Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Heutink over het artikel waarin wordt bekendgemaakt dat buitenlandse ondernemers geen boete krijgen als zij met een vervuilend voertuig een zero-emissiezone inrijden

Antwoord van Staatssecretaris Jansen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 21 mei
2025).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de inhoud van het artikel?1

Antwoord 1

Ja, daar ben ik van op de hoogte. Dit artikel baseert zich grotendeels op de Kamerbrief
van 29 april 20252, onder andere over dit onderwerp.

Vraag 2

Was u voor invoering op 01-01-2025 op de hoogte van dit gebrek van het systeem? Zo
ja, waarom is dit dan geen reden geweest om de zero-emissiezones af te schaffen dan
wel op te schorten? Zo nee, hoe kan het dat u hier niet van op de hoogte bent geweest?

Antwoord 2

Ja, ik was daarvan op de hoogte. Sinds de start van de beleidsontwikkeling rondom
zero-emissiezones, is er aandacht geweest voor het automatisch kunnen handhaven van
buitenlandse voertuigen in de zones. De enige manier om buitenlandse voertuigen automatisch
te kunnen handhaven, is via ANPR-camera’s waarbij het nodig is dat er automatische
gegevensuitwisseling plaatsvindt met buitenlandse kentekenregistratiesystemen. Dit
kan alleen geautomatiseerd worden voor alle Europese landen wanneer de verkeersovertreding
in de Europese Cross Border Enforcement-richtlijn is opgenomen. Er is de afgelopen
jaren gelobbyd om ook de handhaving van de verschillende typen emissie-zones mogelijk
te maken. Hier is echter geen meerderheid voor gevonden in het Europees Parlement.

Er wordt daarom onderzocht of er bilaterale afspraken gemaakt kunnen worden met de
landen die de grootste aandelen buitenlandse voertuigen in de Nederlandse steden hebben
rijden: België, Duitsland en Polen. Uit data van het Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS) blijkt dat in 2022 deze landen samen goed zijn voor bijna twee derde van het
totaal aantal buitenlandse ritten in heel Nederland. Hierbij moet worden aangemerkt
dat het niet te zeggen is welk aandeel hiervan in de zero-emissiezones rijdt. De geautomatiseerde
handhaving voor Belgische voertuigen voor Nederlandse gemeentes zal naar alle waarschijnlijkheid
binnenkort mogelijk gemaakt worden. Met Duitsland is dit lastiger, omdat zij pas gegevens
delen ná een aangetoonde overtreding, terwijl voor zero-emissiezones juist vooraf
gegevens nodig zijn. Met Polen staan we aan het begin van de verkenning.

Gemeenten hebben aangekondigd regelmatig handhavingsacties uit te zullen voeren binnen
de zones. Dit is een methode die ook nu al voor een groot deel van de verkeersregels
wordt gehanteerd als de (enige) manier om te handhaven. Voor buitenlandse voertuigen
kan, net als voor Nederlandse voertuigen, een ontheffing aangevraagd worden via het
Centraal Loket en dit gebeurt inmiddels ook al.

Er kan en zal dus wel degelijk worden gehandhaafd op buitenlandse voertuigen. Zolang
een Europese of bilaterale manier nog niet werkt, hebben gemeenten aangekondigd te
handhaven met boa’s. Ik zie daarom geen reden om gemeenten te vragen de zero-emissiezones
op te schorten of af te schaffen.

Vraag 3

Kunt u uitleggen hoe het mogelijk is dat, ondanks jarenlange voorbereidingen, er nog
steeds grove fouten, waaronder het niet kunnen controleren van buitenlandse kentekens,
in het systeem aanwezig zijn?

Antwoord 3

Zie het antwoord op vraag 2. Ik zie hier geen grove fouten, buitenlandse voertuigen
kunnen en zullen worden gecontroleerd. Er wordt alles aangedaan om dit ook automatisch
mogelijk te maken.

Vraag 4

Bent u het eens met de stelling dat Nederlandse ondernemers ongelijk worden behandeld
ten opzichte van hun buitenlandse gelijken, nu blijkt dat voor laatstgenoemde geen
beperking tot het betreden van de zero-emissiezone geldt? En zo ja, is dat alleen
al geen reden om de zero-emissiezones uit te stellen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Nee, daar ben ik het niet mee eens. Alle voertuigen, en dus ook buitenlandse, die
een zero-emissiezone inrijden moeten aan de regelgeving voldoen en kunnen beboet worden
als zij dat niet doen. Uiteraard is het ook mijn wens om dit alles volledig automatisch
te kunnen uitvoeren. Daar wordt dan ook actief aan gewerkt. Binnenkort wordt het waarschijnlijk
al mogelijk om Belgische voertuigen automatisch te handhaven. Ook met Duitsland en
Polen zijn hierover gesprekken gaande, en ik blijf mij inzetten om ook daarmee afspraken
te maken. Tot die tijd blijven gerichte controles op buitenlandse kentekens doorgaan,
zoals gemeenten ook hebben aangegeven te zullen doen.

Vraag 5

Bent u van mening dat het inzetten van boa’s om dergelijke buitenlandse kentekens
handmatig na te trekken en te beboeten een te grote werklast voor hen oplevert waardoor
andere, meer cruciale taken zoals veiligheid, zullen blijven liggen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5

Nee, dat is aan de gemeenten zelf. Zij maken die afweging op basis van hun lokale
omstandigheden en beleidsprioriteiten.

Vraag 6

Gaat u, nu we weten dat die zero-emissiezones één groot fiasco blijken te zijn, inzetten
op uitstel tot 2029, en zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nee, dat ben ik niet van plan. Er is veelvuldig contact met alle 42 partijen3 die samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het nieuwe convenant
zero-emissiezones hebben ondertekend. Vanuit deze overleggen krijgen wij geen signalen
om de zones uit te stellen. Daarnaast heeft de Kamer de motie4 verworpen die vroeg om uitstel tot 2029.