Initiatiefwetsvoorstel strafbaarstelling conversiehandelingen afgerond

2 september 2025, initiatiefwetsvoorstel - De Kamer debatteert over een initiatief dat conversiehandelingen strafbaar stelt.

Conversiehandelingen zijn bedoeld om iemands seksuele gerichtheid of genderidentiteit onder dwang te veranderen naar de heersende norm. Het kan bijvoorbeeld gaan om pogingen tot verandering van homo- naar heteroseksualiteit via gebedsgenezing of duivelsuitdrijving.

Initiatiefnemers Paulusma (D66), Becker (VVD), Westerveld (GroenLinks-PvdA), Van Nispen (SP) en Kostić (PvdD) willen de vaak jonge en kwetsbare slachtoffers hiertegen beschermen. Vandaag reageren de initiatiefnemers op de inbreng die de Kamer op 19 februari 2025 leverde. Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) treedt op als adviseur van de Kamer.

Belang van een verbod

Six Dijkstra (NSC) vraagt zich af of de strafbaarstelling iets toevoegt aan bestaande wetgeving. Hij is bang dat het onbedoeld zorgt voor handelingsverlegenheid bij bijvoorbeeld jongerenwerkers die te maken hebben met deze kwetsbare jongeren.

Dit wetsvoorstel is onderdeel van een palet aan maatregelen om slachtoffers te helpen, zegt Michon-Derkzen (VVD). Zij vindt de normstelling erg belangrijk. Zo zegt de samenleving dat we dit echt niet vinden kunnen, stelt ze.

Veel conversiehandelingen vallen al onder bestaande strafbare handelingen, erkent Becker. De initiatiefneemster meent dat het kan helpen om schadelijke behandelingen te voorkomen door een norm te stellen. Dat draagt volgens haar bij aan een gevoel van vrijheid en veiligheid.

Open normen

Bikker (ChristenUnie) vindt de juridische normen in het wetsvoorstel behoorlijk open. Die kunnen in de loop van de tijd een andere interpretatie krijgen, vreest ze. Bereiken we daar het doel wel mee?

De grootste zorg van Boswijk (CDA) is dat vrijwillige gesprekken binnen een geloofsgemeenschap ook onder het verbod zullen vallen. Wat er wel en niet onder moet vallen, is niet makkelijk te bepalen, denkt hij. Hij wil ook weten hoe de wet wordt gehandhaafd.

De initiatiefnemers zijn verstandig omgegaan met kritiek op het voorstel door de normen aan te scherpen, ziet Sneller (D66). Daardoor is de Kamer volgens hem nader tot elkaar gekomen op dit gevoelige onderwerp.

Paulusma stelt dat de criteria voor handhaving en vervolging duidelijk genoeg zijn. Het gaat daarbij om zaken als het soort gesprekken, hoe lang ze duren en hoe vaak ze plaatsvinden. Ook het misbruiken van een machtspositie om druk uit te oefenen op het slachtoffer is een belangrijke toevoeging.

Het wetsvoorstel is specifiek genoeg over de strafbaarheid van conversiebehandelingen, zegt Van Weel. De reikwijdte is aangescherpt en biedt nu volgens de minister voldoende handvatten voor handhaving en vervolging.

Medische uitzondering

Het wetsvoorstel verbiedt het om iemands seksuele gerichtheid te veranderen, zegt Van Meijeren (FVD). De initiatiefnemers doelen daarbij vooral op een verbod op homogenezing, maar hij denkt dat het wetsvoorstel het ook verbiedt om bijvoorbeeld te proberen iemands pedofiele gevoelens te onderdrukken. Moet niet beter vastgelegd worden in welke gevallen het wel kan?

Handelingen uit medische noodzaak zijn een belangrijke uitzondering, benadrukt Paulusma. Die worden nooit omschreven in de wet, want het is aan de arts om te bepalen wat noodzakelijk is. Het voorstel gaat volgens haar niet over zorgprofessionals.

Hulp aan slachtoffers

Mutluer (GroenLinks-PvdA) geeft aan dat het belangrijk is dat slachtoffers van de gevolgen van conversiehandelingen een eigen steunpunt krijgen. Zij denkt dat een onafhankelijk steunpunt meer slachtoffers kan bereiken, onder meer omdat deze niet aan een bepaalde gemeenschap verbonden is.

Het punt is niet dat partijen tegen een verbod zijn, zegt Diederik van Dijk (SGP). De vraag is wat de beste hulp voor de slachtoffers is, stelt hij. Hij vreest dat de enige toegestane vorm van hulp straks bevestiging van hun identiteit of seksuele gerichtheid is.

Wijen-Nass (BBB) noemt conversiebehandelingen "een ernstige aantasting van de persoonlijke levenssfeer". Het gaat haar om de bescherming van slachtoffers van schadelijke en onvrijwillige praktijken.

Becker benadrukt dat de initiatiefnemers geen klacht- of schadeverplichting hebben opgenomen. Zij willen slachtoffers niet dwingen om door de strafrechtketen te gaan, voordat er opgetreden kan worden. Er is volgens haar bovendien wetenschappelijk bewijs dat deze behandelingen vrijwel altijd schadelijk zijn.

Volgens de minister blijkt uit onderzoek dat er momenteel voldoende steun wordt aangeboden door particuliere instellingen. Hij acht de oprichting van een onafhankelijk steunpunt daarom op dit moment niet noodzakelijk.

De Kamer stemt op 9 september over het wetsvoorstel en de tijdens het debat moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct.