Brief regering : Negatieve testuitslag reizigers per vliegtuig

25 295
Infectieziektenbestrijding

Nr. 163
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT, VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN
EN SPORT EN VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 december 2020

In het debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus van 15 december jl. (Handelingen
II 2020/21, nr. 37, debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus) heeft de
Minister-President de Kamer toegezegd om de negatieve testuitslag zo snel mogelijk
voor alle reizigers uit hoogrisicogebieden in te regelen. In deze brief gaan wij in
op het verplicht stellen van de negatieve testuitslag voor reizigers uit hoogrisicogebieden
die per vliegtuig in Nederland aankomen.

Per 15 december jl. geldt de negatieve testuitslag en -verklaring voor reizigers uit
hoogrisicogebieden van buiten de EU die per vliegtuig of schip naar Nederland komen
en die uitgezonderd zijn van het EU-inreisverbod. Het kabinet wil dit uitbreiden en
de negatieve testuitslag ook verplichten voor alle andere reizigers die vanuit hoogrisicogebieden
per vliegtuig naar Nederland vliegen. Uiteindelijk moet deze verplichting gaan gelden
voor alle reizigers uit hoogrisicogebieden. In deze brief staat hoe deze procedure
in gang wordt gezet. Wij geven hierbij tevens uitvoering aan de motie van de leden
Jetten en Dijkhoff1 en aan de toezeggingen over de negatieve testverklaring van het debat op 15 december
jl. en van de Kamerbrief van 18 november jl2.

Daarnaast informeren wij u door middel van deze brief over het besluit van het kabinet
om het inreisverbod voor reizigers met een bestendig verblijf in Uruguay weer in te
stellen.

Negatieve testuitslag en -verklaring voor reizigers per vliegtuig voor derdelanders

Sinds 15 december jl. geldt de negatieve testuitslag en -verklaring voor reizigers
buiten de EU die per vliegtuig of schip naar Nederland komen. Deze maatregel geldt
enkel voor groepen die uitgezonderd zijn op het EU-inreisverbod zoals zakenreizigers,
topsporters en langeafstandsgeliefden. In de Kamerbrief van 18 november jl3 . is uw Kamer over deze maatregel geïnformeerd. De negatieve testverklaring dient
maximaal 72 uur oud te zijn. Deze maatregel wijzigt met de eerder genoemde nieuwe
aanwijzing niet.

Negatieve testuitslag voor alle reizigers per vliegtuig

In de Kamerbrief van 18 november jl4 . is gecommuniceerd dat het verplicht stellen van een negatieve testuitslag voor
alle reizigers naar Nederland een wetswijziging vraagt. Daarnaast is aangegeven dat
het kabinet de mogelijkheden onderzoekt om dit per vervoerssector in te voeren met
het oog op de uitvoerbaarheid en de benodigde tijd. Het kabinet concludeert dat de
verplichting van een negatieve testuitslag voor reizigers bij alle modaliteiten een
wijziging van de Wpg vraagt. Het is binnen de kaders van de Wpg wel mogelijk om de
verplichting in te stellen voor reizigers per vliegtuig. Op grond van de artikelen
53 en 54 Wpg kan de Minister van VWS een aanwijzing geven aan de voorzitters van de
veiligheidsregio’s voor alle reizigers per vliegtuig ongeacht plaats van vertrek.
Via deze aanwijzing kunnen vervolgens luchtvaartmaatschappijen verplicht worden om
voorafgaand aan boarding passagiers te controleren op het bezit en geldigheid van
een negatieve testuitslag. Indien passagiers deze negatieve testuitslag niet kunnen
tonen of wanneer deze niet voldoet, mogen zij niet boarden.

Met de nieuwe aanwijzing wordt het voor alle vliegreizigers uit hoogrisicogebieden
verplicht om een negatieve testuitslag te tonen voor vertrek. Het is communicatief
en praktisch wenselijk dat de maatregel voor reizigers van binnen en buiten Schengen
gelijk wordt getrokken. Dat betekent dat voor een Nederlander die vanuit de VS naar
Nederland vliegt eenzelfde verplichting geldt om een negatieve testuitslag te overleggen
voorafgaand aan boarding als voor een Nederlander die vanuit Duitsland naar Nederland
vliegt. In Nederland controleert de veiligheidsregio ter uitvoering van de aanwijzing
steekproefsgewijs of reizigers uit hoogrisicogebieden in het bezit zijn van een negatieve
testuitslag. Op dit moment vindt deze controle door de veiligheidsregio’s reeds plaats
voor de gezondheidsverklaring. Met deze maatregel is het niet nodig om de inzet van
de Koninklijke Marechaussee te vragen. Bovendien zal dit organisatorisch voor reizen
binnen Schengen ingewikkeld zijn.

Gezien de noodzakelijke voorbereidingstijd voor de reiziger (afnemen van een test),
de veiligheidsregio en de luchtvaartmaatschappijen, is de verwachting dat invoering
van deze maatregel in januari 2021 in kan gaan. Ook uitzonderingen op deze maatregel
zullen in deze voorbereidingstijd nader worden bepaald.

Zoals ook aangegeven in de Kamerbrief inzake de vormgeving van de proef met een travel
corridor tussen Atlanta en Schiphol van 4 december jl., hebben de ministers van IenW
en VWS met de luchtvaartmaatschappijen afgesproken om een proef te doen. In deze corridor
worden reizigers meermaals getest, dit past in het voornemen van het kabinet om reizen
in deze tijd veiliger te maken. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u graag
naar de Kamerbrief van 4 december jl.

Negatieve testuitslag voor reizigers voor alle modaliteiten

Het OMT heeft geadviseerd dat een negatieve testverklaring (PCR-test) van alle reizigers
uit hoogrisicogebieden wenselijk is. Huidige wetgeving biedt op dit moment geen juridische
basis om een test af te dwingen bij reizigers die via andere manieren dan een vliegtuig
Nederland inreizen of om reizigers aan de grens te weigeren die geen negatieve testverklaring
hebben. Het kabinet bereidt daarom een wetsvoorstel voor en is voornemens dit in het
eerste kwartaal van 2021 ter advies in te dienen bij de Raad van State. Uiteraard
houdt het kabinet hierin, zoals ook bij andere aan corona gerelateerde wet- en regelgeving
gebeurd is, rekening met de uitzonderlijkheid van de situatie. Dergelijke maatregelen
gelden daarom slechts wanneer en voor zolang proportioneel en noodzakelijk. Hierbij
wordt ook gekeken naar voorbeelden in buurlanden en de rol die vaccinatiebewijzen
voor internationale reizen wellicht spelen. Dit vergt een zorgvuldige afweging.

Quarantaine

Het OMT heeft geadviseerd dat een negatieve testverklaring quarantaine niet kan vervangen.
Een reiziger kan namelijk op het moment van testen nog in de incubatieperiode zitten
of nog besmet raken na de test. Daarom blijft de quarantainemaatregel gelden voor
reizigers uit hoogrisicogebieden met een negatieve testverklaring. Op dit moment geldt
een quarantaine van tien dagen na terugkeer. Wij verwachten het vanaf 15 januari a.s.
mogelijk te kunnen maken dat reizigers na vijf dagen quarantaine met een negatieve
testuitslag hun quarantaine kunnen beëindigen. Hierover heeft de Minister van VWS
u in de Kamerbrief van 9 december jl5 . nader geïnformeerd. Door een kortere quarantaineperiode is de verwachting dat de
naleving van de quarantaine stijgt.

Instellen EU-inreisverbod Uruguay

Op 30 juni jl6 . heeft het kabinet uw Kamer per brief geïnformeerd over het stapsgewijs opheffen
van het inreisverbod voor personen vanuit derde landen (andere landen dan het EU+
gebied) voor niet-essentiële reizen en de door de EU lidstaten overeengekomen lijst
van landen waarvoor het inreisverbod kan worden opgeheven.

Helaas is de gezondheidssituatie in Uruguay dusdanig verslechterd dat de EU lidstaten7 op 16 december jl. hebben besloten om Uruguay van de lijst van landen te halen waarvoor
het inreisverbod kan worden opgeheven om daarmee de volksgezondheid in de EU te beschermen.
De implementatie van dit besluit is aan de lidstaten zelf. In Nederland zal het inreisverbod
voor reizigers met bestendig verblijf in Uruguay vanaf 28 december 2020 (00:00 uur)
weer ingaan.

Zoals bij uw Kamer bekend is dit besluit genomen op basis van een risico-inschatting
met zo objectief mogelijke criteria over de gezondheidssituatie in de betreffende
landen en de daar geldende maatregelen. In dat verband is, net als bij Marokko, Servië,
Montenegro, Algerije, Canada, Georgië en Tunesië die al eerder van de lijst zijn verwijderd,
onder andere gekeken naar het aantal nieuwe besmettingen. Dat aantal moet lager zijn
dan het Europees gemiddelde van 15 juni jl. per 100.000 inwoners over een periode
van 14 dagen. Ook is gekeken naar de algehele reactie op COVID-19 in de betreffende
landen. Hierin worden onder andere het aantal uitgevoerde coronatests, bron- en contactopsporing
en beheersmaatregelen meegenomen. Gezondheidsorganisaties zoals het ECDC, de WHO en
RIVM leveren daarvoor de benodigde informatie.

Het voorgaande laat onverlet dat de opheffing van de reisbeperking, ingegaan op 1 juli,
wel van kracht blijft voor reizigers die bestendig verblijf hebben in de volgende
landen: Australië, Japan, Nieuw-Zeeland, Rwanda, Zuid-Korea, Thailand en sinds 27 oktober
voor reizigers met bestendig verblijf in Singapore.

Voor alle niet-essentiële reizen van personen vanuit overige derde landen naar Europa
blijft de huidige inreisbeperking van kracht met als doel de verspreiding van het
coronavirus tegen te gaan. Dit betekent dat personen die geen bestendig verblijf hebben
in een bovengenoemd land of gebied op de veilige lijst én niet onder de uitzonderingsposities
vallen zoals vermeld in de brieven aan uw Kamer van 30 juni, 16 juli8 en 11 september9 jl. Nederland niet binnenkomen.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
H.M. de Jonge

De Minister van Justitie en Veiligheid,
F.B.J. Grapperhaus