Brief regering : Reactie op de motie van het lid Yesilgöz-Zegerius c.s. over openbare registers waarin huisadressen voorkomen zo afschermen dat deze alleen door het bevoegd gezag kunnen worden ingezien
32 761 Verwerking en bescherming persoonsgegevens
Nr. 177 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 december 2020
Tijdens het plenair debat over de begroting Justitie en Veiligheid1 (Handelingen II 2020/21, nr. 30, debat over de begroting Justitie en Veiligheid 2021)
heb ik de toezegging gedaan voor de Kerst te reageren op de aangehouden motie van
het lid Yesilgöz-Zegerius c.s. over openbare registers waarin huisadressen voorkomen
zo af te schermen dat deze alleen door het bevoegd gezag kunnen worden ingezien (Kamerstuk
35 570 VI, nr. 36). Ik heb toegezegd hierop terug te komen nadat ik hierover in overleg ben getreden
met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Met deze brief
doe ik deze toezegging gestand.
Ik ontraad genoemde motie over huisadressen in openbare registers. Hieraan liggen
de volgende overwegingen ten grondslag.
In het economisch en maatschappelijk verkeer is een goede balans tussen toegankelijkheid
in het belang van de rechtszekerheid enerzijds en bescherming van de persoonsgegevens
inclusief veiligheidsaspecten anderzijds cruciaal. Onder verwijzing naar de brief
van de Minister van BZK van 29 juni 20182 – ingaande op de toegankelijkheid van persoonsgegevens via het Kadaster – acht ik
de huidige balans passend.
Het genoemde belang van een goede balans is ook het uitgangspunt ten aanzien van de
Handelsregisterwet 2007. De openbaarheid van het vestigingsadres bevordert de rechtszekerheid
van derden in het economisch verkeer. Naast het vestigingsadres is van ondernemers
zonder rechtspersoon (eenmanszaak, maatschap, vof, cv) op dit moment ook het privéadres
zichtbaar in het handelsregister opgenomen, omdat zij hoofdelijk aansprakelijk zijn
voor de schulden van hun onderneming. Ondernemers waarvan het privéadres openbaar
is, kunnen dit laten afschermen als deze openbaarheid kan leiden tot een bedreigende
situatie. Hier wordt door de Kamer van Koophandel specifiek op gewezen.
De Staatssecretaris van EZK heeft u in het schriftelijk overleg over Ondernemen en
Bedrijfsfinanciering3 geschreven dat de Kamer van Koophandel op korte termijn kan overgaan tot het afschermen
van woonadresgegevens. In het handelsregister zijn woonadressen dan nog altijd wel
opgenomen, maar ze zijn niet meer openbaar. Er geldt een uitzondering voor autoriteiten
die een gerechtvaardigde grond hebben om ze te raadplegen, bijvoorbeeld deurwaarders.
Indien het woonadres van de ondernemer gelijk is aan het vestigingsadres van de onderneming,
dan blijft het adres echter zichtbaar in het handelsregister als vestigingsadres.
Dit is de strekking van de aanpassing van het Handelsregisterbesluit 2008 die in voorbereiding
is. Verder wordt door middel van nieuwe gebruiksvoorwaarden voor handelsregisterinformatie
ook het gebruik van adresgegevens door derden strikter gereguleerd, om de privacy
van geregistreerde personen beter te beschermen.
De kenbaarheid van het vestigingsadres is noodzakelijk voor juridische handelingen
zoals het laten betekenen van een dagvaarding. Daarnaast speelt het adres een rol
in de «due dilligence» van potentiële zakelijke relaties. Zij kunnen dan, in combinatie
met andere openbare bronnen, vaststellen of de informatie met betrekking tot de onderneming
een logisch en consistent, en daarmee betrouwbaar, beeld oplevert. Een onlogische
vestigingsplaats, bijvoorbeeld een autoschade-herstelbedrijf op de derde verdieping
van een flatgebouw, moet vragen oproepen. Hetzelfde geldt ook voor grote cumulaties
van inschrijvingen op eenzelfde adres, tenzij het evident een bedrijfsverzamelgebouw
betreft. Deze mogelijkheid tot verificatie heeft daarmee een belangrijke preventieve
werking ten behoeve van het voorkomen van oplichting en andere criminele activiteiten.
Niet alle ondernemingen hebben naar hun aard een specifieke fysieke inrichting nodig,
zoals een winkel of een werkplaats. Veel dienstverleners zijn voor hun werk niet afhankelijk
van een vaste werkplek of werken bij klanten. Dan nog kan de ondernemer de keuze maken
voor een ander vestigingsadres van zijn onderneming dan zijn woonadres. Het ligt primair
op de weg van de ondernemer zelf om te overwegen hoe dicht hij zijn zakelijke en persoonlijke
omgeving aan elkaar verknoopt. Wanneer hij zijn privésfeer sterk wil afschermen, om
welke reden dan ook, is dat iets waar hij bij de keuze van een vestigingsadres rekening
mee moet houden. De praktijk biedt hiervoor verschillende oplossingen, zoals een vestiging
bij een domicilieverlener. Zo biedt de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ)
leden die online of fysiek bedreigd worden de mogelijkheid gebruik te maken van het
vestigingsadres van de NVJ4.
Met het belang van de goede balans tussen toegankelijkheid in het belang van de rechtszekerheid
en bescherming van de persoonsgegevens inclusief veiligheidsaspecten en de bestaande
mogelijkheden tot afscherming kom ik tot het oordeel de ingediende motie te moeten
ontraden.
De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
F.B.J. Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid