Brief regering : Stand van zaken Tegemoetkoming Energiekosten (TEK)

Nr. 531
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 februari 2023

Op verzoek van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat informeer ik uw
Kamer over de recente ontwikkelingen van de subsidieregeling Tegemoetkoming Energiekosten
(TEK) voor energie-intensieve mkb-ondernemingen.

Ingang van de TEK-regeling

Conform de motie van de leden Erkens en Grinwis om de regeling zo snel mogelijk in
te laten gaan door gebruik te maken van historische en/of modelmatige gegevens (Kamerstuk
36 200, nr. 138), zet ik alles op alles om de TEK-regeling in het eerste kwartaal van 2023 open te
stellen. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de regeling en de praktische implementatie
door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Onder andere wordt de regeling
nog genotificeerd bij de Europese Commissie (EC). Zodra deze stappen zijn doorlopen
en de regeling is goedgekeurd door de EC, zal de regeling worden opengesteld. Op de
website van RVO wordt voorafgaand ook proactief gecommuniceerd over de voortgang van
de TEK en kan te zijner tijd een aanvraag worden ingediend. Voorafgaand aan de openstelling
zal de tekst van de regeling worden gepubliceerd in de Staatscourant. Omdat de TEK
op het moment van inwerkingtreding nog niet is goedgekeurd door de EC, is in de regeling
opgenomen dat subsidies worden verleend nadat de EC de regeling heeft goedgekeurd.
Op deze wijze is geborgd dat er tijdig een juridische grondslag is voor de uitwisseling
van gegevens door de bij de TEK betrokken partijen. Op deze manier kan de regeling
al gepubliceerd worden ten behoeve van informatie-uitwisseling.

Gesprekken branches

Conform de motie van de heer Van Haga (Kamerstuk 36 200, nr. 134), heb ik gesproken met verschillende brancheverenigingen. Mijn ministerie heeft,
samen met RVO, VNO-NCW en MKB-Nederland een aantal bijeenkomsten georganiseerd waar
de branches zijn geïnformeerd over de werking van de regeling en het aanvraagproces.
De branches waren overwegend positief over de vormgeving van de TEK-regeling. Hierbij
werd onder andere aangegeven dat met name de grotere energie-intensieve bedrijven
gebaat zouden zijn bij ruimere parameters van de regeling.

Om het aanvraagproces voor mkb-ondernemingen te optimaliseren voert RVO gebruikerstesten
uit met (vertegenwoordigers van) mkb-ondernemingen. Deze doorlopen met een medewerker
van RVO het aanvraagproces. De uitkomsten worden meegenomen voor de verbetering van
het aanvraagproces. Kort voordat de regeling wordt opengesteld organiseert RVO ook
een webinar voor mkb-ondernemingen en brancheverenigingen, waarin het aanvraagproces
wordt toegelicht. Daarnaast wordt op de website van RVO informatie verstrekt waarmee
de ondernemer kan inschatten of deze voor de regeling in aanmerking komt.

Warmte en blokaansluiting

Tijdens het notaoverleg van 10 november 2022 (Kamerstuk 36 200, nr. 169) heb ik toegezegd in de uitwerking van de TEK-regeling in te gaan op mkb-ondernemingen
die op een warmtenet zitten en situaties waar meerdere mkb-ondernemingen op een aansluiting
zitten. Ik wil beter zicht krijgen op het aantal energie-intensieve mkb-ondernemingen
dat aangesloten is op het warmtenet en daarbij samen met RVO beoordelen of en zo ja
op welke wijze dergelijke ondernemingen het beste kunnen worden geholpen voor wat
betreft de gestegen energieprijzen. Ik kom hier nog apart bij u op terug. Om de grote
groep getroffen energie-intensieve mkb-ondernemingen zo snel mogelijk te helpen, maak
ik hier een afzonderlijk traject van. Voor wat betreft de blokaansluitingen is met
het oog op de uitvoerbaarheid besloten om alleen mkb-ondernemingen met een zakelijk
energiecontract op eigen naam in aanmerking te laten komen voor de TEK-regeling. Voor
blokaansluitingen is namelijk geen standaardjaarverbruik of standaardjaarafname beschikbaar,
waardoor de energie-intensiteit niet eenvoudig op het niveau van de mkb-onderneming
berekend kan worden.

Voorschotten

Eerder is gecommuniceerd dat mkb-ondernemingen direct na de beslissing tot subsidieverlening
een voorschot van 60% zouden ontvangen van het maximaal mogelijke subsidiebedrag.
De huidige ontwikkelingen op de energiemarkt laten zien dat de hoge energieprijzen
waar in de berekening van het maximale subsidiebedrag vanuit werd gegaan niet vanzelfsprekend
stand zullen houden. Na 31 december 2023 wordt o.b.v. CBS-gegevens de referentieprijs
voor 2023 en daarmee de definitieve TEK-subsidie bepaald. Omdat het voorschot wordt
afgeleid van de maximaal te ontvangen subsidie1, kan dit ertoe leiden dat het eerder uitgekeerde voorschot hoger is dan de uiteindelijke
(definitieve) TEK-subsidie en dat de mkb-ondernemingen een deel van het voorschot
moeten terugbetalen. Het risico op terugbetaling neemt toe naarmate het voorschotpercentage
hoger is. Het is onzeker hoe de energieprijzen zich verder gaan ontwikkelen in 2023.
Daarom dient zo goed als mogelijk een middenweg gevonden te worden tussen het beperken
van enerzijds het risico op terugbetalingen en anderzijds de verlening van te weinig
liquiditeitssteun. Ik heb daarom besloten om het voorschotpercentage van 60% aan te
passen naar 50% van de maximale subsidie.

Winstcriterium

Ik heb bekeken hoe de TEK-regeling zo doelgericht mogelijk gemaakt kan worden. In
de Kamerbrieven over de TEK van 14 oktober en 19 december 2022 (Kamerstuk 32 637, nrs. 507 en 528) is aangegeven dat onderzocht wordt of de gerichtheid kan worden verbeterd met de
introductie van een winstcriterium. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat een dergelijk
criterium op dit moment onuitvoerbaar is. In samenspraak met het Ministerie van Financiën,
de Belastingdienst en RVO ga ik een uitvoerbare variant van een winstcriterium uitwerken
en de nodige voorbereidingen treffen, zodat dit criterium gebruikt kan worden in de
opzet van eventuele (energie)crisissteunregelingen vanaf 2024. Een uitvoerbaar winstcriterium
is randvoorwaardelijk voor eventuele verlenging of nieuwe regelingen.

In aanvulling op wat eerder met uw Kamer is gedeeld, is de doelmatigheid aangescherpt
door in de regelingstekst op te nemen dat de TEK alleen aangevraagd kan worden door
mkb-ondernemingen met een zakelijk energiecontract. Daarnaast komen alleen mkb-ondernemingen
die vóór 1 januari 2023 zijn gestart in aanmerking voor de regeling.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
M.A.M. Adriaansens