Brief regering : Reactie op verzoek commissie over een burgerbrief inzake de reisbeperkingen voor buitenlandse partners naar aanleiding van COVID-19

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 november 2020

Hierbij bied ik u mijn schriftelijke reactie aan op de aan u gerichte burgerbrief
inzake de reisbeperkingen voor buitenlandse partners naar aanleiding van COVID-19,
die mij op 4 september jl. toekwam.

In de eerste plaats betreur ik de verdrietige situatie waar de opsteller en zijn/haar
partner in terecht zijn gekomen, als gevolg van de COVID-19 pandemie. Uit de brief
blijkt dat de Russische partner van de opsteller tot op het moment van schrijven (28 juli
2020) niet naar Nederland heeft kunnen reizen omdat de Russische grens gesloten was.
Ik kan mij goed voorstellen dat dit een grote teleurstelling is geweest. Naar aanleiding
van de persoonlijke situatie van de opsteller vraagt hij/zij om een oplossing voor
alle andere partners die zich in een soortgelijke situatie bevinden.

In deze schriftelijke reactie licht ik toe hoe uitvoering wordt gegeven aan de tijdelijke
regeling langeafstandsgeliefden. Ook ga ik in op de impact die lokale COVID-19 omstandigheden
hebben op de mate van de Nederlandse consulaire dienstverlening, alsook op het grensbeleid
van derde landen dat bepaalt of partners kunnen uitreizen. Tot slot zal ik stilstaan
bij de daaruit voortvloeiende gevolgen voor de persoonlijke situatie van de opsteller
en zijn/haar partner.

Tijdelijke regeling langeafstandsgeliefden

Op 16 juli 2020 heeft de Minister van Justitie en Veiligheid u, mede namens mij en
de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, geïnformeerd over het versoepelen
van het EU-inreisverbod voor buitenlandse partners van Nederlanders (en EU-burgers
woonachtig in Nederland) die aantoonbaar minimaal drie maanden partners zijn.

Met ingang van 27 juli 2020 staat Nederland onder voorwaarden1 toe dat deze buitenlandse partners naar Nederland mogen reizen voor kort verblijf
(maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen). Het betreft hier een nationale
uitbreiding op de door de EU vastgestelde uitzonderingscategorieën. De procedure die
hiervoor gevolgd moet worden is afhankelijk van de nationaliteit van de buitenlandse
partner. Partners waarvoor de visumplicht niet geldt kunnen in principe naar Nederland
reizen indien zij aan de voorwaarden voldoen. In geval van twijfel kan voorafgaand
aan de reis naar Nederland contact worden opgenomen met de IND die op basis van de
verstrekte informatie (vrijblijvend) adviseert of de relatie onder de voorwaarden
voor versoepeling van het inreisverbod valt. Hierdoor kan worden voorkomen dat de
buitenlandse partner aan de grens toegang tot Nederland wordt geweigerd. Voor partners
die een visumplichtige nationaliteit bezitten zijn dezelfde voorwaarden van toepassing.
Voor hen geldt echter dat zij een visum dienen aan te vragen en de vereiste informatie
hiervoor moeten aanleveren.

Hervatting reguliere consulaire dienstverlening

Bij het uitbreken van de COVID-19 pandemie is consulaire dienstverlening in het buitenland
afgeschaald. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken spant zich sindsdien maximaal in
om de consulaire dienstverlening waar mogelijk te herstarten of uit te breiden, om
consulaire klanten in deze moeilijke tijden op de best mogelijke manier te bedienen.

In de landen waarvoor het EU-inreisverbod is opgeheven, is de reguliere visumverlening
inmiddels zo goed als mogelijk hervat. In de landen waarvoor het inreisverbod (weer)
van kracht is, worden alleen visumaanvragen ingenomen die onder de EU- en nationale
uitzonderingscategorieën vallen (inclusief de regeling langeafstandsgeliefden) en
voor zover de lokale gezondheidssituatie- en maatregelen dit toestaan. Ook de reguliere
evaluatie op Europees niveau van de lijst van veilige landen kan gevolgen hebben voor
visumverlening. Een land dat nu op de lijst van veilige landen staat kan hier weer
vanaf worden gehaald indien het aantal besmettingen toeneemt. De visumverlening in
dat land wordt dan weer afgeschaald tot visumafgifte in geval van nood en uitzonderingssituaties.

Momenteel verlenen nagenoeg alle posten weer reguliere consulaire diensten zoals ze
dat ook voor de uitbraak van de COVID-19 pandemie deden. Hierbij dient wel aangetekend
te worden dat lokale omstandigheden beperkend kunnen zijn ten aanzien van het aantal
bezoekers dat een post per dag kan ontvangen.

Medewerking derde landen

Voor de tijdelijke regeling langeafstandsgeliefden geldt in algemene zin dat deze
regeling aan buitenlandse partners de mogelijkheid biedt om, bij wijze van uitzondering,
naar Nederland te reizen en de Nederlandse grens te passeren, ondanks de geldende
inreisbeperkingen.

Het is voor de buitenlandse partner echter alleen mogelijk om naar Nederland te reizen
als het land waarin de partner zich bevindt ook de gelegenheid biedt om dat land uit
te reizen. Nederland heeft geen invloed of zeggenschap op het grensbeleid en de in-
en uitreismogelijkheden die deze derde landen hanteren. Het is de verantwoordelijkheid
van de reiziger, in dit geval de buitenlandse partner, om bij de betreffende grensautoriteiten
na te gaan of uitreizen naar Nederland mogelijk is.

Situatie Rusland

De brief van de opsteller (28 juli jl.) heeft specifiek betrekking op Rusland. De
opsteller stelt dat zijn/haar Russische partner niet in staat was Rusland uit te reizen,
ondanks de tijdelijke regeling langeafstandsgeliefden die op 27 juli jl. was ingegaan.

Deze situatie is ontstaan omdat de Russische grens nagenoeg gesloten was en de uitreismogelijkheden
voor Russische burgers beperkt waren. Uitreizen per trein, boot of auto was niet mogelijk
en werd pas in de loop van het voorjaar van 2020 toegestaan voor Russische burgers
met een EU-paspoort of verblijfsvergunning in de EU. Uitreizen per vliegtuig was alleen
onder bepaalde voorwaarden mogelijk, maar was in de praktijk lastig door beperkt vliegverkeer
vanuit Rusland (naar Europa en Nederland in het bijzonder). Deze uitreisrestricties
worden op peildatum 12 oktober 2020 nog gehandhaafd door de Russische autoriteiten.
Voor mvv-houders (machtiging tot voorlopig verblijf) en houders van een verblijfsvergunning
geldt dat zij voor de Russische autoriteiten in een uitzonderingscategorie vallen.
Buitenlandse partners van Nederlandse burgers of EU-onderdanen die over een mvv of
verblijfsvergunning beschikken zullen daarom in de praktijk wel toestemming krijgen
van de Russische autoriteiten om het land te verlaten.

De externe dienstverlener VFS, die in St. Petersburg de KVV-aanvragen (Kort Verblijf
Visum) voor Nederland inneemt, heeft de dienstverlening sinds 3 augustus 2020 weer
beperkt opgestart. Ook visumaanvragen voor partners die gebruik willen maken van de
langeafstandsrelatie regeling worden sinds deze datum weer ingenomen. Het consulaat-generaal
in St. Petersburg neemt sinds 15 juni ook weer mvv-aanvragen in.

Concreet betekent dit dat Nederland de Russische partner van de opsteller sinds 3 augustus
de mogelijkheid biedt een KVV of mvv aan te vragen in St. Petersburg. In het geval
dat de Russische partner aan alle voorwaarden voor een mvv voldoet kan deze aan haar
worden verleend en zal zij bij de Russische autoriteiten kunnen nagaan of zij op basis
van dit document het land op het door haar gewenste tijdstip kan verlaten. In het
geval dat zij op basis van de regeling langeafstandsgeliefden op een KVV naar Nederland
wil komen, zullen de Russische autoriteiten haar op dit moment naar alle waarschijnlijkheid
niet laten uitreizen. Omdat Nederland geen invloed heeft op het besluit van de Russische
autoriteiten om eigen staatsburgers uit Rusland te laten reizen, zal de partner van
de opsteller zich direct tot de Russische autoriteiten moeten richten om uitsluitsel
te krijgen over de mogelijkheid om Rusland te verlaten.

Gezien de verdrietige situatie van de opsteller en zijn/haar partner, licht de Directie
Consulaire Zaken en Visumbeleid (DCV) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bovenstaande
graag ook toe in een persoonlijk gesprek. Mocht de opsteller hier gebruik van willen
maken, vraag ik uw Kamer, na toestemming van de betrokkene, om zijn/haar contactgegevens
met ons te delen.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok