Brief regering : Uitvoering van de motie van het lid De Hoop over oplossingen voor de nachtelijke watertaxidiensten naar de Waddeneilanden (Kamerstuk 29684-240)

Nr. 247
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 mei 2023

In een motie van het lid De Hoop van eerder dit jaar1 is het kabinet verzocht haast te maken met het overleg met onder meer de watertaxibedrijven
en gemeenten om te kijken naar uitbreiding van de lijst met uitzonderingen en om in
dat overleg binnen de wet naar oplossingen te zoeken om nachtelijke watertaxidiensten
naar de Waddeneilanden in stand te houden, en de Kamer op de hoogte te stellen van
de uitkomsten.

Met deze brief wordt de Kamer, in het verlengde van de eerdere brief naar aanleiding
van de motie Van der Plas (Kamerstuk 36 200 XII, nr. 87)2 en van de beantwoording van de Kamervragen van het lid De Hoop3, op de hoogte gebracht van de vorderingen in dit dossier.

Uitzonderingen en het overleg daarover met bedrijven en gemeenten

In de reactie op de motie Van der Plas en op de Kamervragen van het lid De Hoop is
uitgebreid ingegaan op de regelgeving voor (nachtelijk) vervoer op de Waddenzee: op
grond van de bestaande regelgeving geldt als hoofdregel dat er overdag op de Waddenzee
binnen de hoofdvaarwegen/veerbootroutes geen snelheidsbeperking geldt, ook niet voor
watertaxi’s. Voor de watertaxi’s geldt op deze routes in de nachtelijke uren wel een
snelheidsbeperking (die behoren tot de wettelijke categorie «snelle motorboten»);
zij mogen hier ‘s nachts alleen varen met een snelheid van maximaal 20 km/u.

Uitzonderingen op die regel worden alleen toegestaan wanneer:

– een watertaxi-ondernemer daarvoor een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming
heeft verkregen en een aanwijzingsbesluit op grond van het Binnenvaartpolitiereglement
is genomen.

– er sprake is van dringende redenen zoals vastgelegd in verkeersbesluit van 26 augustus
1998. Het gaat dan om gevallen waarin sprake is van «reddings-, bergings-, opsporings-,
en patrouille-operaties, alsmede de hiermee verband houdende oefeningen».

Zoals aangegeven in bovengenoemde brieven, zijn de uitzonderingsgevallen op zich duidelijk
maar is afgesproken om voor de uitvoeringspraktijk daar nog meer handen en voeten
aan te geven. Daartoe is contact gezocht met de Veiligheidsregio Fryslân (de trekker
van de Coördinatie Regeling Waddenzee, de CRW). De CRW is een netwerk van hulpverleningsorganisaties
die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de incident- en rampenbestrijding op de
Waddenzee. Ook de Politie Regio NN, de Landelijke Eenheid van de Politie en de Regionale
Ambulance Voorziening zijn betrokken.

Uitkomsten overleg

Alle betrokken partijen onderkennen de noodzaak tot het maken van uitzonderingen in
geval van incidenten in de Waddenzee of op de Waddeneilanden en onderschrijven onderstaande
specificering. Bij het verder uitwerken van wat is toegestaan in geval van incidenten,
nood en levensbedreigende situaties, is het uitgangspunt gehanteerd dat er sprake
moet zijn van een dringende taak. Aangezien er echter geen uitputtende lijst bestaat
van wat onder een dringende taak moet worden verstaan, is in het overleg de volgende
concrete invulling gegeven aan dit begrip en daarmee aan de uitzonderingsbepaling
uit het verkeersbesluit:

– urgent ziekenvervoer (een levensbedreigende of een gezondheidsverslechterende situatie
die directe hulp van de betrokken hulpverleningsdiensten vergt).

– de basisgezondheidszorg op een van de eilanden staat dusdanig onder druk dat uitwijken
naar het vasteland noodzakelijk is4;

– verstoring van de openbare orde die extra inzet van de politie vraagt;

– reddings- en bergingsoperaties (bv. bij een lekgeslagen schip);

– opsporings- en patrouille operaties (bv. bij strafbare feiten of ernstige verkeersovertredingen);

– oefeningen voor bovenstaande situaties.

Gezamenlijke richtlijn en gedragscode

De nadere duiding van de uitzonderingssituaties, de daarbij geldende randvoorwaarden,
en aanvullende afspraken over waar de bemanning in die uitzonderingssituaties aan
moet voldoen, zullen worden samengebracht in twee documenten die gezamenlijk worden
opgesteld door RWS, de Veiligheidsregio, de Regionale Ambulance Voorziening en watertaxi-ondernemers:
een richtlijn en een gedragscode.

De richtlijn zal onder andere ingaan op de uitzonderingsgevallen waarin harder dan 20 km/u mag
worden gevaren en de daarvoor geldende voorwaarden (vaardigheden en opleiding schipper).

In de gedragscode wordt opgenomen hoe uitzonderingen worden aangemeld en waar een schipper op dient
te letten bij het snel varen voor wat betreft bescherming van de natuur en borging
van de nautische veiligheid. Daarbij valt te denken aan:

• het voornemen tot snel varen tussen zonsondergang en zonsopkomst moet worden gemeld
aan de regionale meldkamer/Centrale Meldpost Waddenzee (Brandaris).

• De schipper moet daarbij de proportionaliteit van het snel varen aannemelijk maken.

• De schipper/kapitein mag overige vaarweggebruikers niet in gevaar brengen of onnodig
hinderen. Het vaargedrag van de schipper/kapitein dient beheerst te zijn en rekening
te houden met collega-schippers.

• Ecologisch gevoelige gebieden moeten zo veel als mogelijk worden vermeden.

Vervolg

De intentie is dat, zodra er overeenstemming is over de inhoud, zowel de richtlijn
als de gedragscode door alle betrokken partijen wordt ondertekend. Qua inhoud betreft
het hier een aanvulling op geldende wet- en regelgeving waaraan de ondertekenende
partijen zich middels hun handtekening committeren. De naleving zal worden gemonitord
en indien nodig wordt er actie ondernomen.

De hiervoor beschreven lijn ten aanzien van uitzonderingen en de eerste opzet van
de richtlijn en gedragscode worden in de komende maanden verder uitgewerkt en besproken
met de watertaxi-ondernemers en betrokken gemeentebesturen. Genoemde partijen zijn
hier inmiddels over geïnformeerd en zijn uitgenodigd voor gesprek.

In aanloop naar het Commissiedebat Maritiem van eind 2023 wordt de Kamer opnieuw geïnformeerd
over de stand van zaken.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers