Uitgelicht : Rondetafelgesprek over etnisch profileren
De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken houdt op woensdag 24 november 2021 van 13:00 tot 16:30 een rondetafelgesprek over etnisch profileren.
Volg live
Het rondetafelgesprek vindt plaats in de Groen van Prinstererzaal. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren.
Agenda
U kunt de stukken doornemen die bij dit rondetafelgesprek horen. Van het rondetafelgesprek wordt geen woordelijk verslag gemaakt.
Initiatiefnemers en hoofdvraag
De Tweede Kamerleden Belhaj (D66) en Azarkan (DENK) namen het initiatief tot het houden van dit rondetafelgesprek. Zij willen, met de overige leden van de commissie Binnenlandse Zaken, duidelijk krijgen wat de impact is van etnisch profileren voor betrokkenen, hoe het in de uitvoering al dan niet aanwezig is en welk wettelijk kader hierbij hoort. Door alle betrokken partijen te horen, kunnen er lessen worden geleerd voor toekomstig beleid, zowel op korte als lange termijn.
Wat is etnisch profileren?
Etnisch profileren is volgens de definitie van de Nederlandse politie en Amnesty International het gebruik maken van criteria als huidskleur, nationaliteit, etniciteit, taal of geloof bij opsporing of handhaving, terwijl dat niet objectief te rechtvaardigen is.
Er bestaat een onderscheid tussen geaccepteerd en gelegitimeerd profileren en etnisch profileren. Bij gelegitimeerd profileren wordt geprobeerd personen te identificeren waarbij het aannemelijk is dat die mogelijk een strafbaar feit zouden plegen op basis van objectieve indicatoren. Bij etnisch profileren wordt aan de hand van iemands ras, etniciteit, nationaliteit, cultuur of godsdienst het risico op het plegen van een strafbaar feit bepaald.
Rechterlijke uitspraak en reactie Koninklijke Marechaussee (KMar)
In september 2021 oordeelde de rechter in Den Haag dat de KMar reizigers aan de grens mag blijven selecteren voor controle op basis van hun etniciteit en dat er dan geen sprake is van discriminatie. In november 2021 liet de KMar weten te stoppen met het controleren van reizigers aan de grens op basis van hun etniciteit, ook wel etnisch profileren genoemd. Dat schrijft de militaire dienst in een brief aan de Tweede Kamer voorafgaand aan dit rondetafelgesprek.
Gespreksvragen
De volgende vragen zullen een rol spelen tijdens het rondetafelgesprek:
- Wat is de impact van etnisch profileren op de groepen die het aangaat? Welke ervaringen hebben mensen en hoe wordt door organisaties bij klachten hiermee omgegaan?
- Hoe gaat een handhavingsactie in zijn werk en waar wordt op gelet? Op welke wijze gebruiken uitvoeringsorganisaties risicoprofielen, hoe komen deze tot stand binnen de organisatie en hoe wordt besloten die te gebruiken?
- Wat zijn verschillende juridische invalshoeken op de rechterlijke uitspraak van september 2021? Strookt dit met de eigen Grondwet en waarom wel of niet?
- In welke mate speelt het EU-recht in deze uitspraak een rol? Hoe gaan ze hier in andere landen mee om en in hoeverre belemmert het EU-recht deze uitvoering?
Genodigden
De commissie gaat in gesprek met uitvoeringsorganisaties als de douane, politie en Koninklijke Marechaussee, (ervarings)deskundigen en juridische experts. Tenslotte is er ook aandacht voor het probleem in internationale context.
Het rondetafelgesprek bestaat uit vier blokken:
1. Uitvoeringsorganisaties (13.00-13.45 uur)
- de heer H. Klunder, douane
- de heer M. Sitalsing, politie
- de heer H. Leijtens, koninlijke marechaussee
2: Ervaringsdeskundigen (13.55-14.40 uur)
- mevrouw D. Oudshoorn-Tinga, Amnesty NL
- de heer C. Yilmaz, Control Alt Delete
- de heer M. Bamenga
- de heer R. van Zutphen, de Nationale ombudsman
3: Juridische experts (14.50-15.35 uur)
- mevrouw A. Terlouw, hoogleraar rechtssociologie Radboud Universiteit Nijmegen
- de heer J.P. Loof, College voor de Rechten van de Mens
4: EU-rechtelijke/internationale context (15.45-16.30 uur)
- de heer S. Agius, Europese Commissie (via videoverbinding)
De genodigden is gevraagd om voorafgaand aan het rondetafelgesprek een zogeheten position paper in te leveren. In een dergelijke publicatie verwoorden zij hun mening (of die van hun organisatie) over het onderwerp van gesprek. U kunt de position papers terugvinden bij de stukken die horen bij het rondetafelgesprek (zie hierboven onder ‘Agenda’).