Brief regering : Geannoteerde agenda Raad Buitenlandse Zaken van 15 juli 2019

Nr. 2029 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 juni 2019

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Buitenlandse Zaken van 15 juli
2019.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
S.A. Blok

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD BUITENLANDSE ZAKEN VAN 15 JULI 2019

Vanwege het vroege moment van verzending van de geannoteerde agenda, twee weken voor
de Raad Buitenlandse Zaken op 15 juli, valt niet uit te sluiten dat er nog additionele
onderwerpen aan de agenda worden toegevoegd.

Iran

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 15 juli zal opnieuw worden gesproken over Iran.
De toenemende spanningen in de Golf en de mogelijke Iraanse overschrijdingen van limieten
in het nucleaire akkoord (Joint Comprehensive Plan of Action) zijn reden tot zorg.
Nederland en de EU hebben belang bij onbelemmerde handel en scheepvaart in de Straat
van Hormuz en de Golf van Oman.

Het nucleaire akkoord is essentieel voor de Europese en Nederlandse veiligheid. Het
kabinet blijft, net als de rest van de EU, het akkoord steunen zolang Iran zich aan
de afspraken houdt. Het kabinet vaart daarbij op de rapporten en notificaties van
het Internationaal Atoomenergie Agentschap, de enige onafhankelijke entiteit met het
mandaat en de kennis om het nucleaire programma van Iran te verifiëren. Tijdens de
Raad zal tevens worden gesproken over de operationalisering van het Instrument for Supporting Trade Exchanges, INSTEX. Dit mechanisme is begin 2019 opgericht door Duitsland, Frankrijk en het
Verenigd Koninkrijk met als doel om het betalingsverkeer met Iran te kunnen faciliteren
nadat de Verenigde Staten op 5 november 2018 opnieuw economische sancties tegen Iran
instelde. Daarnaast zal het kabinet ook zorg uitspreken over het ballistische raketprogramma
van Iran, de zorgwekkende mensenrechtensituatie in Iran en de rol van Iran in de regio.
Nederland blijft Iran in bilaterale contacten hierop aanspreken.

Irak

De Raad zal stilstaan bij de actuele situatie in Irak, diens rol in de regio en het
belang van de samenwerking tussen Irak en de EU, onder andere op het gebied van veiligheid
en stabiliteit. De EU, inclusief Nederland, heeft belang bij een stabiel Irak onder
andere vanwege de dreiging van terrorisme met vluchtelingenbewegingen tot gevolg.
In dit verband en in het kader van de toenemende regionale spanningen zal het kabinet
tijdens de Raad aandringen op meer politieke aandacht voor Irak vanuit de EU. Hierbij
zal het kabinet de Hoge Vertegenwoordiger oproepen om zo snel mogelijk een bezoek
aan Irak te brengen en onderstrepen dat het van belang is dat de EU steun uitspreekt
voor de Iraakse inzet om de spanningen in de regio te de-escaleren. Daarnaast zal
het kabinet aandacht vragen voor de positie van minderheden in Irak, waaronder christenen
en jezidi’s. Ook is het van belang dat in de relatie van de EU met Irak voldoende
aandacht wordt besteed aan onderwerpen als inclusief bestuur, economische hervormingen
en migratie inclusief het terugnemen van eigen onderdanen.

Het kabinet zal zich in de relatie met Irak tevens inzetten voor het thema accountability, waaronder de berechting van ISIS-strijders. Zoals eerder met uw Kamer besproken,
onder andere tijdens het debat over de problematiek rondom de terugkeer van jihadi’s
van 25 juni jl., is het van groot belang dat de gruweldaden van ISIS niet onbestraft
blijven. Tijdens de Raad zal het kabinet dit standpunt herhalen en andere EU-lidstaten
oproepen om gezamenlijk tot een werkbaar initiatief te komen om berechting mogelijk
te maken.

Moldavië

Tijdens de Raad is een lunchbespreking voorzien met de nieuwe Minister van Buitenlandse
Zaken van Moldavië, Nicolae Popescu. Na de parlementsverkiezingen in februari volgde
een lange periode van coalitievorming. Die mondde begin juni uit in een turbulente
machtswisseling waarna een nieuwe regering aantrad, onder leiding van premier Maia
Sandu. Het is voor Moldavië en voor de EU van groot belang dat de nieuwe regering
het hervormingsproces nieuw leven in blaast. Het kabinet onderschrijft de noodzaak
voor actieve EU-ondersteuning van dit hervormingsproces, in lijn met het associatieakkoord
dat de EU en Moldavië overeen kwamen. Voor het kabinet is het van groot belang dat
deze ondersteuning plaats blijft vinden op basis van conditionaliteit.

Afrika

Verschillende EU-lidstaten hebben gevraagd om onder Current Affairs over de ontwikkelingen
in Soedan te spreken mede naar aanleiding van de moord begin juni op protesterende
burgers. Het kabinet zal in dit verband aandringen op onafhankelijk en transparant
onderzoek naar deze gebeurtenissen en zal in het geval van verdere geweldsescalatie
pleiten voor het instellen van sancties. Daarnaast lijkt het erop dat de Centraal-Afrikaanse
Republiek als vol agendapunt op de Raad komt vanwege zorgen over de situatie in de
regio en het land zelf. Daarbij zal mogelijk worden gesproken over het opzetten van
een civiele GVDB-missie in de Centraal-Afrikaanse Republiek.