Oekraïne bepaalt voorbereiding Europese top

14 december 2016, debat - Op de Europese top van 15 en 16 december staan onderwerpen als migratie, veiligheid en economie op de agenda. Maar in het debat met premier Rutte is het associatieakkoord met Oekraïne het belangrijkste punt.

Lukt het premier Rutte om met zijn Europese collega's afspraken te maken over het toevoegen van een bijlage aan het associatieverdrag met Oekraïne? En krijgt hij daarvoor vervolgens voldoende steun in het Nederlandse parlement?

Geopolitieke redenen maken dat Rutte, ondanks de Nederlandse nee-stem in het referendum, graag wil dat het associatieakkoord met Oekraïne toch doorgaat. Door in een bijlage expliciet vast te leggen wat het associatieverdrag met Oekraïne niet regelt, wordt volgens hem recht gedaan aan bezwaren van de nee-stemmers.

  • geen opstap voor EU-lidmaatschap
  • geen extra geld
  • geen toegang voor arbeidsmigranten
  • geen militaire bijstand

Coalitiewoordvoerders Mulder (VVD) en Maij (PvdA) steunen Ruttes zoektocht naar een oplossing voor het associatieakkoord met Oekraïne, maar de oppositiewoordvoerders zijn in meer of mindere mate kritisch.

  • Verhoeven (D66): de bijlage moet juridisch bindend zijn
  • Omtzigt (CDA): een bijlage bij het associatieverdrag is een lege huls
  • Van Dijk (SP): stop met achterkamertjespolitiek en stuur een intrekkingswet naar de Kamer
  • Grashoff (GroenLinks), Segers (ChristenUnie) en Bisschop (SGP): recht doen aan de nee-stem en het verdrag toch ratificeren lijkt niet met elkaar verenigbaar
  • Bontes (GrBvK): het negeren van de nee-stem van 2,5 miljoen Nederlanders is een dieptepunt in de recente politieke geschiedenis
  • Onafhankelijk Kamerlid Monasch: niet volgen van de referendumuitslag betekent het breken van de afspraak met de kiezer
  • Beertema (PVV): beschamend en minachting van het volk

Moet Oekraïne een verklaring bij het associatieverdrag ook ondertekenen? Verschillende woordvoerders stellen dat die anders niet bindend is, maar de premier spreekt dat tegen.

Turkije

De EU heeft afspraken gemaakt met Turkije over het beperken de vluchtelingenstroom. Maar die deal staat onder druk, onder andere door het uitblijven van een akkoord over visumliberalisatie.

Wat doen we als de Turkse president Erdogan de grenzen weer openzet? Verhoeven en Grashoff vragen zich af of Europa zich daarop voorbereidt. De Turkijedeal had nooit gesloten mogen worden, stelt Bontes, omdat de EU zo gevoelig wordt voor chantage door Turkije.

Hoe staat het met de mensenrechten in Turkije? Van Dijk maakt zich zorgen over het oppakken van politieke tegenstanders. De rechtsstaat wordt uitgehold, zegt Maij.

Segers bepleit het helemaal stopzetten van de toetredingsonderhandelingen met Turkije. Maar Rutte vindt het belangrijk om "de dialoog voort te zetten".

Migratiecompacts

Levens op de Middellandse Zee redden, grondoorzaken van migratie wegnemen, terugkeer en een betere opvang van vluchtelingen in de regio. Deze doelen hoopt de Europese Unie te bereiken via "migratiecompacts", overeenkomsten met herkomst-, transit- en opvanglanden in Afrika.

Monasch verwacht niet dat de afspraken met Afrikaanse landen iets opleveren. Maar Mulder vindt ze belangrijk, onder andere om het "cynische businessmodel" van mensenhandelaren onderuit te halen.

De Kamer stemt aansluitend op het debat over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.