Brief regering : WODC Onderzoeksrapport 'Naar meer evidence-based beleid binnen JenV'

Nr. 246 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 mei 2022

Met deze brief bied ik uw Kamer het onderzoeksrapport «Naar meer evidence-based beleid
binnen JenV» aan1.

Het onderzoek is van 2020 tot maart 2022 uitgevoerd door de Universiteit Twente in
opdracht van het WODC op verzoek van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het
doel van het onderzoek is om een beeld te vormen over de mate waarin het werken en
het beleid binnen JenV evidence based en/of evidence informed is.

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) ziet kennis als een onmisbaar kompas
voor een goed onderbouwd en effectief beleid. Een betere kennisbenutting leidt tot
de verbetering van bestaand en nieuw beleid. Per 1 september 2019 heeft het Ministerie
van JenV gedurende twee jaar transitie-adviseur prof. dr. Paul ’t Hart aangesteld.
’t Hart heeft zich gebogen over de vraag hoe «onderzoek» binnen het ministerie is
gepositioneerd, hoe het wordt uitgezet, verricht, gerapporteerd en benut. In zijn
laatste voortgangsrapportage d.d. 15 september 2021, die op 3 december 2021 aan uw
Kamer is aangeboden, doet hij de aanbeveling om voor het verbeteren van de kennisfunctie
de energie vooral te zetten op een kennisprogrammering die aantoonbaar meer bijdraagt
aan evidence informed beleid.2 Kennismanagement en kennisinnovatie, sturen op kennisbenutting en kennisontwikkeling,
moeten (meer) aandacht krijgen binnen het Ministerie van JenV. De vermeende onderbenutting
van beschikbare wetenschappelijke kennis vormde in 2019 eveneens de aanleiding voor
het onderzoek van de Universiteit Twente.

In het onderzoeksrapport van de Universiteit Twente wordt op basis van interviews
met medewerkers een aantal constateringen gedaan. De 6 conclusies die daaruit naar
voren komen zijn:

1. Vanuit het perspectief van de medewerkers van JenV verbindt «evidence-based» werken
en -beleid wetenschap met praktijk.

2. Er is sprake van een beperkte benutting van wetenschappelijke kennis op het Ministerie
van JenV.

3. De cultuur en gangbare praktijken binnen de afdelingen van JenV bepalen in belangrijke
mate het gebruik van wetenschappelijke kennis.

4. Medewerkers van de beleidsafdelingen vinden wetenschappelijke kennis vaak minder relevant
voor beleid.

5. Politieke dynamiek en de daarmee gepaard gaande druk om snel en/of volgens een politiek
gewenste lijn te handelen, verhindert het gebruik van wetenschappelijke kennis. Men
valt terug op juridische kennis en beleidsdocumentatie.

6. Rijksbrede wetgeving en beleidskaders zoals het Integraal Afwegingskader werken niet
door in «evidence-based» of «evidence-informed» werken en -beleid binnen het ministerie.

De onderzoekers geven vervolgens drie aanbevelingen:

1) Ondersteun «evidence-based» en «-informed» werken binnen het Ministerie van JenV.

2) Professionaliseer en stimuleer kennisintensief werken op afdelingen.

3) Hanteer kaders voor de borging van onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek
en het systematische gebruik van wetenschappelijke kennis ten behoeve van werken en
beleid.

In het rapport zijn deze conclusies en aanbevelingen uitgebreider toegelicht.

Ik onderschrijf de conclusies en aanbevelingen. Zij sluiten aan op de stappen die
reeds zijn gezet om de kennisfunctie op het ministerie verder te ontwikkelen. Hieronder
vallen in ieder geval maar niet uitsluitend maatregelen voor het waarborgen van onafhankelijk
WODC-onderzoek, het ontwikkelen van strategische kennis- en evaluatie-agenda’s, vernieuwing
van het Integraal Afwegingskader als instrument om te komen tot adequaat en goed uitvoerbaar
beleid, en investering in ambtelijk vakmanschap.

Het onderzoek geeft een scherp beeld van de problematiek, laat zien dat er nog veel
moet gebeuren en is daarom een extra impuls voor het reeds in gang gezette verbetertraject.
Met de conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek in de hand en in navolging van
de adviesrapportages van transitie-adviseur prof. dr. Paul ’t Hart, zal een interne
dialoog worden gestart over de verhouding tussen beleid en wetenschap. Deze dialoog
moet ertoe leiden dat de doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid en beleidsinterventies
versterkt worden.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius