Kamer bespreekt waterveiligheid en -kwaliteit

26 november 2018, begroting - De Kamer debatteert met minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) over het onderdeel Water van haar begroting voor 2019.

De minister beschrijft de doestellingen van het waterbeleid: het bestrijden van de gevolgen van te veel of te weinig water en het verbeteren van de waterkwaliteit.

Met de stijgende zeespiegel, de sterk wisselende waterstand in de rivieren en de soms extreme regenval is er bepaald geen reden om in het waterbeleid achterover te leunen, zegt Dijkstra (VVD). Stoffer (SGP) en Van Brenk (50PLUS) maken zich in dit verband zorgen over het in het Deltafonds opgenomen uitgesteld onderhoud aan het hoofdvaarwegennet.

Het geld in het Deltafonds is op de lange termijn voldoende voor het bewaken van de waterveiligheid, de zoetwatervoorziening en de waterkwaliteit, betoogt de minister. Zij wijst erop dat de Deltacommissaris verantwoordelijk is voor de prioritering, die hij in samenspraak met alle betrokken partijen opstelt. Onderhoud wordt alleen uitgesteld als gebleken is dat daar geen risico's aan vastzitten.

Aanpassing aan klimaatverandering

Kröger (GroenLinks) houdt een pleidooi voor klimaatadaptief bouwen: groene daken kunnen worden gebruikt voor waterberging, en zorgen voor verkoeling in de stad. Dik (ChristenUnie) sluit zich daarbij aan. Zij wil dat de gemeenten dit meenemen in de stress testen die ze moeten uitvoeren naar de gevolgen van extreme regenval.

De minister benadrukt dat klimaatadaptatie en bereikbaarheid centraal moeten staan bij woningbouw. Zij verwijst naar het afgesloten Bestuursakkoord klimaatadaptie en de vestiging in Nederland van het Global Centre on Adaptation. Dat kenniscentrum gaat landen, organisaties en bedrijven ondersteunen met kennis en advies op het gebied van klimaataanpassing.

Droogte

De droogte van de afgelopen zomer heeft voor problemen gezorgd, van verdroogde natuur tot lage rivierwaterstanden en extra bodemdaling.

"De natuur verdorde terwijl de mensen hun tuintjes bleven sproeien." De Groot (D66) vraagt om regels voor het gebruik van grondwater en om internationale afstemming van het beleid bij droogte.

De minister heeft een zogenoemde Beleidstafel Droogte ingesteld, die in 2019 komt met aanbevelingen voor het droogtebeleid. Daarbij gaat het onder meer om de veiligheid, de drinkwaterbehoefte, het gebruik van grondwater, de gevolgen voor de scheepvaart en de waterkwaliteit bij een lage rivierafvoer. Ook de verdringingstoets komt aan de orde: het verdelen van water in tijden van schaarste.

De lage waterstand in de rivieren is volgens Van Aalst (PVV) ook veroorzaakt door "natuurprojectjes" bij de verbreding van rivieren. Hij wil dat de minister daarmee stopt en de dijken gewoon verhoogt en verbreedt. Maar Van Nieuwenhuizen is juist enthousiast over het Ruimte voor de Rivierproject, waarin veiligheid effectief is gecombineerd met ruimtelijke kwaliteit.

Bodemdaling

"Heel Holland zakt." Geurts (CDA) wijst op de ernstige schade die voortgaande bodemdaling veroorzaakt en wil een onderzoek naar de gevolgen en de kosten.

De Groot (D66) hekelt de rol van de waterschappen bij het laag houden van de grondwaterstand ten behoeve van de landbouw. Dat lage grondwaterpeil heeft volgens hem onder meer schade aan de natuur toegebracht. Ga de strijd aan met de minister van Landbouw en de vleeslobby, is de oproep van Teunissen (PvdD).

De regie op het grondwaterpeil ligt bij de provincies, benadrukt Van Nieuwenhuizen. Daarnaast is er een zorgplicht van de gemeenten, die overigens niet inhoudt dat ze aansprakelijk zijn voor schade. Dat geldt ook voor de waterschappen, die verantwoordelijk zijn voor het grondwater in het buitengebied.

Waterkwaliteit

Drugsafval, medicijnresten en de lozing van chemische stoffen. Laçin (SP) wijst op de vele bedreigingen voor de kwaliteit van oppervlaktewater en drinkwater. Met Van Brenk (50PLUS) wil hij de normen voor industrielozingen aanpassen aan de rivierwaterstand. De huidige normen houden al rekening met een worstcasescenario, antwoordt de minister, die ook verwijst naar de Europese aanpak.

Stoffer (SGP) bepleit een gebiedsgericht mestbeleid op basis van metingen, zodat overbelasting van de grond wordt voorkomen. Zo'n beleid wordt overwogen in de herbezinning op het mestbeleid, die gezamenlijk met de minister van Landbouw wordt verricht, reageert de minister.

De Kamer stemt op 4 december over de ingediende moties en op een nader te bepalen datum over de begroting.

zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist