Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) is op 2 juli 2020 van start gegaan. Deze commissie gaat onderzoek doen naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. Met de parlementaire ondervraging moet duidelijk worden in hoeverre bewindspersonen betrokken waren bij de uit de hand gelopen fraudeaanpak, en de ‘alles-of-niets’ benadering bij de kinderopvangtoeslag. Daarnaast wil de commissie duidelijk krijgen waarom het, ondanks de signalen, tot 2019 duurde voordat erkend werd dat er problemen waren rondom de stopzetting van toeslagen. De ondervraging moet ook meer inzicht geven in de betrokkenheid van topambtenaren bij de politieke beslissingen.
Chris van Dam (CDA)
Voorzitter
V.l.n.r.: Leijten (SP), Van Kooten-Arissen (Groep Krol/van Kooten-Arissen), Van Dam (CDA), Van Aalst (PVV), Belhaj (D66), Kuiken (PvdA), Van der Lee (GroenLinks) en Van Wijngaarden (VVD).
Aanleiding
De debatten en onderzoeken van de afgelopen jaren, hebben vragen over de beslissingen in het fraudebeleid niet voldoende beantwoord. Welke keuzes hebben de betrokken bewindspersonen gemaakt? En wat was de verantwoordelijkheid van de hoogste ambtenaren?
Dit was aanleiding voor GroenLinks-Kamerlid Bart Snels om een motie in te dienen voor een parlementaire ondervraging. Deze motie is op 2 juni 2020 met algemene stemmen in de Tweede Kamer aangenomen. De vaste commissie voor Financiën kreeg vervolgens de opdracht om een onderzoeksvoorstel voor te bereiden. Dit onderzoeksvoorstel is goedgekeurd, waarna op 2 juli 2020 de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag officieel is opgericht.
Onderzoeksvragen
De commissie gaat dit najaar getuigen verhoren om antwoord te krijgen op de onderstaande vragen:
- In hoeverre waren de bewindspersonen op de hoogte van de fraudeaanpak kinderopvangtoeslag en van de signalen over (mogelijke) gevolgen voor ouders? In hoeverre hebben de bewindspersonen de fraudeaanpak kinderopvangtoeslag actief geïnitieerd en/of goedgekeurd?
- Hoe is door de bewindspersonen en topambtenaren omgegaan met de volgende belangrijke elementen in de fraudeaanpak en uitvoering van de kinderopvangtoeslag:
- De ‘80/20’ benadering, waarbij het risico is genomen betrouwbare ouders aan te pakken, die geen kans hadden om hier onderuit te komen;
- De ‘opzet/grove schuld’ benadering, waardoor geen betalingsregeling kon worden getroffen
- De ‘alles-of-niets’ benadering, waardoor bij onvolkomenheden het recht op toeslag voor een langere periode kan komen te vervallen? - Waarom is op basis van de beschikbare inzichten en signalen het beleid voor de kinderopvangtoeslag gehandhaafd? En waarom is niet eerder overgegaan tot tegemoetkoming van getroffen ouders?
- Welke lessen trekken de getuigen naar aanleiding van de harde aanpak bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag?
Parlementaire ondervraging
Sinds 2016 kan de Tweede Kamer de parlementaire ondervraging inzetten als onderzoeksinstrument. Net zoals bij een parlementaire enquête zijn getuigen verplicht om te verschijnen. Ook worden getuigen onder ede gehoord. Omdat er al veel informatie over het thema beschikbaar is, is een uitgebreid dossieronderzoek niet nodig. De meerwaarde van de parlementaire ondervraging zit nu in het belichten van de politieke en ambtelijke betrokkenheid. Daarover zijn bestaande onderzoeken nog te onduidelijk.
Het doel is om de parlementaire ondervraging dit jaar af te ronden. Daarom is de commissie op de laatste dag voor het zomerreces officieel van start gegaan. Leden en de ambtenaren van de staf kunnen de zomer gebruiken om het onderzoek op te starten. De verhoren vinden naar verwachting plaats in november 2020.
