Financiële Beschouwingen afgerond

5 oktober 2016, Algemene Financiële Beschouwingen - Hebben de bezuinigingen van de afgelopen jaren zin gehad? De Kamer kijkt terug én vooruit met Dijsselbloem en Wiebes.

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen komen heel verschillende onderwerpen langs. Van de stand van de economie en de kritiek van de Rekenkamer tot het eigen risico en de vertrekregeling bij de Belastingdienst.

Een belangrijke vraag in dit debat is of het regeringsbeleid van de afgelopen jaren goed geweest is voor de Nederlandse economie. Hadden de bezuinigingen en de hervormingen van de afgelopen jaren zin?

Begroting op orde

Volgens minister Dijsselbloem (Financiën) staan we er goed voor en groeit de economie. Dat komt mede doordat de begroting "verstandig en geleidelijk" op orde is gebracht. Hij prijst de oppositiepartijen die daaraan hebben bijgedragen.

Er is altijd kritiek geweest op het kabinetsbeleid en die is nog steeds niet verstomd, constateert Dijsselbloem. Merkies (SP) bijvoorbeeld had graag meer stimulerende overheidsmaatregelen gezien. Maar wanneer moet je bezuinigen en wanneer moet je stimuleren? Dat is altijd een punt van discussie volgens Dijsselbloem.

Kritiek Rekenkamer

Waren al die bezuinigingen nou verstandig? Grashoff (GroenLinks) haalt de Algemene Rekenkamer aan. Die zegt namelijk dat we eigenlijk niet weten of alle specifieke maatregelen wel het beoogde effect hebben gehad. En dat inzicht moeten we wel hebben, vindt Grashoff.

Volgens Dijsselbloem is het moeilijk om de bezuinigingsmaatregelen - in totaal 486 - geïsoleerd te beschouwen. Maar ik ga hierover in overleg met de Rekenkamer en het Centraal Planbureau, zegt de minister toe.

Zorg en eigen risico

Hoeveel geld gaat er naar de zorg? SP en GroenLinks willen dat het kabinet het eigen risico verlaagt of zelfs afschaft. Dat is Dijsselbloem niet van plan, want elke verhoging van de premie wordt automatisch gecompenseerd met de zorgtoeslag. Merkies vreest dat arme mensen vaker zorg mijden dan rijke mensen.

Zorgverzekeraar DSW kwam als eerste met de nieuwe premie voor 2017, en die is hoger dan verwacht. Schouten (ChristenUnie) voorziet dat alleenverdieners er daardoor op achteruit zullen gaan. De minister verzekert haar dat eenverdieners met een chronisch zieke partner tegemoetgekomen worden via de Wmo.

Van Dijck (PVV) is niet te spreken over de financiële buffers die de verzekeraars aanhouden. Dat geld moet terug naar de burger. Hij wil dat de minister ervoor zorgt dat de verzekeraars de premiestijging drukken. Maar dat kan niet. Verzekeraars zijn namelijk privaat en beslissen daar dus zelf over.

Vertrekregeling Belastingdienst

De Belastingdienst wil afslanken en biedt daarom een vertrekregeling aan. Het liep meteen storm, maar met de verkeerde mensen. Juist beter betaalde, hoger opgeleide, maar ook oudere werknemers hebben zich gemeld. Dat kost 70 miljoen euro extra. Dit verdient niet de schoonheidsprijs, oordeelt Harbers (VVD).

"Het ligt mij ook als een steen op de maag", zegt staatssecretaris Wiebes (Financiën), "maar dit recht ligt verankerd in de wet". Je kunt het mensen niet kwalijk nemen dat ze er gebruik van maken. Nijboer (PvdA) vindt het verspilling van overheidsgeld dat mensen die bijna met pensioen gaan een flink bedrag mee krijgen.

Wiebes geeft toe dat het pijnlijk is: het proces is niet netjes gevolgd. Omtzigt (CDA) wil de onderste steen boven halen en eist inzage in het stuk dat ten grondslag lag aan de riante vertrekregeling. Ook Koolmees (D66) en Dijkgraaf (SGP) sluiten zich daarbij aan, want de Kamer moet kunnen nagaan wat er gebeurd is.

Vereenvoudiging fiscaliteit

Een herziening van het belastingstelsel is volgens onafhankelijk Kamerlid Van Vliet niet nodig. Wel wil hij "het laaghangend fruit plukken". Wiebes antwoordt dat dit niet makkelijk is, maar dat hij er alles aan zal doen om enkele dingen te vereenvoudigen.

De Kamer sprak hier eerder over op 4 oktober. Stemmingen over de moties vinden 11 oktober plaats.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.