Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vermeer over het bericht 'Uitbreiding stroomnet trekt door TenneT spoor van vernieling bij boeren: je moet instemmen anders kun je worden onteigend'

Antwoord van Minister Heinen (Financiën) (ontvangen 3 juli 2025).

Vraag 1

Kunt u uw antwoorden op vraag 7 van de vorige set vragen nader specificeren?1 In hoeveel gevallen precies wordt er overeenstemming bereikt met grondeigenaren na
minnelijk overleg?

Antwoord 1

Per project heeft TenneT vaak met tot wel honderd landeigenaren te maken. De afgelopen
5 jaar heeft TenneT met meer dan duizend unieke landeigenaren ruim 3.000 contracten
afgesloten. Tussen 2020 en 2024 is een gedoogplicht opgelegd aan circa 40 landeigenaren
(in 12 procedures), waarvan een aantal keer aan dezelfde landeigenaren omdat TenneT
die in verschillende projecten is tegengekomen. In alle andere gevallen is er minnelijke
overeenstemming bereikt.

Vraag 2

In hoeveel gevallen is de inzet van een gedoogbeschikking nodig geweest?

Antwoord 2

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

En in hoeveel gevallen is er sprake geweest van mediation en juridische procedures?

Antwoord 3

Als alternatieve geschilbeslechtingsprocedure is het ook mogelijk om mediation in
te zetten voor het bereiken van overeenstemming. Dit is mede afhankelijk van de wens
van de betreffende grondeigenaar. In de afgelopen 5 jaar is dit 5 keer gebeurd. In
de situaties waarin gekozen is voor een mediator heeft dat slechts 1 keer tot overeenstemming
geleid. In de andere gevallen is uiteindelijk alsnog een gedoogplicht opgelegd, omdat
de belangen van partijen te ver uit elkaar lagen om via mediation overeenstemming
te bereiken.

Voor wat betreft juridische procedures is onder vraag 1 benoemd dat een gedoogplicht
aan circa 40 landeigenaren zijn opgelegd. Dit is een vorm van juridische procedure
om een opstalrecht te verkrijgen. TenneT zet dit in voor bijvoorbeeld masten en verbindingen.
Naast de gedoogplicht heeft TenneT de mogelijkheid om het onteigeningsinstrument in
te zetten voor het verkrijgen van eigendom onder hoogspanningsstations. Dit instrument
wordt toegepast voor stations en opstijgpunten, omdat in deze gevallen geen ander
gebruik van de grond mogelijk is en een gedoogplicht dus geen optie is. Ook bij dit
instrument verwacht ik van TenneT dat alle andere opties uitvoerig worden overwogen
voordat hiertoe wordt overgegaan. TenneT heeft dit instrument pas 1 keer is ingezet.

Vraag 4

Wat kan er verder gedaan worden om juridische procedures te voorkomen?

Antwoord 4

In mijn gesprekken met TenneT blijf ik als aandeelhouder aandacht vragen voor het
zorgvuldig handelen in de grote opgave waar TenneT voor staat. Ik vind het belangrijk
dat juridische procedures alleen door TenneT worden ingezet als er echt geen andere
oplossing mogelijk is binnen wettelijke kaders en de kaders van doelmatigheid waarbinnen
TenneT heeft te opereren. De ACM toetst of de netbeheerders, zoals TenneT, hun uitgaven
op de juiste wijze besteden (doelmatigheidstoets).

TenneT geeft aan er veel aan te doen om juridische procedures te voorkomen. Zo heeft
het bedrijf zogenaamde cultuurtechnische toezichthouders in dienst. Dit zijn mensen
met een agrarische achtergrond die constructief mee denken over oplossingsrichtingen
als de belangen tussen TenneT en grondeigenaren in eerste instantie ver uit elkaar
lopen. In bijna alle gevallen valt er toch een oplossing te vinden die voor iedereen
acceptabel is. Ook evalueert TenneT projecten met betrokken partijen om daaruit te
leren.