Brief regering : Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 57

Nr. 653
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 november 2022

In Nederland leven we in vrijheid en veiligheid met elkaar. Dit is echter geen vanzelfsprekendheid.
We mogen niet voor lief nemen dat we leven in een land vrij van onderdrukking en oorlog;
we moeten onze vrijheid en veiligheid actief blijven beschermen. Terrorisme en extremisme
vormen een bedreiging voor onze democratische rechtsorde en open samenleving. Dat
vraagt om een stevige aanpak vanuit het kabinet in samenwerking met alle partners.
Het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) is daar een leidraad voor.

Bijgaand bied ik u het DTN 57 aan, opgesteld door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding
en Veiligheid (NCTV). Het DTN geeft inzicht in het actuele dreigingsbeeld en de factoren
die daarvoor bepalend zijn. Voor de totstandkoming van het DTN is, in afwachting van
de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel verwerking persoonsgegevens coördinatie
en analyse terrorismebestrijding en nationale veiligheid, geen gebruik gemaakt van
internetmonitoring.

Het dreigingsniveau blijft – op een schaal van 5 – gehandhaafd op niveau 3. Dat betekent
dat een terroristische aanslag in Nederland voorstelbaar is, maar dat er momenteel
geen concrete aanwijzingen voor een aanslag zijn. De Nederlandse jihadistische beweging
blijft vanwege de relatief grote omvang en organisatiegraad de voornaamste bron van
terroristische dreiging voor ons land. Repressief overheidsoptreden en het ontbreken
van mobiliserende thema’s zorgen echter voor stagnatie en relatieve inactiviteit van
de beweging.

Gezien het dreigingsbeeld blijft alertheid echter geboden en daarom werken alle partners,
bijvoorbeeld in het kader van de persoonsgerichte aanpak, samen om in de eerste plaats
terroristisch geweld te voorkomen. Zij kunnen daarbij gebruikmaken van een breed scala
aan maatregelen. Een voorbeeld hiervan is het opleggen van een gebiedsverbod op basis
van de Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding. Daarnaast wordt,
zoals aangekondigd in de Nationale Contraterrorisme Strategie 2022–20261, ingezet op het tegengaan van verspreiding van gewelddadig extremistische en terroristische
content online. In dit kader is op Europees niveau wetgeving aangenomen die verspreiding
van deze content op het open internet tegen gaat. De behandeling van de Uitvoeringswet
ter implementatie van deze verordening zal naar verwachting binnenkort in de Kamer
plaatsvinden. Ook wordt maximaal ingezet om te zorgen dat daders van terroristische
misdrijven worden opgespoord, vervolgd en bestraft. Bovendien wordt op dit moment
een wetsvoorstel voorbereid dat voorziet in het verhogen van het strafmaximum voor
deelname aan een terroristische organisatie naar 20 jaar.

Waar mogelijk wordt bij uitreizigers en personen die onherroepelijk veroordeeld zijn
voor een terroristisch misdrijf ook het Nederlanderschap ingetrokken. Daarnaast blijf
ik samen met de betrokken partners werken aan veilige re-integratie na detentie, bijvoorbeeld
door het verbeteren van het zicht tijdens en na detentie bij terrorismeveroordeelden,
opdat er een completer beeld ontstaat ten behoeve van duiding van de problematiek,
risicotaxatie en re-integratie.

Het DTN 57 wijst naast de dreiging voor de nationale veiligheid vanuit het jihadisme
ook op de terroristische dreiging die uitgaat van rechts-extremisme en anti-overheidsextremisme.
Anti-overheidsextremisten richten zich vanuit een fundamenteel wantrouwen, woede en
onrechtvaardigheidsgevoel tegen de overheid en andere instituties. Deze vorm van extremisme
ontstond als radicale onderstroom van het coronaprotest en richt zich steeds vaker
op andere onderwerpen, zoals het stikstofvraagstuk.

De accelerationistische stroming binnen het rechts-extremisme propageert terroristisch
geweld als legitiem middel om het ideaal van een witte etnostaat te bereiken. Hoewel
accelerationistische aanslagen in Europa tot dusver weinig voorkomen en accelerationisten
zich vooral online uiten, maakt het inherent gewelddadige gedachtegoed een aanslag
voorstelbaar. Specifiek wordt in het DTN aandacht besteed aan de ontwikkelingen omtrent
de omvolkingstheorie. Hiermee geef ik opvolging aan het verzoek van het lid Sjoerdsma
(D66) om nader in te gaan op deze theorie.2

Het geschetste dreigingsbeeld in het voorliggende DTN toont wederom aan dat de terroristische
dreiging in en tegen Nederland veelzijdig en veranderlijk is, maar zoals hierboven
geschetst, is er een brede aanpak waarmee flexibel kan worden ingespeeld op de ontwikkelingen.
Een solide infrastructuur van wetgeving, samenwerkende organisaties en bevoegdheden
maakt dit mogelijk. De rapportage integrale aanpak terrorisme van juli 20223 laat dit ook zien. Daarnaast wordt doorlopend gekeken of het huidige contraterrorismebeleid
volstaat of dat aanscherpingen nodig zijn.

U wordt separaat geïnformeerd per brief over de aanpak van rechts-extremisme en -terrorisme
en andere vormen van extremisme in Nederland die ik u gelijktijdig met het DTN vandaag
aanbied.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D. Yeşilgöz-Zegerius