Brief regering : Reactie op moties eerder bekend maken resultaten staatsexamenkandidaten (Kamerstuk 31289-536 en Kamerstuk 31289-537)

Nr. 543 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 april 2023

In het tweeminutendebat examens 2023 van 29 maart jl. zijn er twee moties ingediend
die betrekking hebben op het eerder bekend maken van resultaten aan staatsexamenkandidaten
(Handelingen II 2022/23, nr. 67, Tweeminutendebat Examens 2023). Zoals toegezegd in
dit debat schets ik in deze brief welke mogelijkheden er zijn om tegemoet te komen
aan de wensen die in deze moties zijn vervat.

De motie van het lid Kwint c.s. verzoekt het kabinet om het College voor Toetsen en
Examens (hierna: CvTE) de opdracht te geven de resultaten van de schriftelijke examens
van zowel staatsexamenkandidaten als overige kandidaten gelijktijdig bekend te maken.1 De motie van de leden Van Meenen en Paul verzoekt de regering zorg te dragen voor
gelijktijdige bekendmaking van de examenresultaten voor alle examenkandidaten in 2025
en dit reeds in 2024 te realiseren voor de staatsexamenkandidaten in het voortgezet
speciaal onderwijs.2

Allereerst wil ik graag benoemen dat ik het uiteindelijke doel van beide moties ondersteun.
Ik ben het met de betreffende leden eens dat staatsexamenkandidaten moeten kunnen
beschikken over de resultaten van hun centrale examens alvorens zij hun college-examens
afleggen en dat dit zo snel mogelijk gerealiseerd moet worden. Kandidaten kunnen,
als zij de resultaten enige tijd voor het college-examen weten, hier namelijk rekening
mee houden in hun voorbereidingen en indien nodig, zich gerichter inspannen voor één
of meerdere vakken. Om hiervan te kunnen profiteren is het belangrijk dat er enige
tijd zit tussen het bekendmaken van het CE-resultaat en de afname van het college-examen.

Het CvTE heeft verkend of het haalbaar is om in 2024 een tijdelijke oplossing te bieden
waarbij voor alle staatsexamenkandidaten het resultaat van het centraal examen op
verzoek beschikbaar wordt gesteld voorafgaand aan het mondelinge college-examen, mits
het cijfer voor het centrale examen op dat moment ook beschikbaar is. De resultaten
zouden in dat geval telefonisch kenbaar worden gemaakt aan de vso-school of aan de
kandidaat zelf (als het een reguliere staatsexamenkandidaat betreft). Het CvTE heeft
mij toegelicht dat dit weliswaar haalbaar zou moeten zijn maar dat hierbij wel enkele
belangrijke bezwaren zijn. Allereerst is het belangrijk om te benoemen dat de correctie
van de centrale examens en de start van de college-examens deels overlappen. Dit betekent
dat, indien uw Kamer mij hiertoe verzoekt, voor een deel van de staatsexamenkandidaten
het CE-cijfer wel bekend kan worden gemaakt voor de start van het mondeling en voor
een deel van de kandidaten niet. Omdat leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs
in de meeste gevallen eerder dan andere groepen staatsexamenkandidaten starten met
het mondelinge college examen zal dit met name van invloed zijn op deze groep. Kandidaten
voor wie het niet haalbaar is om hun resultaten vooraf bekend te maken kunnen zich
hierdoor benadeeld voelen ten opzichte van kandidaten die hun resultaten wel vooraf
kunnen krijgen: er ontstaat zo verschil tussen de kandidaten, waarmee we een basisregel
voor examens doorbreken, en het risico op rechtszaken toeneemt. Zowel het CvTE als
ik hebben daarom grote aarzelingen bij deze mogelijkheid, maar zullen indien uw Kamer
dit wenst aan uw wens gehoor geven.

Ten tweede is het uitvoeren van een tijdelijke oplossing hoofdzakelijk een handmatig
proces, omdat de huidige systemen niet zijn ingericht hierop en aanpassingen te lang
zouden duren. Bij handmatige processen is het risico op fouten groter dan als dit
op geautomatiseerde wijze zou kunnen gebeuren. Tot slot merk ik op dat binnen de verbeteragenda
wordt toegewerkt naar een situatie waarin het wel mogelijk is om aan alle kandidaten
het behaalde resultaat voor de start van het mondelinge college-examen te kennen.
Hiervoor is het randvoorwaardelijk dat de jaarplanning van de staatsexamens wordt
aangepast. Over de wijze waarop dat wordt gedaan zijn nog vele keuzes te maken die
ook afgestemd moeten worden met de sector. Eind 2024 kunnen daarom uitspraken gedaan
worden wanneer de structurele oplossing ingevoerd kan worden. Het is de intentie van
de examenketen om vooruitlopend daarop in 2025 een oplossing te implementeren waarbij
kandidaten, indien zij dat wensen, inzicht kunnen krijgen in hun behaalde resultaten
voorafgaand aan het examen.

In de beantwoording van het schriftelijk overleg staatsexamens, waarvan uw Kamer op
9 februari jl. de inbreng heeft vastgesteld, zal ik in gaan op de uitkomst van de
stemmingen over de eerder genoemde moties. Indien wordt ingestemd met het uitvoeren
van deze moties zal dit financiële gevolgen hebben die zullen worden gedekt binnen
de huidige OCW-begroting.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, A.D. Wiersma