Brief regering : Verzamelbrief Langdurige Zorg

Nr. 354
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR LANGDURIGE ZORG EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 april 2022

Hierbij stuur ik u, in aanloop naar het Commissiedebat van donderdag 21 april over
gehandicaptenzorg, verpleeghuiszorg en de Wet langdurige Zorg, een verzamelbrief Langdurige
zorg met daarin de volgende onderwerpen:

• Evaluatie ambassadeursleergang gehandicaptenzorg

• Korte reactie op het RVS-rapport: «Leven met het einde in zicht»

Evaluatie ambassadeursleergang gehandicaptenzorg

In het kader van het programma Volwaardig leven is door de beroepsvereniging Verpleegkundigen
& Verzorgenden Nederland (V&VN) en de beroepsvereniging van professionals in sociaal
werk (BPSW) een ambassadeursleergang ontwikkeld voor begeleiders (mbo en hbo) in de
gehandicaptenzorg. Het gaat om begeleiders met een verzorgende/ verpleegkundige achtergrond
of met een agogische opleiding. Tijdens de leergang ontwikkelen zij zich tot een ambassadeur
die binnen en buiten de eigen organisatie kansen benut om het werk van begeleiders
op de kaart te zetten en te verbeteren.

VWS heeft aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) opdracht gegeven om deze eerste
leergang (afgerond in 2021) te evalueren. De ambassadeurs in opleiding zijn door de
HAN gevolgd. Het eindrapport «Evaluatie ambassadeursleergang gehandicaptenzorg 2021»
(bijgevoegd) is in februari 2022 verschenen1.

Op basis van de bevindingen van de HAN, zijn tijdens de looptijd van de 1ste leergang
diverse aanpassingen in het programma aangebracht. In de zomer van 2021 is de 2de leergang van start gegaan met dit aangepaste programma. Daarmee zijn veel van de
aanbevelingen overgenomen in de opzet van de leergangen. De meest actuele inzichten
uit de evaluatie zullen in het programma voor komende leergangen aangebracht worden.
Er staat een 3de leergang ingepland om zomer 2022 te starten.

In het evaluatierapport worden aanbevelingen gedaan voor beroepsverenigingen. Deze
zijn onder meer gericht op de zichtbaarheid van beroepsverenigingen, voor de borging
van kennis – o.a. door een online vind- en verzamelplek te creëren met informatie
waarmee ambassadeurs ondersteund kunnen worden en nog meer zichtbaar zijn. Ook worden
aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek, o.a. onderzoek naar de volgende leergangen.
In het kader van de Toekomstagenda gehandicaptenzorg worden de aanbevelingen verder
uitgewerkt.

RVS-rapport: «Leven met het einde in zicht»

De Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) heeft op 9 maart 2022 een advies
uitgebracht2: «Leven met het einde in zicht». Dit advies is het laatste deel van een tweeluik
over beter samenleven en zorgen met de onontkoombare dood in het vooruitzicht. Het
eerdere inspiratieadvies «Stervelingen -Beter samenleven met de dood»3 ging in op wat dit van de samenleving in bredere zin vraagt. Het onderhavige advies
richt zich vooral op wat dit vraagt van de zorgsector.

In het advies pleit de RVS voor een bredere en eerdere inzet van palliatieve zorg
voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn.

Hoewel een grote groep mensen leeft met de dood in zicht zonder te weten wanneer deze
precies zal volgen, signaleert de Raad dat we hen nog niet altijd tijdig ondersteunen
op een manier die aansluit bij vragen en behoeften van betrokkene(n). In Nederland
beschikken we over een ruim en bijzonder goed ontwikkeld aanbod van palliatieve zorg,
maar in de praktijk wordt dit aanbod nog te vaak pas ingezet als iemand terminaal
is en nog maar kort te leven heeft. Bovendien lijkt dit aanbod nog niet altijd zijn
weg te vinden naar andere delen van de zorg waarmee mensen in deze periode van hun
leven in aanraking komen. In dit advies laat de Raad zien dat een vroege en brede
benadering vanuit palliatief perspectief van grote waarde kan zijn. Het tijdig kiezen
voor deze brede benadering, met bijzondere aandacht voor wat nodig is om leven toe
te voegen aan de dagen ondanks de ontwrichtende confrontatie met de dood en het vaak
onzekere perspectief, kan een grote bijdrage leveren aan welzijn en kwaliteit van
het leven. Niet alleen professionals en vrijwilligers die in de palliatieve zorg werken,
maar juist ook professionals van buiten de (palliatieve) zorg kunnen hier het verschil
maken. Samen met patiënten en hun naasten. De Raad beoogt met dit advies bij te dragen
aan het eerder gaan kiezen voor de brede benadering vanuit het palliatieve perspectief:
niet meer exclusief voor terminale patiënten, maar juist als zorg en ondersteuning
bij het leven dat volgt op een confrontatie met het levenseinde. En niet meer alleen
vanuit de palliatieve zorg, maar juist ook vanuit andere delen van de zorg. Zodat
een brede benadering vanuit palliatief perspectief daadwerkelijk deel uitmaakt van
hoe we met elkaar leven en zorgen voor mensen met het einde in zicht.

In het Coalitieakkoord (Kamerstuk 35 788, nr. 77) is aangegeven dat de palliatieve zorg wordt verbeterd bijvoorbeeld door aan de subsidieregeling
«Palliatieve terminale zorg en geestelijke verzorging» voor versterking van hospices
en ondersteuning van zorgnetwerken een tijdelijke impuls te geven. Daarnaast worden
de middelen ingezet ten behoeve van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II. Ik
onderschrijf de conclusies van de RVS. Het rapport biedt waardevolle aanbevelingen
voor het verbeteren van de palliatieve zorg. Voor het eind van het tweede kwartaal
worden de plannen nader uitgewerkt in een brief aan de Tweede Kamer. De bevindingen
uit het RVS-rapport zullen daarin worden meegenomen.

De Minister voor Langdurige Zorg en Sport, C. Helder