Uitgelicht : Datacenters in Nederland

De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat debatteert op donderdag 23 juni 2022 van 18.00 tot 23.00 uur over datacenters. Hiervoor komen minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie en minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat naar de Kamer.

Buitenaanzicht van een datacenter in Amsterdam: op een grasveld is de rechterhoek van een strak grijs gebouw gefotografeerd.
Datacenter in Amsterdam. Foto Rob Poelenjee.

Volg live

Het overleg vindt plaats in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren of kijk via de handige app en website Debat Direct.

Agenda en verslag

U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit ook via deze link lezen.

Datacenters 

In datacenters staan servers die veel digitale processen bij bedrijven, overheden en organisaties ondersteunen. Er draaien computerprogramma’s op en er worden gegevens op bewaard (cloudopslag). Denk bijvoorbeeld aan sociale media-programma’s zoals Whatsapp of Instagram en zakelijke software als Office van Windows. Bedrijven en overheden huren of plaatsen zelf apparatuur op deze locaties.

Hyperscalers

Daarnaast zijn er de zogenaamde hyperscale datacenters. Dit zijn omvangrijke datacenters van meestal grote techbedrijven zoals Microsoft en Google. Op dit moment staan er drie hyperscale datacenters in Nederland. Het zijn datacenters van Microsoft en Google in de Wieringermeer, en het Google datacenter in Eemshaven. Wereldwijd zijn er meer dan 700 hyperscale datacenters, meer dan de helft bevindt zich in de Verenigde Staten.

Vestiging datacenters

Door de steeds grotere digitalisering van economie en maatschappij groeit de behoefte aan datacenters. Datacenters kiezen hun vestigingsplaats onder meer op basis van de betrouwbaarheid en mogelijkheid van aansluiting op het elektriciteitsnet, en toegankelijkheid tot de internetkabels die Europa met de rest van de wereld verbindt. Ook zijn een stabiel politiek en gematigd klimaat, de aanwezigheid van kennis en de mogelijkheid tot het gebruik van duurzaam opgewekte stroom belangrijk. Nederland scoort goed op al deze punten. De datacentermarkt is internationaal. Buitenlandse bedrijven maken gebruik van capaciteit die in Nederland staat, maar Nederlandse bedrijven maken ook gebruik van datacenters die in het buitenland staan.

Stroomgebruik en ruimte

Er ontstaat steeds meer maatschappelijke discussie over de bouw van hyperscale datacenters. Zo is het plan voor een zeer groot datacenter (166 hectare) van Facebook/Meta in Zeewolde opgeschort. De gemeente wilde grond kopen van het Rijk om de vestiging mogelijk te maken, maar volgens het Rijksvastgoedbedrijf is nog niet aan alle voorwaarden voldaan.

Hyperscale datacenters nemen veel schaarse ruimte in beslag en gebruiken ook veel elektriciteit. Zo zou het geplande datacenter in Zeewolde evenveel stroom gaan verbruiken als alle Amsterdamse huishoudens bij elkaar. Daarnaast noemde minister Hugo de Jonge de economische waarde van zulke datacenters ‘relatief beperkt’. De drie bestaande hyperscale datacenters bieden werk aan ongeveer 750 mensen. Het kabinet legde in het regeerakkoord al vast dat hyperscale datacenters niet zomaar meer gebouwd mogen worden. De Jonge werkt aan nationaal beleid en wil geen nieuwe vergunningen afgeven totdat er nieuwe regelgeving is.