Brief regering : Reactie op verzoek commissie over de situatie bij de Volksbank

Nr. 332 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 september 2020

De commissie Financiën heeft mij op 18 augustus 2020, op voorstel van het lid Van
der Linde (VVD), verzocht de Kamer per brief te informeren over de situatie bij de
Volksbank. Aanleiding voor dit verzoek vormde onder meer hetgeen beschreven in het
artikel op FD.nl van 14 augustus 2020.1 Met deze brief voldoe ik aan dat verzoek. Ik beschrijf eerst de ontwikkelingen in
het bestuur van de Volksbank, daarna de governance-verhoudingen en besluit met het
vervolg.

Ontwikkelingen bestuur de Volksbank

Op 14 augustus 2020 heeft de raad van commissarissen (rvc) van de Volksbank aangekondigd
besloten te hebben om afscheid te willen nemen de Chief Financial Officer (CFO) van de Volksbank. De rvc heeft geconcludeerd dat de bestaande dynamiek tussen
de directieleden onvoldoende basis vormt voor een constructieve samenwerking. De rvc
heeft aangegeven de ontstane situatie te betreuren, temeer omdat afscheid wordt genomen
van een vakinhoudelijk competent directielid. De rvc benadrukt daarnaast dat het vertrek
van de CFO niet wordt veroorzaakt door een discussie over de strategische richting
van de bank en dat er geen financiële en of risicobeheersingsaspecten aan de orde
zijn.

Door NLFI2, dat de aandelen van de staat in de Volksbank beheert, en de rvc ben ik geïnformeerd
over deze ontwikkelingen. Ik heb richting de voorzitter van de rvc en de voorzitter
van het bestuur van NLFI mijn zorgen geuit. Ik vind het teleurstellend dat constructieve
samenwerking tussen de directieleden kennelijk niet mogelijk is gebleken en dat dit
uiteindelijk tot het vertrek van de CFO heeft geleid. Een stabiel bestuur en gezonde
bestuursdynamiek is essentieel voor (de continuïteit van) de koers van de bank. Ik
vind het daarom verstandig dat de rvc heeft toegelicht zich op dit moment te buigen
over de toekomstige structuur en invulling van de directie en hier gesprekken over
voert. Het is aan de rvc om de uitkomst hiervan te delen wanneer daar meer duidelijkheid
over is. Inmiddels kan ik u wel melden dat NLFI op 5 september een aandeelhoudersbesluit
heeft genomen waarmee het afscheid van de CFO is geformaliseerd. De Volksbank heeft
hierover een persbericht uitgebracht.

Een ander thema waarover in de media enkele berichten verschenen is de green card
(een permanente verblijfsvergunning voor de Verenigde Staten) die in het bezit was
van de nieuwe CEO van de Volksbank. Ik heb begrepen dat deze green card inmiddels
is ingeleverd.

Governance-verhoudingen

Bij thema’s als beschreven in deze brief is het belangrijk om oog te houden voor de
governance-verhoudingen. Op 16 februari 2018 heb ik de Tweede Kamer geïnformeerd over
de governance-verhoudingen en de rolverdeling met betrekking tot het benoemingsproces
van bestuurders en commissarissen van ABN AMRO.3 De governance-verhouding en de rolverdeling bij benoemingen en ontslag van bestuurders
van de Volksbank is in grote lijnen vergelijkbaar. Hieronder licht ik dat nader toe.

De aandelen van de staat in de Volksbank worden beheerd door NLFI. NLFI is opgericht
naar aanleiding van de motie van het lid Weekers c.s.4 om het aandeelhouderschap in de financiële instellingen, op dit moment de Volksbank
en ABN AMRO, op een zakelijke, niet-politieke wijze in te vullen en de belangen van
de staat als aandeelhouder en beleidsmaker op transparante wijze te scheiden. In de
praktijk betekent dit dat NLFI zelfstandig het reguliere aandeelhouderschap uitvoert.
Het Ministerie van Financiën wordt door NLFI betrokken bij zwaarwegende of principiële
beslissingen ten aanzien van de uitoefening van het aandeelhouderschap. In geval van
een principieel of zwaarwegend besluit vraagt NLFI voorafgaand goedkeuring aan de
Minister van Financiën. In de governance-verhoudingen met NLFI is het in eerste instantie
aan het bestuur van NLFI om te beoordelen of een voorgenomen beslissing geldt als
principieel of zwaarwegend. Wat benoemingen betreft zijn alleen de benoeming van de
voorzitter van de rvc en de voorzitter van de rvb als principiële of zwaarwegende
besluiten aangemerkt. Andere benoemingen (en in lijn daarmee ook ontslag) van bestuurders
of commissarissen betreffen dus geen principieel of zwaarwegend besluit. Wel informeert
NLFI mij over dit soort beslissingen.

Vervolg

NLFI heeft mij geïnformeerd dat de Volksbank een onafhankelijk en extern onderzoek
laat verrichten naar de bestuursdynamiek. NLFI verricht een monitoringsrol bij dit
onderzoek. Voorts heeft de rvc (zoals eerder in deze brief al aan bod kwam) toegelicht
zich te buigen over de toekomstige structuur en invulling van de directie. Ik heb
de rvc en NLFI laten weten dit een verstandig vervolg te vinden en dat ik graag over
de uitkomsten geïnformeerd word.

Ik vind het van groot belang dat er sprake is van een stabiel bestuur dat constructief
samenwerkt. De aandacht van het bestuur van de Volksbank moet gericht zijn op de toekomst
van de bank en een nieuwe strategie voor 2021–2025.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra