Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
36 725 K Wijziging van de begrotingsstaat van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Artikel 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet
vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om
voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat
van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K).
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van
deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Defensie,
R.P. Brekelmans
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1. Leeswijzer
De voorliggende eerste suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten
opzichte van de ontwerpbegroting 2025 van hoofdstuk K van de begroting van het Rijk.
In deze eerste suppletoire begroting van het Defensiematerieelbegrotingsfonds zijn
de besluiten van het kabinet uit de Voorjaarsnotabesluitvorming verwerkt. Deze suppletoire
wet dient dan ook in samenhang te worden gezien met de Voorjaarsnota. Als gevolg hiervan
wordt het uitgavenbudget van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (DMF) 2025 met € 841
miljoen verhoogd tot € 10,62 miljard.
In paragraaf 2.1 wordt de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de ontwerpbegroting
uiteengezet. Vervolgens wordt in paragraaf 2.2 een overzicht weergegeven met de belangrijkste
ontvangsten- en uitgavenmutaties. Afsluitend is in paragraaf 2.3 per artikel een tabel
opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid en de uitgaven- en ontvangstenmutaties.
In aansluiting op de ontwerpbegrotingen en de Voorjaarsnota worden vanaf 2025 ook
de mutaties voor het jaar t+5 opgenomen in de tabel budgettaire gevolgen van beleid
van de 1ste suppletoire begroting. Dit betreft de extrapolatie van de begroting –
het toevoegen van het jaar t+5 – en vervolgens de mutaties tot en met t+5 die tijdens
de voorjaarsbesluitvorming zijn verwerkt.
Per artikel worden de mutaties groter dan of gelijk aan onderstaande staffel op het
niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 < 1.000
5
10
=> 1.000
10
20
De toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien sprake
is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties
wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat
verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of
in de jaren daarna) plaatsvinden.
De eerste suppletoire begroting geeft een totaaloverzicht van financiële afwijkingen
ten opzichte van de ontwerpbegroting van het DMF en wordt tegelijk met de Voorjaarsnota
ingediend en uiterlijk 1 juni gepubliceerd. Jaarlijks worden het DPO en de DPO-Afwijkingsrapportage
aan de Kamer aangeboden. Deze rapportages geven een overzicht van alle materieel-,
vastgoed- en IT-projecten met een investeringsbedrag van meer dan € 50,0 miljoen in
onderzoek en realisatie. Gelet op het commercieel vertrouwelijke karakter van een
aantal projecten wordt voor deze projecten slechts een bandbreedte van het projectbudget
opgenomen.
2. Het beleid
2.1. Voorstel van wet
Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2025 van het
Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) ten opzichte van de vastgestelde begroting met
een bedrag van € 841 miljoen en het ontvangstenbudget met € 76 miljoen te verhogen.
Dit leidt voor het Defensiematerieelbegrotingsfonds tot een uitgavenbudget van € 10,9
miljard en een ontvangstenbudget van € 172,7 miljoen. Met de eerste suppletoire begroting
2025 wordt voorgesteld de aan te gane verplichtingen te laten stijgen met € 9,9 miljard
tot € 20,4 miljard. De cijfermatige aansluiting ten opzichte van de ontwerpbegroting
2025 is als volgt:
Uitgaven (in duizend euro)
Stand vastgestelde begroting 2025
€ 9.775.495
Wijzigingen 1esuppletoire begroting 2025
€ 841.628
Stand begroting Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) in de voorjaarsnota 2025
€ 10.617.123
Ontvangsten (in duizend euro)
Stand vastgestelde begroting 2025
€ 96.583
Wijzigingen 1esuppletoire begroting 2025
€ 76.126
Stand begroting Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) in de voorjaarsnota 2025
€ 172.709
2.2. Ontvangsten- en uitgavenmutaties
Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting)
(bedragen x € 1.000)
Artikelnummer
Uitgaven 2025
Uitgaven 2026
Uitgaven 2027
Uitgaven 2028
Uitgaven 2029
Uitgaven 2030
Vastgestelde begroting 2025
9.775.495
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Eindejaarsmarge Oekraine
173.642
–
2) Oekraine kasschuif materieel
– 250.000
–
96.707
73.293
40.000
40.000
3) Overheveling verwerving Oekraine materieel
250.000
4) Overboekingen met andere ministeries
– 17.563
– 25.238
– 37.416
– 56.122
– 73.757
– 99.448
5) Volume bijstelling
–
208.271
250.070
370.070
419.593
419.593
6) Kadercorrecties
190.481
–
–
–
–
7) Prijscompensatie 2025
735.466
840.532
840.532
840.532
840.532
840.532
8) Doorboeken loonbijstelling naar Defensie (HFD X)
– 413.823
– 424.726
– 442.570
– 449.083
– 455.072
– 458.223
9) Doorboeken prijsbijstelling naar Defensie (HFD X)
– 54.051
– 53.730
– 56.024
– 56.499
– 55.034
– 55.657
10) Surplus eindejaarsmarge
195.866
–
–
–
–
–
11) Grensbewaking
30.734
28.083
48.437
71.503
68.377
65.223
12) Bijdrage aan EZK Security Fund
– 75.000
–
–
–
–
–
13) Veegbrief mutaties
62.000
–
–
–
– 150.000
– 45.000
14) Intensivering Defensie voorjaarsnota 2025
–
–
90.000
507.000
657.000
737.000
15) Surplus overige mutaties
14.126
– 6.110
– 6.110
– 6.110
143.890
40.910
Stand 1e suppletoire begroting 2025
10.617.373
Toelichting belangrijkste mutaties
Eindejaarsmarge Oekraine
Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2024 van € 173,6 miljoen euro voor
steun aan Oekraine.
Oekraine kasschuif materieel
Dit betreft het verschuiven van budget naar latere jaren ten behoeve van materiele
steun voor Oekraine.
Overheveling verwerving Oekraine materieel
Dit betreft het ontvangen van budget ten behoeve van materiele steun voor Oekraine.
Middels de bovengenoemende kasschuif is het in latere jaren weggezet op de begroting.
Overboekingen met andere ministeries
Als gevolg van overboekingen met andere departementen vindt er daling plaats van € 17,6
miljoen op de Defensiebegroting in 2025 oplopend tot een daling van – € 99,4 miljoen
in 2030.
Volume bijstelling
Bijstelling op basis van hoger dan eerder geraamde volumegroei BBP. Dit betreft volumegroei
over de gehele Defensiebegroting, niet enkel het DMF.
Kadercorrecties
Jaarlijks worden op basis van het Centraal Economisch Plan van het Centraal Planbureau
de effecten van de wisselkoersmutaties verwerkt op het DMF. Enkel in 2025 omdat vanaf
2026 dit meegenomen wordt in de volumegroei (2% BBP).
Prijscompensatie 2025
In totaal wordt € 735,5 miljoen aan prijscompensatie toegevoegd aan het DMF. Dit betreft
prijscompensatie over de gehele Defensiebegroting, niet enkel het DMF.
Doorboeken loonbijstelling
De loon- en prijsbijstelling voor de Defensiebegroting is eerst op het DMF ontvangen.
Deze mutatie schuift het budget naar de Defensiebegroting. Enkel in 2025 omdat vanaf
2026 dit meegenomen wordt in de volumgroei (2% BBP).
Doorboeken prijsbijstelling
De loon- en prijsbijstelling voor de Defensiebegroting is eerst op het DMF ontvangen.
Deze mutatie schuift het budget naar de Defensiebegroting. Enkel in 2025 omdat vanaf
2026 dit meegenomen wordt in de volumgroei (2% BBP).
Surplus eindejaarsmarge
Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2024 van € 195,9 miljoen. Dit is
de surplus van de eindejaarsmarge van € 502,1 minus de taakstelling van € 306,2 miljoen.
Grensbewaking
Zoals genoemd in het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma is het versterken van
de grensbewaking één van de prioriteiten van het kabinet. Voor het intensiveren van
de grensbewaking door de Koninklijke Marechaussee worden extra middelen beschikbaar
gesteld.
Bijdrage aan EZ Security Fund
Eind 2024 is het Secfund opgericht met een startkapitaal van € 25,0 miljoen. Om het
instrument een vervolg te kunnen geven is besloten het Secfund op te hogen met € 75,0
miljoen. Het totale fondsbedrag van € 100 miljoen is benodigd om de komende jaren
voldoende startups en MKB’ers te ondersteunen en zo te komen tot succesvolle ontwikkeling
van producten die zowel door Defensie als de civiele markt afgenomen kunnen worden.
Veegbrief mutaties
Dit betreft de budgettair technische verwerking van hoger dan voorziene uitgaven van
een aantal artikelen in 2024.
Intensivering Defensie voorjaarsnota 2025
Het kabinet investeert structureel € 737,0 miljoen extra in Defensie. Deze intensivering
kent een ingroei die begint in 2027 met € 90,0 miljoen oplopend tot € 737,0 miljoen
vanaf 2030 en verder.
Overige mutaties
Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting)
(bedragen x € 1.000)-
Artikelnummer
Ontvangsten 2025
Ontvangsten 2026
Ontvangsten 2027
Ontvangsten 2028
Ontvangsten 2029
Ontvangsten 2030
Vastgestelde begroting 2025
96.583
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Surplus zorgomzet
40.000
–
–
–
–
–
2) Veegbrief
32.000
–
–
–
–
–
3) Ontvangten budgettoewijzing CZSK 2025
10.316
–
–
–
–
–
5) Overige mutaties
– 6.190
– 6.110
– 6.110
– 6.110
– 6.110
– 4.090
Stand 1e suppletoire begroting 2025
172.709
Toelichting belangrijkste mutaties
Surplus zorgomzet
De Stichting ZiektekostenVerzekering Krijgsmacht (SZVK) ontvangt de door militairen
afgedragen ziektekostenpremies. Bij het SZVK is een overschot aan uit te keren zorgomzet
ontstaan. In overleg met het SZVKwordt dit afgebouwd, door zowel het ontvangstenbudget
als het uitgavenbudget te verhogen met € 40 miljoen.
Veegbrief
Dit betreft de budgettair technische verwerking van hoger dan voorziene ontvangsten
van een aantal artikelen in 2024.
Ontvangsten budgettoewijzing CZSK
Dit komt onder andere als gevolg van extra ontvangsten door steunverleningen aan derden.
Overige mutaties
–
2.3. Budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 1 Defensiebreed Materieel
Artikel 1 Defensiebreed Materieel (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
1.923.860
0
1.923.860
1.310.564
3.234.424
– 576.145
– 1.242.778
182.303
1.201.934
1.474.153
Uitgaven
1.942.348
0
1.942.348
370.897
2.313.245
– 256.906
69.908
110.937
488.697
520.870
1.11
Verwerving
1.223.691
0
1.223.691
297.357
1.521.048
68.412
– 165.167
562.697
729.954
1.469.876
Opdrachten
1.223.691
0
1.223.691
297.357
1.521.048
68.412
– 165.167
562.697
729.954
1.469.876
Verwerving: voorbereidingsfase
226.762
0
226.762
– 226.762
0
– 149.697
– 240.484
484.211
632.341
1.446.740
Verwerving: realisatie
996.929
0
996.929
524.119
1.521.048
218.109
75.317
78.486
97.613
23.136
1.12
Instandhouding
549.958
0
549.958
109.649
659.607
3.151
4.067
2.812
2.997
2.752
Opdrachten
549.958
0
549.958
109.649
659.607
3.151
4.067
2.812
2.997
2.752
Instandhouding Materieel
549.958
0
549.958
109.649
659.607
3.151
4.067
2.812
2.997
2.752
1.13
Kennis en Innovatie
190.687
0
190.687
127.104
317.791
6.300
2.213
– 607
– 607
– 607
Bekostiging
190.687
0
190.687
127.104
317.791
6.300
2.213
– 607
– 607
– 607
Duurzaamheid, klimaat en veiligheid
18.565
0
18.565
15.280
33.845
75
0
0
0
0
Kennisopbouw
43.962
0
43.962
28.940
72.902
– 580
– 337
– 157
– 157
– 157
Technologieontwikkeling
37.837
0
37.837
21.929
59.766
0
0
0
0
0
Kennisgebruik
4.380
0
4.380
4.159
8.539
0
0
0
0
0
Kort Cyclische Innovatie
85.943
0
85.943
56.796
142.739
6.805
2.550
– 450
– 450
– 450
1.14
Reserve Valutaschommelingen
0
0
0
9.998
9.998
0
0
0
0
0
Storting/onttrekking begrotingsreserve
0
0
0
9.998
9.998
0
0
0
0
0
Storting/onttrekking begrotingsreserve
0
0
0
9.998
9.998
0
0
0
0
0
1.16
Over-/ onderprogrammering
– 21.988
0
– 21.988
– 173.211
– 195.199
– 334.769
228.795
– 453.965
– 243.647
– 951.151
Fonds
– 21.988
0
– 21.988
– 173.211
– 195.199
– 334.769
228.795
– 453.965
– 243.647
– 951.151
Fonds
– 21.988
0
– 21.988
– 173.211
– 195.199
– 334.769
228.795
– 453.965
– 243.647
– 951.151
Ontvangsten
27.310
0
27.310
70.280
97.590
1.860
1.860
1.860
1.860
3.880
In totaal is voor 2025 70% juridisch verplicht en 30% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor Defensiebreed materieel zijn per saldo met € 1,3 miljard naar
boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk verklaard door het toevoegen van verplichtingenbudget
uit 2024 wat in dat jaar niet is aangegaan (€ 967,9 miljoen). Het betreft onder andere
de projecten met een budget boven de mandateringsgrens Geneeskundige Keten (€ 110,0
miljoen) en Aanvulling Inzetvoorraden Munitie (commercieel vertrouwelijk). Daarnaast
zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (per saldo € 829,1 miljoen).
Het betreft de projecten en programma's met een budget boven de mandateringsgrens
Vervanging Wissellaadsystemen, Trekker-oplegger-combinaties en Bergingsvoertuigen
(WTB, commercieel vertrouwelijk), Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen
((DVOW, commercieel vertrouwelijk) en het project CUAS EAAD (Counter Unmanned Areal
Systems Extended Al Arms Air Defense (commercieel vertrouwelijk).
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 224,5 miljoen). Tevens is budget overgeheveld naar
andere artikelen binnen het DMF, de Defensiebegroting of begrotingen van andere departementen
(per saldo € 263,6 miljoen). Het restant wordt verklaard door een aantal kleinere,
overige mutaties.
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
De verwervingsfase wordt met € 297,4 miljoen naar boven bijgesteld.
Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 226,8 miljoen) doordat
budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden
voor het afsluiten van contracten en levertijden, daarnaast is projectbudget overgeheveld
naar de realisatiefase. Het betreft hier onder andere het project Counter Unmanned
Areal Systems Extended Al Arms Air Defense (CUAS EAAD, commercieel vertrouwelijk).
Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 524,1 miljoen)
vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 737,3
miljoen). Onder andere vanwege de in de Slotwet 2024 genoemde vertragingen voor het
European Defence Fund (EDF) (€ 35,7 miljoen) en voor scale-ups (€ 35,0 miljoen).
Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is € 150,4
miljoen naar latere jaren geschoven. Ook is het budget met € 65,7 miljoen naar beneden
bijgesteld vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen
tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het betreft met name
het ophogen van het Secfund met € 75,0 miljoen. Het restant betreft overige kleinere
mutaties.
De in de alineas hierboven genoemde aanpassingen in de realisatiefase hebben per saldo
geleid tot een hoger budget in 2025 voor onder andere de projecten Defensiebrede Vervanging
Operationele Wielvoertuigen ((DVOW, commercieel vertrouwelijk), Defensie Bewakings- en Beveiligingssysteem (DBBS, commercieel vertrouwelijk) en het programma Aanvulling Inzetvoorraden Munitie (commercieel vertrouwelijk).
Instandhouding
Het budget voor instandhouding is ten opzichte van de Ontwerpbegroting met € 109,6
miljoen gestegen. Dit wordt dit veroorzaakt door het overhevelen van uitgaven (€ 104,1
miljoen) uit 2024 die in dat jaar niet zijn gerealiseerd. Het restant betreft overige
kleinere mutaties.
Kennis en Innovatie
Het budget voor kennis en innovatie is met € 127,1 miljoen naar boven bijgesteld.
Dit wordt met name veroorzaakt door een hoger budget voor kort cyclische innovatie
(€ 56,8 miljoen), kennisopbouw (€ 28,9 miljoen), technologieontwikkeling (€ 21,0 miljoen)
en duurzaamheid, klimaat en veiligheid (€ 15,3 miljoen), voornamelijk vanwege het
toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen.
Over-/ onderprogrammering
Op het DMF wordt gewerkt met overprogrammering. Als gevolg van de mutaties die op
dit artikel plaatsvinden, wordt ook de overprogrammering aangepast. Op sommige artikelen
is er meer dan 100% verplicht. Dit is onwenselijk. Het percentage juridisch verplicht
wordt in samenhang met de veranderende leverschema’s bezien en benodigde aanpassingen
worden in de komende tijd stapsgewijs uitgevoerd. Een van de stappen is het kritisch
nalopen van de administratie ten aanzien van leveringen met een leverdatum in het
verleden om te beoordelen of verplichtingen kunnen worden afgesloten. Dit kan tot
veranderingen leiden in het percentage juridisch verplicht.
Ontvangsten
De Stichting ZiektekostenVerzekering Krijgsmacht (SZVK) ontvangt de door militairen
afgedragen ziektekostenpremies. Defensie declareert vervolgens de aan militairen verleende
zorg bij het SZVK. Bij het SZVK is in de loop der jaren een overschot aan uit te keren
zorgomzet ontstaan. In overleg met het SZVK is afgesproken dit overschot af te bouwen,
door zowel het ontvangstenbudget als het uitgavenbudget (voor de jaren 2026 tot en
met 2029) te verhogen met € 40 miljoen. Daarnaast is er € 10 miljoen aan budget doorgeschoven
voor de verkoopopbrengsten van dienstauto’s die in 2025 ingeruild zullen worden in
plaats van 2024. Het restant betreft een aantal overige kleinere mutaties.
Beleidsartikel 2 Maritiem Materieel
Artikel 2 Maritiem Materieel (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
1.330.211
0
1.330.211
1.065.259
2.395.470
741.847
– 152.476
– 236.058
– 973.439
243.936
Uitgaven
1.262.052
0
1.262.052
133.823
1.395.875
69.368
21.065
3.347
34.284
38.336
2.11
Verwerving
1.957.486
0
1.957.486
– 256.884
1.700.602
279.777
174.559
262.075
265.226
468.050
Opdrachten
1.957.486
0
1.957.486
– 256.884
1.700.602
279.777
174.559
262.075
265.226
468.050
Verwerving: voorbereidingsfase
183.505
0
183.505
– 183.505
0
– 249.764
– 196.208
– 95.233
– 66.078
205.002
Verwerving: onderzoeksfase
0
0
0
1.172
1.172
0
0
0
0
0
Verwerving: realisatie
1.773.981
0
1.773.981
– 74.551
1.699.430
529.541
370.767
357.308
331.304
263.048
2.12
Instandhouding
276.111
0
276.111
42.277
318.388
15.841
147
3.300
4.516
6.612
Opdrachten
276.111
0
276.111
42.277
318.388
15.841
147
3.300
4.516
6.612
Instandhouding Materieel
276.111
0
276.111
42.277
318.388
15.841
147
3.300
4.516
6.612
2.16
Over-/ onderprogrammering
– 971.545
0
– 971.545
348.430
– 623.115
– 226.250
– 153.641
– 262.028
– 235.458
– 436.326
Fonds
– 971.545
0
– 971.545
348.430
– 623.115
– 226.250
– 153.641
– 262.028
– 235.458
– 436.326
Fonds
– 971.545
0
– 971.545
348.430
– 623.115
– 226.250
– 153.641
– 262.028
– 235.458
– 436.326
Ontvangsten
9.684
0
9.684
10.316
20.000
0
0
0
0
0
In totaal is voor 2025 94% juridisch verplicht en 6% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor Maritiem materieel zijn per saldo met € 1,1 miljard naar boven
bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen
uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 896,3 miljoen). Daarnaast is het verplichtingenbudget
per saldo naar boven bijgesteld als gevolg van overhevelingen van en naar andere artikelen
binnen het DMF, de Defensiebegroting en interdepartementale overhevelingen (€ 226,9
miljoen). Tevens zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 12,5 miljoen).
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 102,1 miljoen). Het restant wordt verklaard door
een aantal kleinere overige mutaties.
Deze aanpassingen hebben voor een aantal van de projecten (boven de mandateringsgrens)
geleid tot een hoger verplichtingenbudget, het betreft onder andere de projecten ESSM
Block 2: Verwerving en integratie (€ 334,8 miljoen), Vervanging Close-in Weapon System
(vCIWS), Vervanging M-fregatten (ASWF) (€ 112,9 miljoen).
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
De verwervingsfase wordt met € 256,9 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit wordt voornamelijk
veroorzaakt door een lager budget in de voorbereidingsfase (€ 183,5 miljoen) vanwege
het in de juiste jaren plaatsen van het budget om aan te sluiten bij de actuele inzichten
over de verwachte realisatiemomenten. Dit komt onder andere door langere doorlooptijden
voor het afsluiten van contracten en levertijden ten gevolge van de huidige marktomstandigheden.
Tevens zijn projecten overgegaan naar de realisatiefase, het betreft onder meer project
Modular Integrated Capability ADCF & North Sea (MICAN) (€ 81,4 miljoen).
Daarnaast is het budget in de realisatiefase naar beneden bijgesteld (€ 74,6 miljoen).
Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het in de juiste jaren plaatsen van het budget
om aan te sluiten bij de actuele inzichten over de verwachte realisatiemomenten (€ 585,9
miljoen). Het betreft onder andere de projecten Vervanging Onderzeeboten (commercieel
vertrouwelijk), Vervanging M-fregatten (ASWF) (€ 55,4 miljoen) en Modular Integrated
Capability ADCF & North Sea (MICAN) (€ 41,4 miljoen).
Daar tegenover staat het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen.
Onder andere voor de projecten ESSM Block 2: Verwerving en integratie (€ 56,3 miljoen),
Vervanging mijnenbestrijdingscapaciteit (MCM) (€ 30,9 miljoen), Langer doorvaren LCF
(€ 26,3 miljoen) en Verwerving Maritime Strike (commercieel vertrouwelijk). Het restant
betreft een aantal kleinere, overige mutaties.
Instandhouding
Voor de Instandhoudingsopgaven is het budget per saldo met € 42,3 miljoen gestegen.
Dit is het gevolg van het toevoegen van € 10,3 miljoen budget als effect van meerontvangsten.
Voor € 10,0 miljoen is budget toegevoegd uit het Defensiebegroting artikel 2, omdat
onderhoudswerkzaamheden vanwege personele ondervulling worden uitbesteed. Verder is
het budget gestegen als gevolg van vertraagde onderhoudsprojecten uit 2024. Tot slot
is € 2,5 miljoen ontvangen uit artikel 3 ten behoeve van aanschaf van meet- en testmiddelen.
Over-/ onderprogrammering
Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.
Ontvangsten
Ten opzichte van de ontwerpbegroting is het budget voor de ontvangsten met € 10,3
miljoen toegenomen. Dit komt onder andere als gevolg van extra ontvangsten door steunverleningen
aan derden.
Beleidsartikel 3 Land Materieel
Artikel 3 Land Materieel (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
2.841.356
42.399
2.883.755
4.200.555
7.084.310
473.656
489.858
109.289
1.829.210
447.805
Uitgaven
2.361.006
0
2.361.006
402.002
2.763.008
201.076
33.134
493.451
– 456.477
4.136
3.11
Verwerving
2.045.926
0
2.045.926
690.356
2.736.282
409.918
465.573
237.929
2.167.375
431.512
Opdrachten
2.045.926
0
2.045.926
690.356
2.736.282
409.918
465.573
237.929
2.167.375
431.512
Verwerving: voorbereidingsfase
150.425
0
150.425
– 150.425
0
134.812
– 159.597
136.674
1.630.140
56.008
Verwerving: onderzoeksfase
52
0
52
– 52
0
– 17.588
– 271
– 242
562
2.910
Verwerving: realisatie
1.895.449
0
1.895.449
840.833
2.736.282
292.694
625.441
101.497
536.673
372.594
3.12
Instandhouding
425.656
0
425.656
2.442
428.098
– 2.310
– 2.249
– 2.083
– 2.079
– 2.064
Opdrachten
425.656
0
425.656
2.442
428.098
– 2.310
– 2.249
– 2.083
– 2.079
– 2.064
Instandhouding Materieel
425.656
0
425.656
2.442
428.098
– 2.310
– 2.249
– 2.083
– 2.079
– 2.064
3.16
Over-/ onderprogrammering
– 110.576
0
– 110.576
– 290.796
– 401.372
– 206.532
– 430.190
257.605
– 2.621.773
– 425.312
Fonds
– 110.576
0
– 110.576
– 290.796
– 401.372
– 206.532
– 430.190
257.605
– 2.621.773
– 425.312
Fonds
– 110.576
0
– 110.576
– 290.796
– 401.372
– 206.532
– 430.190
257.605
– 2.621.773
– 425.312
Ontvangsten
2.500
0
2.500
0
2.500
0
0
0
0
0
In totaal is voor 2025 81% juridisch verplicht en 19% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor Land materieel zijn per saldo met € 4,2 miljard naar boven
bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen
uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 3,7 miljard) voor voornamelijk het
project Leopard 2A8 gevechtstanks en Boxer-pantserwielvoertuigen (commercieel vertrouwelijk),
Verlenging levensduur Patriot (commercieel vertrouwelijk), Vervanging MRAD en SHORAD
(commercieel vertrouwelijk), Aanvulling inzetvoorraden munitie (commercieel vertrouwelijk)
en Midlife Update (MLU) voor het wapensysteem Infanterie gevechtsvoertuig (IGV) CV9035NL
(commercieel vertrouwelijk).
Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 509,5 miljoen)
en is er per saldo € 262,1 miljoen aan dit artikel toegevoegd als gevolg van het overhevelen
van budget van en naar andere artikelen binnen het DMF, de Defensiebegroting of begrotingen
van andere departementen.
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 228,2 miljoen). Het restant betreft een aantal
kleinere, overige mutaties.
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
De verwervingsfase wordt met € 690,4 miljoen naar boven bijgesteld. Enerzijds is het
budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 150,4 miljoen) doordat budget naar latere
begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden voor het afsluiten
van contracten en langere levertijden. Daarnaast is projectbudget overgeheveld naar
de realisatiefase, onder andere voor de versnelling van de versterking in luchtverdediging
en munitie. Deze uitgaven zijn met de Slotwet planmatig verwerkt en met deze eerste
suppletoire begroting is het budget in voorbereiding voor dit project overeenkomstig
afgeboekt.
Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 840,8 miljoen)
vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 672,0
miljoen). Het betreft voornamelijk het project Leopard 2A8 gevechtstanks (commercieel
vertrouwelijk). Daarnaast is het budget met € 348,3 miljoen naar boven bijgesteld
vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de
Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het betreft onder ander een
hoger budget voor het project Verlenging Levensduur Patriot (commercieel vertrouwelijk)
vanwege de vervanging van aan Oekraine geleverd materieel.
Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is € 174,7
miljoen naar latere jaren geschoven. Het restant betreft overige mutaties.
Over-/ onderprogrammering
Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.
Beleidsartikel 4 Lucht Materieel
Artikel 4 Lucht Materieel (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
1.869.945
– 203.040
1.666.905
1.517.066
3.183.971
– 68.146
77.311
249.421
– 565.690
172.766
Uitgaven
2.154.958
0
2.154.958
– 190.890
1.964.068
– 4.180
– 7.616
– 620
– 617
– 371
4.11
Verwerving
2.154.271
0
2.154.271
– 78.301
2.075.970
35.939
394.094
250.333
– 468.295
281.259
Opdrachten
2.154.271
0
2.154.271
– 78.301
2.075.970
35.939
394.094
250.333
– 468.295
281.259
Verwerving: voorbereidingsfase
205.906
0
205.906
– 205.906
0
59.768
– 547.492
– 227.979
– 687.946
216.518
Verwerving: realisatie
1.948.365
0
1.948.365
127.605
2.075.970
– 23.829
941.586
478.312
219.651
64.741
4.12
Instandhouding
555.199
0
555.199
41.235
596.434
– 2.843
– 2.843
– 2.467
– 2.467
– 2.217
Opdrachten
555.199
0
555.199
41.235
596.434
– 2.843
– 2.843
– 2.467
– 2.467
– 2.217
Instandhouding Materieel
555.199
0
555.199
41.235
596.434
– 2.843
– 2.843
– 2.467
– 2.467
– 2.217
4.16
Over-/ onderprogrammering
– 554.512
0
– 554.512
– 153.824
– 708.336
– 37.276
– 398.867
– 248.486
470.145
– 279.413
Fonds
– 554.512
0
– 554.512
– 153.824
– 708.336
– 37.276
– 398.867
– 248.486
470.145
– 279.413
Fonds
– 554.512
0
– 554.512
– 153.824
– 708.336
– 37.276
– 398.867
– 248.486
470.145
– 279.413
Ontvangsten
12.080
0
12.080
0
12.080
0
0
0
0
0
In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor Lucht materieel zijn per saldo met € 1,5 miljard naar boven
bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen
uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 1,4 miljard). Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen
in het juiste ritme gezet (€ 264,0 miljoen).
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 158,2 miljoen) en het overhevelen van budget naar
andere artikelen binnen het DMF of naar de Defensiebegroting (€ 28,2 miljoen). Het
restant betreft overige kleinere mutaties.
Deze aanpassingen hebben voor een aantal van de projecten (boven de mandateringsgrens)
geleid tot een hoger verplichtingenbudget, het betreft onder andere de projecten Verwerving
F-35 (€ 358,4 miljoen) en Deep Strike Capaciteit air (commercieel vertrouwelijk),
F35: Verwerving middellange tot lange afstandsraket (€ 178,8 miljoen), F-35 Lucht-Grond
Bewapening (€ 104,0 miljoen) en het project Vervanging Medium Utility Helicopters
(€ 228,5 miljoen).
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
De verwervingsfase wordt met € 78,3 miljoen naar beneden bijgesteld.
Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 205,9 miljoen) doordat
budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden
voor het afsluiten van contracten en langere levertijden, daarnaast is projectbudget
overgeheveld naar de realisatiefase voor onder andere het project Anti-A2AD capaciteit
F-35.
Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 127,6 miljoen)
vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 211,8
miljoen), het betreft onder het budget voor het aandeel van programma Aanvulling inzetvoorraden
munitie dat op artikel 4 Lucht realiseert. Daarnaast is het budget met € 38,9 miljoen
naar boven bijgesteld vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen
tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het restant betreft
een aantal overige, kleinere mutaties.
Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is het
budget daardoor in 2025 € 96,8 miljoen naar beneden bijgesteld. Het obetreft onder
andere de projecten Apache Remanufacture (commercieel vertrouwelijk) en Chinook Vervanging
& Modernisering (€ 30,5 miljoen.
Instandhouding
Ten opzichte van de Ontwerpbegroting is het budget met € 41,2 miljoen verhoogd. Dit
wordt met name veroorzaakt doordat CLSK eind 2024 € 40,0 miljoen beschikbaar heeft
gesteld aan COMMIT. Dit bedrag is samen met € 4,0 miljoen onderrealisatie uit 2024
gefaseerd naar 2025. Verder is het budget verhoogd voor de instandhouding van de F-16»s,
die momenteel als lesvliegtuigen worden gebruikt in Roemenië (€ 7,4 miljoen). Het
betreft specfiek inhuur van specialisten voor het project «langer doorvliegen F-16».
Voor het uitbreiden van de formatieve sterkte voor onderhoud aan de F-35 is binnen
de kaders van het Life Cycle Cost-model budget omgeboekt van instandhouding materieel
naar personele exploitatie binnen de Defensiebegroting (X) (€ 2,3 miljoen). Voor de
aankoop van extra satelliet capaciteit is budget overgeheveld naar COMMIT-JIVC (€ 7,9
miljoen).
Over-/ onderprogrammering
Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.
Beleidsartikel 5 Infrastructuur en Vastgoed
Artikel 5 Infrastructuur en Vastgoed (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
1.373.366
0
1.373.366
1.081.006
2.454.372
– 273.838
– 131.445
– 196.611
– 528.230
159.306
Uitgaven
826.758
0
826.758
10.960
837.718
18.318
26.691
10.344
5.589
– 15.313
5.11
Verwerving
954.940
0
954.940
158.024
1.112.964
– 334.148
– 66.195
– 117.813
– 396.771
179.983
Opdrachten
954.940
0
954.940
158.024
1.112.964
– 334.148
– 66.195
– 117.813
– 396.771
179.983
Verwerving: voorbereidingsfase
68.093
0
68.093
– 68.093
0
– 658.616
– 436.137
– 385.597
– 706.068
– 47.655
Verwerving: realisatie
886.847
0
886.847
226.117
1.112.964
324.468
369.942
267.784
309.297
227.638
5.12
Instandhouding
507.301
0
507.301
18.347
525.648
25.400
23.029
24.384
25.274
25.017
Opdrachten
507.301
0
507.301
18.347
525.648
25.400
23.029
24.384
25.274
25.017
Instandhouding Infrastructuur
507.301
0
507.301
18.347
525.648
25.400
23.029
24.384
25.274
25.017
5.16
Over-/ onderprogrammering
– 635.483
0
– 635.483
– 165.411
– 800.894
327.066
69.857
103.773
377.086
– 220.313
Fonds
– 635.483
0
– 635.483
– 165.411
– 800.894
327.066
69.857
103.773
377.086
– 220.313
Fonds
– 635.483
0
– 635.483
– 165.411
– 800.894
327.066
69.857
103.773
377.086
– 220.313
Ontvangsten
28.240
0
28.240
– 4.470
23.770
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor infrastructuur en vastgoed zijn per saldo met € 1,1 miljard
naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van
verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 857,7 miljoen). Daarnaast
zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 250,9 miljoen).
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 30,2 miljoen) en het overhevelen van budget naar
andere artikelen binnen het DMF of de Defensiebegroting (€ 4,3 miljoen). Het restant
betreft overige kleinere mutaties.
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
Het budget voor de verwervingsfase wordt met € 158,0 miljoen naar boven bijgesteld.
Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 68,1 miljoen), voornamelijk
doordat budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere
doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en langere levertijden. Anderzijds
is het budget voor de investeringen in realisatiefase met € 226,1 miljoen verhoogd.
De realisatie van een aantal projecten is verschoven naar latere jaren. De hiermee
samenhangende budgetten schuiven mee wat leidt tot een verlaging van het budget met
€ 124,9 miljoen in 2025.
Daarnaast zijn er ook mutaties die leiden tot een verhoging van het budget.
Voor een aantal projecten is budget ontvangen voor in totaal € 322,1 miljoen. Dit
betreft onder andere de projecten Huisvesting van de MIVD (€ 105,0 miljoen), Versnellen
verduurzamen vastgoed (€ 94,2 miljoen), Huisvesting KMAR (€ 70,0 miljoen), Verbetering
legering defensiebreed (€ 23,0 miljoen) en in totaal € 9,9 miljoen voor diverse kleinere
projecten. Er is € 9,3 miljoen van de voorbereidingsfase naar de uitvoeringsfase verschoven
voor 2025. Een aantal kleinere herschikkingen leidt per saldo tot een verhoging van
het budget met € 19,6 miljoen.
Instandhouding
Het budget voor de instandhouding van het vastgoed is met € 18,3 miljoen verhoogd.
In 2024 heeft het Rijksvastgoedbedrijf meer kunnen realiseren dan begroot. Deze uitgaven
van € 18,7 miljoen zijn in mindering gebracht op het budget van 2025. Voor nieuwe
opdrachten die het DOSCO ontvangen heeft en de extra uitgaven die dit voor de instandhouding
tot gevolg heeft, is het budget met € 19,0 miljoen verhoogd. Daarnaast is er € 14
miljoen overgeheveld vanuit het budget voor eigen personeel. Daarnaast is het budget
met € 4 miljoen opgehoogd omdat de kosten van een aantal nieuwe onderhoudscontracten
hoger zijn geworden.
Over-/ onderprogrammering
Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.
Beleidsartikel 6 IT
Artikel 6 IT (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
1.359.574
0
1.359.574
353.340
1.712.914
– 29.130
43.686
– 22.229
– 104.244
162.573
Uitgaven
1.228.302
0
1.228.302
– 35.916
1.192.386
46.559
154.936
161.605
153.534
150.527
6.11
Verwerving
1.206.087
0
1.206.087
– 271.279
934.808
166.757
118.528
88.932
– 103.757
142.655
Opdrachten
1.206.087
0
1.206.087
– 271.279
934.808
166.757
118.528
88.932
– 103.757
142.655
Verwerving: voorbereidingsfase
176.397
0
176.397
– 176.397
0
– 61.296
– 60.503
– 53.372
– 183.331
77.563
Verwerving: realisatie
1.029.690
0
1.029.690
– 94.882
934.808
228.053
179.031
142.304
79.574
65.092
6.12
Instandhouding
544.167
0
544.167
140.070
684.237
34.366
24.324
24.381
10.576
10.175
Opdrachten
544.167
0
544.167
140.070
684.237
34.366
24.324
24.381
10.576
10.175
Instandhouding IT
544.167
0
544.167
140.070
684.237
34.366
24.324
24.381
10.576
10.175
6.16
Over-/ onderprogrammering
– 521.952
0
– 521.952
95.293
– 426.659
– 154.564
12.084
48.292
246.715
– 2.303
Fonds
– 521.952
0
– 521.952
95.293
– 426.659
– 154.564
12.084
48.292
246.715
– 2.303
Fonds
– 521.952
0
– 521.952
95.293
– 426.659
– 154.564
12.084
48.292
246.715
– 2.303
Ontvangsten
16.769
0
16.769
0
16.769
0
0
0
0
0
In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten
opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor IT zijn per saldo met € 353,3 miljoen naar boven bijgesteld.
Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024
die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 212,3 miljoen) voor onder andere de projecten
Foxtrot (commercieel vertrouwelijk), Modernisering Tactische Indoor Simulator (TACTIS)
(commercieel vertrouwelijk). Tevens is per saldo € 261,9 miljoen aan dit artikel toegevoegd
als gevolg van overhevelingen tussen de artikelen op het DMF, de Defensiebegroting
en interdepartementale budgetoverhevelingen. Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen
in het juiste ritme gezet (€ 74,6 miljoen).
Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget
voor projecten in voorbereiding (€ 207,8 miljoen). Het restant bestaat uit een aantal
overige, kleinere mutaties.
Toelichting op de uitgaven
Verwerving
De verwervingsfase wordt met € 271,3 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit wordt voornamelijk
veroorzaakt door een lager budget in de voorbereidingsfase (€ 176,4 miljoen) vanwege
het in de juiste jaren plaatsen van het budget om aan te sluiten bij de actuele inzichten
over de verwachte realisatiemomenten. Dit komt onder andere door langere doorlooptijden
voor het afsluiten van contracten en langere levertijden ten gevolge van de huidige
marktomstandigheden. Daarnaast zijn er projecten overgegaan naar de realisatiefase,
het betreft onder andere het project Modernisering Tactische Indoor Simulator (TACTIS).
Daarnaast is het budget in de realisatiefase naar beneden bijgesteld (€ 94,9 miljoen)
vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de
Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF (€ 127,6 miljoen), daarnaast
is het budget in het juiste kasritme gezet (€ 108,6 miljoen). Het betreft met name
het project GrIT (commercieel vertrouwelijk).
Daartegenover staat het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen
(€ 134,9 miljoen). Het restant betreft een aantal overige, kleinere mutaties
Instandhouding
Ten opzichte van de Ontwerpbegroting is het instandhoudingsbudget met € 140,1 miljoen
toegenomen. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat voor de volgende projecten
de uitgavenreeksen in het juiste ritme zijn gezet. Project Datacenter (commercieel
vertrouwelijk) naar aanleiding van de (gedeeltelijke) projectoplevering Grensverleggende
IT en op Onderhoud supply licenties (€ 25,1 miljoen) voor onder andere defensiepassen.
Over-/ onderprogrammering
Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.
Beleidsartikel 8 Overige uitgaven en ontvangsten
Artikel 8 Overige uitgaven en ontvangsten (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1)
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)
Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)
Mutaties 1e suppletoire begroting (4)
Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)
Mutatie 2026
Mutatie 2027
Mutatie 2028
Mutatie 2029
Mutatie 2030
Art.
Verplichtingen
71
0
71
150.752
150.823
492.847
485.508
515.520
1.210.519
786.745
Uitgaven
71
0
71
150.752
150.823
492.847
485.508
515.520
1.210.519
786.745
8.18
Nader te wijzen uitgaven
71
0
71
150.752
150.823
492.847
485.508
515.520
1.210.519
786.745
Fonds
71
0
71
150.752
150.823
492.847
485.508
515.520
1.210.519
786.745
Fonds
71
0
71
150.752
150.823
492.847
485.508
515.520
1.210.519
786.745
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Toelichting op de uitgaven
Voor 2025 is € 735,5 miljoen (en vanaf 2026 € 840,5 miljoen) aan prijscompensatie
toegevoegd aan het Defensiematerieelbegrotingsfonds (DMF) waarvan € 467,9 structureel
is doorgeboekt naar de Defensiebegroting (Hoofdstuk X) voor verdere verdeling van
loon- en prijsontwikkeling. Verder is vanaf 2026 volumecompensatie toegevoegd aan
het DMF, oplopend van € 208,3 miljoen in 2026 tot € 419,6 miljoen in 2030. Daarnaast
is de eindejaarsmarge van € 369,2 miljoen toegevoegd aan het Defensiematerieelbegrotingsfonds
en is budget toegevoegd om te corrigeren voor de huidige valutakoersen (€ 190,5 miljoen).
Ten slotte is € 41,9 miljoen aan budget uit latere jaren naar voren gehaald.
Daartegenover staat dat het budget met € 718,8 miljoen naar beneden wordt bijgesteld
vanwege het uitdelen van budget aan alle artikelen van de DMF. Dit budget zorgt er
voor dat wat er niet tot realisatie is gekomen in 2024, in 2025 toch kan worden gerealiseerd.
Tevens wordt overrealisatie in mindering gebracht.
Naar aanleiding van de voorjaarsbesluitvorming is er vanaf 2027 extra budget voor
intensivering toegevoegd oplopend tot € 737,0 miljoen structureel.
3. Verdiepingsbijlage
In de verdiepingsbijlage is per begrotingsartikel een meerjarige (voor de volledige
planperiode) tabel met daarin de mutaties per jaar opgenomen.
Artikel 1 Defensiebreed Materieel (bedragen x € 1.000)
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
729.699
670.072
452.076
163.616
360.402
143.344
188.062
– 252.579
– 166.953
2.145.084
Uitgaven
– 7.273
– 10.820
– 37.900
– 37.626
– 4.262
– 4.262
– 4.245
– 17.426
– 5.526
5.809.851
Verwerving
Opdrachten
748.753
670.661
445.555
157.863
253.459
144.564
199.402
– 232.747
– 79.559
1.399.273
Verwerving: voorbereidingsfase
738.177
667.506
431.596
147.655
161.725
134.666
188.470
59.021
– 58.362
1.165.358
Verwerving: realisatie
10.576
3.155
13.959
10.208
91.734
9.898
10.932
– 291.768
– 21.197
233.915
Instandhouding
Opdrachten
2.706
2.706
2.763
2.763
2.876
2.876
2.893
2.893
2.893
473.052
Instandhouding Materieel
2.706
2.706
2.763
2.763
2.876
2.876
2.893
2.893
2.893
473.052
Kennis en Innovatie
Bekostiging
– 607
– 607
– 607
– 607
– 607
– 607
– 607
– 607
– 63.655
78.085
Bijdrage grote onderzoeksfaciliteiten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Duurzaamheid, klimaat en veiligheid
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Kennisgebruik
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.964
Kennisopbouw
– 157
– 157
– 157
– 157
– 157
– 157
– 157
– 157
– 157
3.649
Kort Cyclische Innovatie
– 450
– 450
– 450
– 450
– 450
– 450
– 450
– 450
– 63.498
6.626
Technologieontwikkeling
0
0
0
0
0
0
0
0
0
63.846
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 756.525
– 681.980
– 484.011
– 196.045
– 258.390
– 149.495
– 204.333
214.635
136.395
3.946.739
Fonds
– 756.525
– 681.980
– 484.011
– 196.045
– 258.390
– 149.495
– 204.333
214.635
136.395
3.946.739
Ontvangsten
1.600
1.600
1.600
1.600
1.600
1.600
1.600
1.600
1.600
87.298
Artikel 2 Maritiem Materieel (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
85.028
– 81.327
– 367.833
– 529.355
– 179.922
– 44.870
– 51.004
– 249.961
– 197.542
1.057.332
Uitgaven
36.323
4.511
3.282
4.646
7.431
16.363
4.623
3.282
4.433
389.985
Verwerving
Opdrachten
156.264
– 76.246
– 303.545
– 462.563
– 135.925
– 53.525
– 61.161
– 250.362
– 184.506
825.208
Verwerving: onderzoeksfase
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Verwerving: voorbereidingsfase
– 81.730
27.386
– 91.293
– 143.477
– 44.998
– 65.901
– 71.023
– 202.795
– 123.697
665.740
Verwerving: realisatie
237.994
– 103.632
– 212.252
– 319.086
– 90.927
12.376
9.862
– 47.567
– 60.809
159.468
Instandhouding
Opdrachten
7.045
5.147
3.576
4.940
7.723
16.655
4.915
3.573
4.625
232.124
Instandhouding Materieel
7.045
5.147
3.576
4.940
7.723
16.655
4.915
3.573
4.625
232.124
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 126.986
75.610
303.251
462.269
135.633
53.233
60.869
250.071
184.314
– 657.663
Fonds
– 126.986
75.610
303.251
462.269
135.633
53.233
60.869
250.071
184.314
– 657.663
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
9.684
Artikel 3 Land Materieel (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
800.586
52.722
261.094
154.538
141.647
246.961
200.219
– 235.026
– 184.814
1.336.659
Uitgaven
492.323
2.107.989
1.821.697
2.135.793
2.516.730
2.750.639
2.856.543
2.470.928
2.402.113
1.982.757
Verwerving
Opdrachten
937.847
53.551
93.601
198.208
230.794
321.316
178.818
– 248.813
– 202.654
912.224
Verwerving: onderzoeksfase
– 3.663
– 3.663
– 3.663
– 3.663
– 3.662
– 3.663
– 3.662
– 3.445
– 3.264
513
Verwerving: voorbereidingsfase
520.463
118.436
117.759
127.496
160.181
257.337
157.910
– 146.861
– 118.644
531.331
Verwerving: realisatie
421.047
– 61.222
– 20.495
74.375
74.275
67.642
24.570
– 98.507
– 80.746
380.380
Instandhouding
Opdrachten
– 2.063
– 2.046
– 2.445
– 2.445
– 2.558
– 2.558
– 2.575
– 2.583
– 2.737
424.435
Instandhouding Materieel
– 2.063
– 2.046
– 2.445
– 2.445
– 2.558
– 2.558
– 2.575
– 2.583
– 2.737
424.435
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 443.461
472.942
430.799
326.055
290.857
191.038
345.368
787.802
728.654
648.598
Fonds
– 443.461
472.942
430.799
326.055
290.857
191.038
345.368
787.802
728.654
648.598
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2.500
Artikel 4 Lucht Materieel (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
– 114.677
– 108.110
14.780
206.120
– 48.081
– 68.334
– 108.965
195.361
– 666.437
1.967.502
Uitgaven
– 2.372
– 2.369
– 2.373
– 2.370
– 2.373
– 2.372
– 2.100
– 2.373
– 2.490
1.863.668
Verwerving
Opdrachten
103.490
9.300
74.340
218.201
1.169
– 42.795
– 71.999
– 165.897
– 504.262
1.369.136
Verwerving: voorbereidingsfase
– 25.259
– 2.517
17.348
190.931
– 2.983
– 49.331
– 77.945
– 170.293
– 531.197
874.479
Verwerving: realisatie
128.749
11.817
56.992
27.270
4.152
6.536
5.946
4.396
26.935
494.657
Instandhouding
Opdrachten
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
491.222
Instandhouding Materieel
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
– 2.217
491.222
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 103.645
– 9.452
– 74.496
– 218.354
– 1.325
42.640
72.116
165.741
503.989
4.310
Fonds
– 103.645
– 9.452
– 74.496
– 218.354
– 1.325
42.640
72.116
165.741
503.989
4.310
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1.000
Artikel 5 Infrastructuur en Vastgoed (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
163.752
74.524
2.052
72.820
6.157
138.067
– 6.318
33.475
– 31.278
442.993
Uitgaven
31.637
30.992
30.993
29.690
29.630
29.668
29.670
29.672
29.590
652.989
Verwerving
Opdrachten
172.053
83.567
16.598
93.166
66.566
118.437
– 25.949
13.842
– 37.993
387.237
Verwerving: voorbereidingsfase
– 70.910
– 81.834
– 111.791
– 78.568
– 59.546
– 48.561
– 67.942
– 39.796
– 72.871
57.000
Verwerving: realisatie
242.963
165.401
128.389
171.734
126.112
166.998
41.993
53.638
34.878
330.237
Instandhouding
Opdrachten
21.599
20.957
20.954
19.654
19.591
19.630
19.631
19.633
19.555
512.755
Instandhouding Infrastructuur
21.599
20.957
20.954
19.654
19.591
19.630
19.631
19.633
19.555
512.755
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 169.985
– 81.502
– 14.529
– 91.100
– 64.497
– 116.369
28.018
– 11.773
40.058
– 226.733
Fonds
– 169.985
– 81.502
– 14.529
– 91.100
– 64.497
– 116.369
28.018
– 11.773
40.058
– 226.733
Ontvangsten
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
– 7.970
20.270
Artikel 6 IT (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
127.683
90.461
– 16.526
2.149
24.979
75.179
9.872
– 17.130
– 257.115
1.713.645
Uitgaven
150.205
80.208
75.221
57.160
65.271
65.428
65.053
65.299
80.399
746.202
Verwerving
Opdrachten
156.339
93.215
– 20.283
– 282
18.111
66.757
7.952
– 11.397
– 213.931
1.139.164
Verwerving: voorbereidingsfase
76.411
91.158
– 21.799
– 15.946
14.821
41.986
9.151
– 10.508
– 211.060
993.084
Verwerving: realisatie
79.928
2.057
1.516
15.664
3.290
24.771
– 1.199
– 889
– 2.871
146.080
Instandhouding
Opdrachten
14.586
9.408
9.407
14.503
9.366
10.456
15.050
9.240
9.651
578.120
Instandhouding IT
14.586
9.408
9.407
14.503
9.366
10.456
15.050
9.240
9.651
578.120
Onzekerheidsreservering
Fonds
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Fonds
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Over-/ onderprogrammering
Fonds
– 20.720
– 22.415
86.097
42.939
37.794
– 11.785
42.051
67.456
284.679
– 954.461
Fonds
– 20.720
– 22.415
86.097
42.939
37.794
– 11.785
42.051
67.456
284.679
– 954.461
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16.621
Artikel 8 Overige uitgaven en Ontvangsten (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
Verplichtingen
787.216
857.217
862.216
880.208
872.216
872.216
872.216
872.216
857.770
1.794.708
Uitgaven
787.216
857.217
862.216
880.208
872.216
872.216
872.216
872.216
857.770
1.794.708
Nader te wijzen uitgaven
Fonds
787.216
857.217
862.216
880.208
872.216
872.216
872.216
872.216
857.770
1.794.708
Fonds
787.216
857.217
862.216
880.208
872.216
872.216
872.216
872.216
857.770
1.794.708
Ontvangsten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
R.P. Brekelmans, minister van Defensie
Stemmingsuitslagen
Aangenomen met handopsteken
| Fracties | Zetels | Voor/Tegen |
|---|---|---|
| PVV | 37 | Voor |
| GroenLinks-PvdA | 25 | Voor |
| VVD | 24 | Voor |
| NSC | 20 | Voor |
| D66 | 9 | Voor |
| BBB | 7 | Voor |
| CDA | 5 | Voor |
| SP | 5 | Tegen |
| ChristenUnie | 3 | Voor |
| DENK | 3 | Tegen |
| FVD | 3 | Tegen |
| PvdD | 3 | Tegen |
| SGP | 3 | Voor |
| Volt | 2 | Voor |
| JA21 | 1 | Voor |
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.