Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden : Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden

Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 1 juli 2022

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, belast met het voorbereidend onderzoek
van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst
van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 2 juni 2022 voorgelegd aan de Minister van Justitie en Veiligheid.
Bij brief van 29 juni 2022 zijn ze door de Minister van Justitie en Veiligheid beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie, Van Meenen

De adjunct-griffier van de commissie, Burger

1

Wat is de dekking van de budgettaire middelen voor o.a. de noodopvangplekken en verstrekkingen
aan Oekraïense ontheemden?

De kosten van de opvang van Oekraïense ontheemden worden gedekt uit de generale middelen.
Deze zijn met deze ISB toegevoegd aan de begroting van JenV.

2

Onder welke omstandigheden kunnen kosten voor asielopvang ten laste worden gebracht
van het Official Development Assistance (ODA)-budget? Voldoet de opvang van Oekraïense
ontheemden aan de voorwaarden de daarmee samenhangende kosten ten laste van het ODA-budget
te brengen? :

Wat betreft de reguliere ODA-asieltoerekening:

Alleen de kosten van eerstejaarsopvang en een aantal aan de opvang gerelateerde kosten
worden toegerekend aan ODA, dit betreft de kosten van COA, Nidos, scholing van kinderen,
een groot deel van de kosten van rechtsbijstand, een groot deel van de kosten van
de tolken bij IND en de inzet van VWN.

Daarbij geldt dat alleen de kosten de eerstejaarsopvang van asielzoekers uit DAC landen
mogen worden toegerekend als deze voldoen aan de eisen die de OESO daaraan stelt.

Wat betreft de opvang van Oekraïners in Nederland:

De OESO/DAC kwalificeert de eerstejaarsopvang van Oekraïense vluchtelingen in principe
als ODA aangezien het vluchtelingen uit een DAC-land betreffen. Hiervoor gelden ook
dezelfde voorwaarden die de OESO stelt aan asielzoekers, zie antwoord op vraag 1.
Zo kwalificeert OESO/DAC bijvoorbeeld de kosten in het kader van integratie niet als
ODA. Uiteindelijk beslist het kabinet of dergelijke uitgaven ook daadwerkelijk uit
het ODA-budget worden bekostigd.

3

Welk gedeelte van het ODA-budget wordt momenteel aangewend voor de eerstejaars opvang
van asielzoekers?

De reguliere asieltoerekening eerstejaarsopvang betreft in 2022 (bij eerste suppletoire
begroting) 9,7% van het totale ODA-budget. Dit percentage is exclusief de bijdrage
van ODA (EUR 150 miljoen) voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

4

Kan worden voorzien in een overzicht welke kosten het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers
(COA) maakt inzake Oekraïense ontheemden? Hoe wordt voorzien in de budgettaire gevolgen
voor het COA bij de opvang en begeleiding van Oekraïense ontheemden?

Het Centraal Orgaan Asielzoekers maakt inzake de opvang van ontheemde Oekraïners geen
kosten, omdat de opvang van ontheemden uit Oekraïne niet door COA maar de gemeenten
geschiedt. Vandaar dat er met deze ISB ook geen budgettaire middelen voor COA komen.

5

Welke overwegingen liggen ten grondslag aan de beslissing in de incidentele suppletoire
begroting(en) het COA niet extra budget toe te kennen?

Het COA krijgt geen extra budget in deze incidentele begroting, omdat het COA niet
betrokken is bij de opvang van Oekraïners.

6

Kan worden voorzien in een overzicht per gemeente van respectievelijk het aantal opvangplaatsen
voor Oekraïense ontheemden, asielzoekers en statushouders inclusief, indien van toepassing,
de mate waarin aan deze taakstellingen wordt voldaan?

Op 27-5-2022 stonden er 40.800 personen bij het COA in de systemen geregistreerd.
De onderverdeling per gemeente en soort opvang is bijgevoegd in de eerste tabel onder
het antwoord van de laatste vraag (vraag 13). Door alle actuele verplaatsingen naar
verschillen locaties kunnen aantallen afwijken per peilmoment. (Bron: COA, aantallen
afgerond op 10-tallen. Aantallen kleiner dan 5 zijn aangegeven als <5).

Daarnaast werden op 3-6-2022 40.552 Oekraïense ontheemden opgevangen. Dit betreft
zowel Crisis Noodopvang (CNO) als de «gewone» Noodopvang (NO). De onderverdeling per
veiligheidsregio is bijgevoegd in tweede tabel onder het antwoord van de laatste vraag
(vraag 13).

Op 1 juni 2022 bedroeg de achterstand voor de taakstelling huisvesting vergunninghouders
3.828 personen.

Voor een onderverdeling per gemeente verwijs ik u naar onderstaande website:

Overzicht huisvesting vergunninghouders 1 juni 2022 | Publicatie | rijksoverheid.nl

7

Kunt u de recente Meerjaren Productie Prognose naar de Kamer sturen?

Binnenkort ontvangt uw Kamer een brief welke ingaat op de actuele situatie in de asielketen
ten opzichte van de verwachtingen vanuit de recente Meerjaren Productie Prognose.
Tegelijkertijd wordt de reactie gedeeld op schriftelijke Kamervragen1 die de regering heeft ontvangen van het lid Podt (D66) over hoe de prognoses voor
de asielopvang in de afgelopen jaren tot stand zijn gekomen. In beide stukken zal
de regering uitgebreid ingaan op het totstandkomingsproces van de meerjarige productie
prognose (MPP). De verdere openbaarstelling van de MPP wordt uitgewerkt, zoals toegezegd
in de brief2 die met uw Kamer is gedeeld over de uitkomst daarvan wordt de Kamer vervolgens geïnformeerd.

8

Kun u een overzicht geven van alle locaties die (zullen) worden gebruikt voor de opvang
van Oekraïense vluchtelingen?

Het overzicht houden op de locaties die (zullen) worden gebruikt voor de opvang van
Oekraïense vluchtelingen is een taak van gemeenten, gecoördineerd door de Veiligheidsregio’s.
Op Rijksniveau wordt gestuurd op het totale aantal plekken in Noodopvang, Crisis Noodopvang
en (het ontwikkelen van) semi-permanente opvang. Op 3-6-2022 waren er 48.167 gerealiseerde
plekken in de noodopvang en 2.424 plekken in de crisis noodopvang. Zie voor een uitsplitsing
van aantal plekken naar Veiligheidsregio wordt u verwezen naar de tweede tabel onder
het antwoord op de laatste vraag (vraag 13).

9

In hoeveel gevallen zijn de locaties die gebruikt worden voor de opvang van Oekraïense
vluchtelingen ten koste gegaan van ondernemers die deze panden/ruimtes huurden? In
hoeveel gevallen werden c.q. worden deze panden gebruikt als tijdelijke woonruimte
door Nederlanders?

Er zijn bij mij geen gevallen bekend waarbij sprake is van opvang ten koste van ondernemers.
Veelal wordt gebruik gemaakt van locaties die door ondernemers zelf beschikbaar zijn
gesteld, zoals hotels, hostels en vakantieparken.

10

Kunt u een overzicht geven van andere maatregelen die in voorbereiding zijn, dan wel
aan besluitvorming voorliggen, inzake de opvang van Oekraïense ontheemden?

Er wordt, ten behoeve van de opvang van ontheemden uit Oekraïne, gewerkt aan in ieder
geval de volgende maatregelen.

• De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft de zorgplicht voor Oekraïense
ontheemden. Er wordt een laatste hand gelegd aan een nieuwe Regeling Medische zorg
voor ontheemden uit Oekraïne (RMO), Omdat de Regeling Medische zorg Asielzoekers (RMA)
voor hen niet van toepassing is, behalve voor Wlz-zorg met verblijf (langdurige zorg).
Het uitgangspunt is dat de medische zorgkosten ten laste van de RMO komen als opvolging
van de tijdelijke vergoeding die nu via de subsidieregeling medisch noodzakelijk zorg
aan onverzekerden (SOV) wordt vergoed.

• De Regeling opvang ontheemden uit Oekraïne (ROOO) is gepubliceerd op 1 maart jl. en
stelt nadere regels over de opvangtaak van burgemeesters, bij activering van de artikelen
2c en 4 van de Wet verplaatsing bevolking (Wvb). Zoals in de regeling staat aangegeven
wordt deze op uitvoerbaarheid geëvalueerd, wat tot eventuele wijzigingen zou kunnen
leiden.

• Het staatsnoodrecht (Wet verplaatsing bevolking, Wvb) geeft de taak voor de opvang
van Oekraïense ontheemden, m.i.v. 1 april jl., aan de burgemeester. Met uw Kamer ben
ik van mening dat het staatsnoodrecht niet langer in werking moet zijn dan strikt
noodzakelijk. Daarom wil ik, zoals ook eerder aan uw kamer gemeld, overgaan op een
andere (tijdelijke) juridische basis. Er zal via de normale wetgevingsprocedure een
voorstel voor een Tijdelijke wet in procedure worden gebracht. Zodra de tijdelijke
wet in werking is getreden (door publicatie in het Staatsblad) zal de werking van
het staatsnoodrecht worden beëindigd.

11

Klopt het dat de totale kosten van € 887 miljoen, bij een aanname voor 50.000 ontheemden
voor 6 maanden, neerkomen op € 35.480 per persoon per jaar, of € 97,20 per persoon
per dag? Beschouwt u dit als een relatief hoog of laag bedrag? Hoe verhouden deze
kosten zich tot de gemiddelde kosten voor de opvang van reguliere asielzoekers per
persoon per dag?

De € 887 miljoen die in de ISB2 beschikbaar is gekomen voor de opvang van Oekraïense
ontheemden is gebaseerd op het betalen aan de gemeenten van een normbedrag van € 100
per beschikbare plek. Ik heb geen oordeel of deze kosten hoog of laag zijn, ze zijn
vergelijkbaar met de kosten die COA gemiddeld maakt bij opvang van asielzoekers in
noodopvang. De gemiddelde kosten voor een reguliere asielzoeker plek is ongeveer € 65.

12

Kunt u het bedrag van € 887 miljoen voor de gemeentelijke en particuliere opvang uitsplitsen?
Hoeveel wordt bijvoorbeeld besteed aan de primaire kosten van opvanglocaties (huur,
gas, water en licht, etc.), personeelskosten (voor begeleiding, ondersteuning, etc.),
eten en drinken, overhead en eventuele overige kosten (zorg, onderwijs etc.)?

Het bedrag van € 887 miljoen, uit de ISB2, is opgebouwd op basis van het normbedrag
van € 100 per plek per dag. Uit dit normbedrag moeten alle direct aan de opvang gerelateerde
kosten worden gefinancierd. Daarbij valt te denken aan (niet limitatief):

• Uitvoeren opvang (waaronder huurkosten)

• Catering op de locatie

• Eenmalige verstrekkingen

• Uitkeringen en verstrekkingen waaronder leefgeld zoals beschreven in het staatsnoodrecht

• Bankkosten

• Uitvoeringskosten van het gemeentelijk apparaat inclusief het verstrekken van leefgelden
met betrekking Oekraïners in opvanglocaties, registratie van plekken en bezetting
etc.

• Energie

• Schoonmaak

• Beveiliging

• Inventaris (opvang)

• Overige exploitatiekosten

• Gebruikersexploitatiekosten

• Administratiekosten

• Indien van toepassing: tolkenkosten, ook met betrekking tot het vertalen van communicatiemiddelen

Er is geen specifieke opbouw van het normbedrag. Het normbedrag wordt zo nodig bijgesteld
op basis van een monitoronderzoek dat binnenkort wordt uitgevoerd.

13

Hoeveel Rijksvastgoedlocaties zijn uitgekozen door gemeentes tot nu toe? Wat voor
soort locaties zijn dit? Welke aanpassingen moeten er worden gedaan?

Van het aangeboden rijksvastgoed aan Veiligheidsregio’s hebben de gemeenten tot nu
toe in twee ervan opvangplekken gerealiseerd: PI Overmaze en Koepelgevangenis Breda.
Dit zijn beiden voormalig gevangenissen en omgebouwd tot noodopvanglocaties. Daarnaast
lopen er nog gesprekken over drie locaties: twee voormalig kantoorgebouwen en één
locatie met loodsen. In deze locaties dienen aanpassingen gedaan te worden zoals:
verkamering (kantoorgebouwen) of plaatsen flexwoningen (loodsen), brandveiligheidsmaatregelen,
klimaatinstallatie, veiligheidsmaatregelen, sanitaire voorzieningen en aanpassen entrees.

Tabel 1 (behorend bij het antwoord op vraag 6)

gemeente

Reguliere opvang

Noodopvang

Provincie Noodopvang

Crisis Noodopvang

Totaal

Achtkarspelen

<5

–

–

–

<5

Almelo

400

–

–

–

400

Almere

810

430

–

–

1.230

Alphen aan den Rijn

<5

–

–

–

<5

Altena

<5

–

–

–

<5

Amersfoort

300

–

–

–

300

Amstelveen

<5

–

–

–

<5

Amsterdam

510

1.250

160

–

1.920

Apeldoorn

400

160

–

–

560

Arnhem

680

170

–

–

850

Assen

980

550

–

–

1.530

Barendrecht

–

–

50

–

50

Beek

<5

–

–

–

<5

Beekdaelen

250

400

–

–

640

Beemster

<5

–

–

–

<5

Bergeijk

<5

–

–

–

<5

Berg en Dal

<5

–

–

–

<5

Bergen op Zoom

10

–

–

–

10

Berkelland

<5

–

–

–

<5

Beuningen

–

–

–

50

50

Beverwijk

<5

–

–

–

<5

Bloemendaal

<5

–

–

–

<5

Bodegraven-Reeuwijk

–

80

–

–

80

Borger-Odoorn

<5

–

–

–

<5

Borne

<5

–

–

–

<5

Breda

<5

–

–

–

<5

Capelle aan den IJssel

<5

–

–

–

<5

Coevorden

450

–

–

–

450

Cranendonck

1.370

–

–

–

1.370

Dantumadiel

<5

–

–

–

<5

De Bilt

10

–

–

–

10

De Fryske Marren

470

–

–

–

470

Delft

10

–

–

–

10

Delfzijl

650

–

–

–

650

De Marne

<5

–

–

–

<5

Den Helder

980

–

–

–

980

Deventer

630

90

–

–

730

Diemen

<5

–

–

–

<5

Doetinchem

<5

–

–

–

<5

Dordrecht

10

–

–

–

10

Dronten

1.020

–

–

–

1.020

Druten

<5

–

–

–

<5

Echt-Susteren

410

–

–

–

410

Edam-Volendam

<5

–

–

–

<5

Ede

<5

–

–

–

<5

Eemsdelta

<5

140

–

–

140

Eindhoven

20

–

–

–

20

Emmen

630

–

–

–

630

Enschede

<5

–

430

–

430

Epe

<5

–

–

–

<5

Ermelo

<5

–

–

–

<5

Geldrop-Mierlo

<5

–

–

–

<5

Gilze en Rijen

1.130

–

–

–

1.130

Goes

–

320

–

–

320

Gorinchem

–

260

–

–

260

Gouda

<5

130

–

–

130

Grave

590

–

–

–

590

Groningen

110

140

–

–

240

Gulpen-Wittem

<5

–

–

–

<5

Haarlem

<5

200

–

–

200

Haarlemmermeer

40

–

–

90

130

Hardenberg

740

–

–

–

740

Harderwijk

720

50

–

–

770

Heemskerk

<5

–

–

–

<5

Heemstede

<5

–

–

–

<5

Heerhugowaard

580

–

–

–

580

Heerlen

370

–

–

–

370

Heiloo

<5

–

–

–

<5

Hellevoetsluis

–

80

–

–

80

Helmond

<5

40

–

–

40

Hendrik-Ido-Ambacht

<5

–

–

–

<5

Hengelo (O)

250

–

–

–

250

Het Hogeland

<5

460

–

–

460

Heusden

<5

–

–

–

<5

Hilversum

<5

20

–

–

20

Hoeksche Waard

<5

360

–

–

360

Hollands Kroon

<5

–

–

–

<5

Hoogeveen

880

–

–

–

880

Horst aan de Maas

<5

–

–

–

<5

Houten

<5

–

–

–

<5

Huizen

<5

–

–

–

<5

IJsselstein

<5

–

–

–

<5

Kaag en Braassem

<5

–

–

–

<5

Kampen

20

90

–

–

110

Katwijk

560

–

–

–

560

Land van Cuijk

<5

–

–

–

<5

Lansingerland

–

–

50

–

50

Leeuwarden

10

560

–

–

570

Leiden

10

90

–

–

100

Leidschendam-Voorburg

<5

–

–

–

<5

Lelystad

10

–

–

–

10

Leudal

490

–

–

–

490

Leusden

10

–

–

–

10

Lisse

<5

–

–

–

<5

Maassluis

<5

70

–

–

70

Maastricht

690

10

–

–

700

Meppel

<5

90

–

–

100

Middelburg

320

170

–

–

490

Midden-Groningen

<5

–

–

–

<5

Moerdijk

<5

–

–

–

<5

Onbekend

190

–

–

–

190

Nijkerk

<5

–

–

–

<5

Nijmegen

330

60

–

–

390

Noordenveld

<5

–

–

–

<5

Noordoostpolder

1.000

–

–

–

1.000

Nunspeet

10

–

–

–

10

Oegstgeest

140

–

–

–

140

Oirschot

–

20

90

–

110

Oisterwijk

440

–

–

–

440

Oldebroek

10

–

–

–

10

Oosterhout

<5

–

–

–

<5

Ooststellingwerf

<5

–

–

–

<5

Opsterland

20

–

–

–

20

Oss

<5

120

–

–

120

Ouder-Amstel

<5

–

–

–

<5

Overbetuwe

<5

–

–

–

<5

Peel en Maas

<5

–

–

–

<5

Pijnacker-Nootdorp

<5

–

–

–

<5

Purmerend

<5

–

–

–

<5

Putten

<5

–

–

–

<5

Raalte

<5

–

–

–

<5

Reimerswaal

<5

–

–

–

<5

Renkum

<5

–

–

–

<5

Rheden

60

–

–

–

60

Ridderkerk

<5

–

–

90

90

Rijswijk

450

–

–

–

450

Roermond

<5

–

–

–

<5

Roosendaal

10

–

–

–

10

Rotterdam

30

–

450

–

480

Schagen

–

–

30

–

30

’s-Gravenhage

80

–

–

–

80

’s-Hertogenbosch

<5

270

–

30

300

Simpelveld

<5

–

–

–

<5

Sittard-Geleen

<5

–

–

–

<5

Smallingerland

640

–

–

–

640

Son en Breugel

<5

–

–

–

<5

Stadskanaal

450

–

–

–

450

Staphorst

<5

–

–

–

<5

Steenwijkerland

<5

–

–

–

<5

Súdwest Fryslân

720

–

–

–

720

Ter Apel (Westerwolde)

1.870

–

–

–

1.870

Terneuzen

<5

–

–

–

<5

Tiel

<5

–

–

–

<5

Tilburg

30

180

–

–

220

Tubbergen

10

–

–

–

10

Tynaarlo

260

–

–

–

260

Tytsjerksteradiel

620

–

–

–

620

Utrecht

570

300

–

–

870

Utrechtse Heuvelrug

590

–

–

–

590

Veenendaal

<5

–

–

–

<5

Veldhoven

130

–

–

–

130

Venray

–

340

–

–

340

Vijfheerenlanden

<5

–

–

–

<5

Vlaardingen

<5

–

–

–

<5

Vlissingen

–

350

–

–

350

Voorst

<5

–

–

–

<5

Waadhoeke

410

–

–

–

410

Waddinxveen

<5

–

–

–

<5

Wageningen

640

–

–

–

640

Weesp

<5

–

–

–

<5

West Betuwe

<5

–

–

–

<5

Westervoort

<5

–

–

–

<5

Wijdemeren

<5

–

–

–

<5

Winterswijk

470

–

–

–

470

Woensdrecht

10

–

–

–

10

Woerden

<5

–

–

–

<5

Zaanstad

10

590

–

–

600

Zaltbommel

<5

–

–

–

<5

Zandvoort

<5

–

–

–

<5

Zeewolde

<5

–

–

–

<5

Zeist

<5

610

–

–

620

Zoetermeer

490

–

–

–

490

Zutphen

730

–

–

–

730

Zwartewaterland

<5

–

–

–

<5

Zwijndrecht

<5

–

–

–

<5

Zwolle

20

–

–

–

20

Totaal

30.040

9.240

1.260

260

40.800

Bron: COA

Tabel 2 (behorend bij het antwoord op vraag 6 en vraag 8)

VR code

VR naam

Noodopvang

Nood opvang

Crisis Noodopvang

Crisis Noodopvang

 
 

# gerealiseerd

# bezet

# gerealiseerd

# bezet

VR01

Groningen

1.818

1.227

0

0

VR02

Fryslân

1.703

1.365

50

0

VR03

Drenthe

2.110

1.431

0

0

VR04

IJsselland

1.560

1.482

0

0

VR05

Twente

2.211

1.769

150

0

VR06

Noord- en Oost-Gelderland

1.850

1.571

30

11

VR07

Gelderland-Midden

1.678

1.546

50

0

VR08

Gelderland-Zuid

1.527

1.305

250

61

VR09

Utrecht

3.903

3.866

500

40

VR10

Noord-Holland-Noord

3.122

2.930

100

0

VR11

Zaanstreek-Waterland

874

673

160

66

VR12

Kennemerland

2.114

1.885

58

0

VR13

A'dam Amstelland

2.357

1.780

0

0

VR14

Gooi en Vechtstreek

1.076

1.056

0

0

VR15

Haaglanden

2.016

2.010

0

0

VR16

Hollands-Midden

2.070

1.650

150

14

VR17

Rotterdam-Rijnmond

3.066

2.778

40

21

VR18

Zuid-Holland-Zuid

1.944

1.647

133

38

VR19

Zeeland

1.546

1.016

18

0

VR20

Midden- en West-Brabant

2.384

2.019

200

0

VR21

Brabant-Noord

1.840

1.388

0

0

VR22

Brabant-Zuidoost

1.407

1.288

85

40

VR23

Limburg-Noord

1.397

1.213

150

5

VR24

Limburg-Zuid

1.158

1.041

300

47

VR25

Flevoland

1.436

1.215

0

0

TOTAAL

 

48.167

41.151

2.424

343

Bron: LCVS