Brief regering : Geannoteerde agenda Raad Algemene Zaken van 11 december 2018

Nr. 1933 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 november 2018

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Algemene Zaken van 11 december
2018.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD ALGEMENE ZAKEN van 10 DECEMBER 2018

RAAD ALGEMENE ZAKEN

Meerjarig Financieel Kader

De Raad Algemene Zaken (RAZ) zal de voortgang bespreken in de onderhandelingen over
het EU Meerjarig Financieel Kader voor 2021–2027 (MFK). Naar verwachting zal de Raad
een eerste discussie voeren over de integrale negotiating box (onderhandelingsdocument) en richting geven voor verdere aanscherping van het document.
Dit document is de afgelopen maanden ambtelijk stapsgewijs opgebouwd en moet alle
budgettaire en politieke beslispunten bevatten die nodig zijn voor een integraal akkoord
over het MFK en een nieuw Eigenmiddelen Besluit. In de Europese Raad (ER) van december
wordt een voortgangsrapportage over het MFK verwacht.

Sinds de RAZ van 12 november jl. heeft het Oostenrijkse Voorzitterschap tekstvoorstellen
uitgewerkt over de inkomstenkant van het MFK (Eigen Middelen Besluit) en het door
de Commissie voorgestelde rechtsstaatsmechanisme. Deze elementen zullen onderdeel zijn van het onderhandelingsdocument dat
voor de RAZ wordt geagendeerd. Conform mijn toezegging zal ik die versie vertrouwelijk
met de Kamer delen zodra deze beschikbaar is.

Het krachtenveld blijft onveranderd complex. Lidstaten zullen zich in dit stadium
concentreren op de vormgeving van een optimale onderhandelingsbasis die voor hen de
belangrijke elementen en opties bevat. De Nederlandse inzet is gericht op een modern
en financieel houdbaar MFK, dat de lasten eerlijk verdeelt. In het onderhandelingsdocument
komen deze aspecten op diverse plaatsen terug, zowel in de horizontale elementen als
onder de verschillende beleidsterreinen. De inzet in de RAZ is erop gericht om deze
elementen verder te versterken. De kabinetsappreciatie van de Commissievoorstellen
(Kamerstuk 21 501-20, nr. 1349) en de relevante BNC-fiches vormen de basis voor de Nederlandse inbreng.

Voorbereiding Europese Raad 13-14 december

De RAZ bereidt de Europese Raad van 13-14 december voor. Op het moment van schrijven
zijn er nog geen ontwerpconclusies beschikbaar. Wel zijn de richtsnoeren voor de ER
conclusies vertrouwelijk gedeeld (document in te zien via delegates portal onder documentnummer 13436/18). Onderstaande bevat een eerste inzet op hoofdlijnen
ten aanzien van de onderwerpen die op de komende ER naar verwachting aan de orde komen.
De kamerbrief met de geannoteerde agenda van de Europese Raad zal de Nederlandse inzet
voor de ER uiteenzetten ten behoeve van het plenaire debat voorzien op 12 december
a.s.

De ER zal naar verwachting de stand van zaken in de MFK onderhandelingen bespreken
in navolging van de bespreking tijdens deze RAZ. Hierbij worden geen inhoudelijke
besluiten voorzien. Zie boven voor de Nederlandse inzet op het MFK.

Nederland heeft in de Raad Algemene Zaken van 12 november 2018 gepleit voor bespreking
van de Interne Markt op de komende ER en heeft aangedrongen op conclusies (verslag
RAZ 12 november Kamerstuk 21 501-02, nr. 1927). Waarschijnlijk zal de ER van december geen debat voeren over de Interne Markt maar
wel conclusies aannemen. Nederland wil dat de ER conclusies aanneemt die het belang
erkennen van het afronden van wetgevingsvoorstellen van de huidige commissie. Daarnaast
moeten de conclusies ten aanzien van de toekomstige agenda oproepen tot een nieuwe
aanpak die is gericht op meer integraal Europees digitaal beleid en die zorgt voor
betere implementatie en handhaving van interne markt regels en de ondernemer en consument
centraal stelt, zoals uiteengezet in de brief over de toekomst van de Interne Markt
die staatsecretaris Keijzer op 19 oktober aan uw Kamer stuurde (Kamerstuk 22 112, nr. 2703). Nederland zet in op een debat over digitaal beleid en de Interne Markt in de ER
van maart 2019 en trekt op in een brede coalitie.

Op het vlak van migratie zal de Europese Raad naar verwachting de voortgang van de
implementatie van de ER-conclusies van juni bespreken. Nederland zal langs bekende
lijn pleiten voor een integrale benadering met daarbij aandacht voor de grondoorzaken
van migratie en opvang in de regio, het tegengaan van mensenhandel en mensensmokkel,
een duurzame regeling met betrekking tot de ontscheping van migranten aan beide zijden
van de Middellandse Zee, versterking van de buitengrenzen van de lidstaten van de
EU, de totstandkoming van een verbeterde versie van het Gemeenschappelijk Europees
Asielbeleid en tot slot meer inzet op betere samenwerking met herkomstlanden op terugkeer.

De Europese Raad zal mogelijk spreken over desinformatie naar aanleiding van het door
de Europese Commissie voor 5 december aangekondigde Actieplan voor een Europese respons
op online desinformatie.

Mogelijk zal de ER racisme en xenofobie, inclusief antisemitisme, veroordelen, in
navolging van een bespreking hierover tijdens de JBZ-raad van 6 december a.s.

Op extern terrein zal de ER naar verwachting vooruitblikken naar de reguliere tweejaarlijkse
top tussen de EU en de Arabische Liga die eind februari 2019 op ministerieel niveau
zal worden gehouden. Naar verwachting zullen de regionale conflicten en migratie worden
besproken tussen de EU en de Arabische Liga. Op het moment van schrijven is nog geen
agenda beschikbaar.

In de Raad Algemene Zaken van 12 november 2018, heeft Nederland gepleit voor conclusies
op de komende ER over klimaat. Deze zijn vooralsnog niet opgenomen in de conceptconclusies.
Het kabinet blijft zich inzetten voor conclusies naar aanleiding van de publicatie
van de langetermijnstrategie voor klimaat door de Commissie.

Tot slot zal de Europese Raad geïnformeerd worden over de uitkomsten van de maatschappelijke
consultaties met betrekking tot de toekomst van de Europese Unie die afgelopen maanden
in 27 lidstaten zijn georganiseerd, en de voorbereidingen op de strategische agenda.
De bespreking zal worden gehouden op basis van een gezamenlijk verslag over de maatschappelijke
consultaties, opgesteld onder verantwoordelijkheid van het huidige Oostenrijks voorzitterschap
en inkomend Roemeens voorzitterschap. Voor de invulling van de maatschappelijke consultaties
was het voor het kabinet van belang dat deze openstaan voor alle meningen, transparant
en onpartijdig zijn georganiseerd, en passen in de Nederlandse context waar sprake
is van een actief maatschappelijk debat over de EU. De consultaties zijn vormgegeven
door onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) en burgerdialogen van het
Verwey-Jonker Instituut waarbij is ingegaan op de zorgen en wensen van Nederlanders
ten aanzien van de EU. Het kabinet heeft Uw Kamer onlangs per brief geïnformeerd over
de uitkomsten van deze consultaties [kamerstuknummer 21 501-20 nr. 1382]. Alle 27 lidstaten hebben op 19 november de uitkomsten van de consultaties aangeboden
aan het Oostenrijks voorzitterschap.

Europees Semester 2019- Annual Growth Survey

De Europese Commissie zal een presentatie geven over de Annual Growth Survey 2019 (AGS). De Commissie publiceerde de AGS op 21 november samen met het Alert Mechanism Report 2019 (AMR) en de aanbevelingen voor de eurozone. Deze documenten vormen het startsein
van de jaarlijkse budgettaire en economische coördinatie tussen lidstaten in het kader
van het Europees Semester.

In de AGS blikt de Europese Commissie vooruit op de belangrijkste economische beleidsuitdagingen
voor het komende jaar. Het maken van de juiste beleidskeuzen is cruciaal voor het
verhogen van groei, het creëren van aantrekkelijke banen en het opbouwen van weerbaarheid
om toekomstige schokken op te vangen. Met de nadruk op (i) investeringen, (ii) structurele
hervormingen en (iii) verantwoord begrotingsbeleid hanteert de Europese Commissie
dezelfde drieslag als in voorgaande jaren. T.a.v. investeringen wordt de nadruk gelegd
op R&D, onderwijs en vaardigheden alsook de transitie naar een groenere economie.
Structurele hervormingen moeten worden gericht op het verhogen van de productiviteit,
het iedereen laten meeprofiteren van extra groei en het versterken van instituties.
Bij openbare financiën wordt tot slot het belang benadrukt van het opbouwen van buffers
in goede tijden, het waarborgen van de houdbaarheid op de lange termijn in het licht
van de stijgende kosten van de vergrijzing en het verbeteren van de kwaliteit en samenstelling
van publieke inkomsten en uitgaven.

De bespreking in de RAZ betreft een presentatie door de Europese Commissie en eerste
gedachtewisseling onder lidstaten. In januari zal de Ecofin-Raad de documenten nader
bespreken en conclusies formuleren over de AGS en het AMR. Ook zullen de aanbevelingen
voor de eurozone, na bespreking door de Eurogroep, in januari naar verwachting worden
goedgekeurd door de Ecofin-Raad. De Kamer zal per kamerbrief nader worden geïnformeerd
over de inhoud van deze documenten en de appreciatie van het kabinet.

Rechtsstaat Polen

De Raad zal een derde hoorzitting voeren met Polen in het kader van de artikel 7-procedure.
De reikwijdte van de hoorzitting heeft betrekking op de onderwerpen uit het met redenen
omklede voorstel van de Commissie uit december 2017. De recent aangekondigde wetswijziging
inzake de Wet op het Hooggerechtshof lijkt een positieve ontwikkeling, maar het is
nog te vroeg om daarover een definitief oordeel te kunnen vellen. Het is belangrijk
om eerst een goed begrip te hebben van de precieze inhoud en aard van de voorgestelde
wetswijziging en de verdere doorgang hiervan. Ook moet nog blijken of Polen nu geheel
aan deze voorlopige uitspraak en de bezwaren van de Commissie in de inbreukzaak tegemoet
komt. Bovendien beslaat het voorstel van de Commissie dat de artikel 7-procedure inleidde
nog een aantal andere punten met betrekking tot de rechtsstaat in Polen waarover de
zorgen voortduren. Nederland acht deze derde hoorzitting met Polen daarom opportuun.

Waarden van de Unie – Hongarije

De Raad zal de verdere procedurele stappen inzake de door het Europees parlement ingeleide
artikel 7-procedure jegens Hongarije bespreken. Nederland zal daarbij pleiten voor
een gedegen en zorgvuldige behandeling die recht doet aan de bestaande zorgen op het
gebied van respect voor de Uniewaarden in Hongarije.

CVM Schengen/Roemenië en Bulgarije

Naar verwachting zal de RAZ Raadsconclusies aannemen over de rapporten inzake de voortgang
van Roemenië en Bulgarije met betrekking tot het Coöperatie- en Verificatiemechanisme
(CVM) die de Commissie op 13 november jl. heeft gepresenteerd. Het kabinet zet in
op een weerspiegeling in de Raadsconclusies van de voortgang en tekortkomingen in
beide landen, waarbij de Kabinetsappreciatie het uitgangspunt vormt. De Kamerbrief
Kabinetsappreciatie CVM-rapporten Roemenië en Bulgarije 2018 zal uw Kamer volgens
planning op 30 november a.s. toekomen.

Trio voorzitterschapsprogramma

De Raad zal een presentatie krijgen over het trio voorzitterschapsprogramma van de
aankomende drie EU-voorzitterschappen van Roemenië, Finland en Kroatië, met verzoek
hier mee in te stemmen. Het document is op het moment van schrijven nog niet beschikbaar.

AOB terugkoppeling conferentie subsidiariteit en verslag

Het voorzitterschap zal naar verwachting kort stilstaan bij de conferentie over subsidiariteit
die ze op 15 en 16 november jl. organiseerde in Bregenz. Er worden geen interventies
verwacht op dit agendapunt. Mogelijk zal het voorzitterschap verwijzen naar de verklaring
die het voorzitterschap opstelde naar aanleiding van de conferentie1.

Naar aanleiding van uw verzoek van 23 oktober j. vindt u hieronder een verslag van
de subsidiariteits- en proportionaliteitsconferentie.

Op 15 en 16 november jl. vond onder organisatie van het Oostenrijkse voorzitterschap
in Bregenz een conferentie plaats over subsidiariteit en proportionaliteit. Sprekers
waren onder meer: Bondskanselier Kurz (openingsspeech), Minister voor EU zaken en
Kunst, Cultuur en Media, Blûmel, Eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie Timmermans,
het Oostenrijkse lid van de Taskforce Subsidiariteit Lopatka, de Voorzitter van het
Comité van de Regio’s, Lambert en de vicevoorzitter van het EP, McGuinness. Onder
de aanwezigen waren veel parlementsleden van de lidstaten, vertegenwoordigers van
lokale en regionale overheden en vertegenwoordigers van het MKB. Tijdens de 2e conferentiedag was ook het EP vertegenwoordigd.

De belangrijkste conclusies van de conferentie zijn vervat in een verklaring van het
vzschap (zie boven). Deze verklaring sluit nauw aan bij het rapport van de Taskforce
en de Commissie-mededeling over subsidiariteit en proportionaliteit. Belangrijke elementen
daarin zijn:

1. Meer Europa op de grote thema’s en focus op de belangrijkste uitdagingen, zoals migratie,
klimaat, veiligheid;

2. Evaluatie van het bestaande wetgevingsbestand en intrekken of vereenvoudigen van die
regels die niet subsidiair of proportioneel zijn (REFIT);

3. Voldoende ruimte laten in EU-wetgeving voor differentiatie op nationaal, regionaal
en lokaal niveau;

4. Versterken betrokkenheid en zichtbaarheid van regionale en lokale overheden in het
EU-wetgevingsproces;

5. Oproep om het door de Taskforce ontworpen beoordelingskader voor subsidiariteit en
proportionaliteit («assessment grid») toe te passen; dit betreft een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van CIE, Raad, EP, nationale parlementen en regionale en lokale
overheden;

6. Flexibele toepassing van de reactietermijn voor nationale parlementen bij de beoordeling
van de subsidiariteit van EU-voorstellen (gele en oranje kaart).

Op 7 december ontvangt uw Kamer het BNC-fiche over de mededeling «een grotere rol
voor de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid bij de beleidsvorming van de
EU».2 Daarin zal de nadere Nederlandse stellingname op bovenstaande onderwerpen zijn opgenomen.