige hulpactie in gang gezet.
De internationale gemeenschap staat na de aardbeving paraat om noodhulp te leveren.
Spanje, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, en het Verenigd Koninkrijk leverden
reeds Search and Rescue-teams (SAR). Ook werd vanuit het VN Disaster Assessment and Coordination-systeem (UNDAC) een vijfkoppig team uitgezonden ter ondersteuning van de VN in Rabat
en Marrakesh. Zij helpen om de noden in kaart te brengen, ten behoeve van een effectieve
en efficiënte noodrespons. De Europese Commissie stelde bovendien 1 miljoen euro beschikbaar
voor humanitaire hulp in de getroffen gebieden.

Nederlandse noodhulprespons

Nederland stond na de aardbeving, op basis van eerdere ervaring, snel klaar om de
getroffen gebieden en gemeenschappen te voorzien van noodhulp. Ik stelde op 9 september
jl. namens het kabinet 5 miljoen euro beschikbaar voor de inzamelingsactie van het
Nederlandse Rode Kruis, dat als onderdeel van de Internationale Rode Kruis- en Halve
Maanbeweging direct samenwerkt met de Marokkaanse Rode Halve Maan. Met deze middelen
kunnen slachtoffers worden voorzien van levensreddende humanitaire hulp, zoals medische
hulp, voedselpakketten, psychosociale hulp en opvang. Ook kan het Rode Kruis/de Marokkaanse
Rode Halve Maan de Nederlandse financiële steun gebruiken voor zoek- en reddingsoperaties.
De Marokkaanse autoriteiten hebben hun dank betuigd aan Nederland voor deze bijdrage.

Nederland ondersteunt de hulprespons bovendien via de ongeoormerkte, meerjarige en
flexibele financiering aan het Rode Kruis en diverse VN-organisaties en -fondsen.
Deze flexibele financiering stelt hulporganisaties in staat om direct aan de slag
te gaan wanneer zich een ramp voltrekt, zoals nu in Marokko. Onder meer het Disaster Relief Emergency Fund (DREF) van de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen
(IFRC) heeft, mede dankzij Nederlandse financiering, 1 miljoen Zwitserse frank beschikbaar
gesteld voor de noodrespons. Nederland staat bovendien in nauw contact met andere
vaste humanitaire partners, zoals de Dutch Relief Alliance (DRA), die momenteel nodenanalyses opstellen.

Ook heeft Nederland op 9 september jl. het Nederlandse USAR-team in gereedheid gebracht
en de inzet van dit team via diverse kanalen aan Marokko aangeboden. De Marokkaanse
autoriteiten hebben hiervoor hun dank uitgesproken en vanwege onder meer logistieke
redenen gekozen voor zoek- en reddingsoperaties van een beperkt aantal SAR-teams.

De Marokkaanse autoriteiten hebben, ten tijde van het schrijven van deze brief, nog
geen van de daarvoor bestemde internationale, multilaterale noodhulpsystemen geactiveerd.
Nederland blijft de situatie en eventuele toekomstige hulpverzoeken nauwlettend volgen.

Particuliere initiatieven en faciliterende rol Nederland

Veel Nederlanders willen een bijdrage leveren om de slachtoffers in Marokko te helpen.
Bijvoorbeeld door goederen of geld te doneren. Ook in Marokko zelf gaan veel burgers
aan de slag om hun landgenoten te helpen. Voor deze hartverwarmende particuliere initiatieven
wordt geadviseerd de krachten te bundelen, goed te coördineren met de lokale overheden,
en bij voorkeur te werken met of via professionele platforms en hulporganisaties.
Ook is het raadzaam om bij private initiatieven in contact te treden met de Marokkaanse
autoriteiten. Daarnaast staat vanaf vandaag op de website van de Rijksdienst voor
Ondernemend Nederland welke regelingen relevant zijn voor bedrijven en maatschappelijke
organisaties die, ondersteund door de overheid, hun diensten willen verlenen. Deze
informatie is terug te vinden via www.rvo.nl/aardbevingmarokko.

Consulaire bijstand

De Nederlandse ambassade in Rabat staat continu in contact met de lokale autoriteiten.
Een team van de ambassade is op zaterdag afgereisd naar de regio om Nederlanders daar
te ondersteunen en hulp te bieden. Dit team reist op 11 september terug naar Rabat.
Te allen tijde kunnen Nederlanders bij de ambassade terecht voor vragen en ondersteuning.

Bilaterale relaties met Marokko

Nederland en Marokko hebben een brede en goede verstandhouding. In dat kader bracht
Minister-President Rutte in juni jl. een bezoek aan Marokko. Ook ik ben van plan begin
oktober een bezoek te brengen aan Marokko voorafgaand aan de jaarvergadering van de
Wereldbank. Dit bezoek zal, naast verdieping van de handelsbetrekkingen, mij ook in
staat stellen een beter beeld te krijgen van de verwoestingen die deze aardbeving
heeft aangericht, evenals van eventuele mogelijkheden voor toekomstige steun en samenwerking.
Over dit bezoek en andere ontwikkelingen zal ik u te zijner tijd uiteraard informeren.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher