Initiatiefwetsvoorstel: handicap en seksuele gerichtheid in artikel 1 Grondwet

9 december 2021, initiatiefwetsvoorstel - Hammelburg (D66), Bromet (GroenLinks) en De Hoop (PvdA) willen met een initiatiefwetsvoorstel handicap en seksuele gerichtheid expliciet in de Grondwet opnemen als grond waarop niet gediscrimineerd mag worden.

Op 5 december 2019 en 23 juni 2020 sprak de Tweede Kamer over het initiatiefwetsvoorstel van Bergkamp (D66), Özütok (GroenLinks) en Van den Hul (PvdA) om handicap en seksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond op te nemen in de Grondwet. Op 30 juni 2020 nam de Kamer het initiatiefwetsvoorstel aan. Vervolgens stemde op 9 februari 2021 ook de Eerste Kamer ermee in.

Grondwetswijzigingen moeten altijd tweemaal door het parlement worden behandeld, de tweede keer na verkiezingen. Omdat Bergkamp nu Voorzitter is en Özütok en Van den Hul niet meer in de Kamer zitten, hebben Hammelburg, Bromet en De Hoop de verdediging van het initiatiefwetsvoorstel overgenomen.

Godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras en geslacht staan al expliciet genoemd in artikel 1 van de Grondwet als gronden waarop niet gediscrimineerd mag worden. Het initiatiefwetsvoorstel voegt daar twee gronden aan toe.

Steun

Het speelveld is nog ongelijk voor mensen met een handicap of een seksuele gerichtheid die afwijkt van de norm, betoogt Van der Laan (D66). Daarom is het goed als ze expliciet in de Grondwet worden genoemd.

Te vaak worden mensen nog buitengesloten, stelt Werner (CDA) vast. De samenleving is niet compleet als niet iedereen meedoet, benadrukt zij. Een handicap of seksuele gerichtheid is zó fundamenteel onderdeel van wie je bent, zegt Ellian (VVD), dat het logisch is om deze twee gronden aan artikel 1 toe te voegen.

De strijd tegen onrecht en discriminatie moet nog steeds gevoerd worden, zegt Kathmann (PvdA), die positief is over het initiatief. Maar wat gaat er in de praktijk gebeuren om discriminatie en ongelijke behandeling tegen te gaan?

VN-verdrag

Nederland kan meer doen om te voldoen aan het VN-verdrag voor mensen met een beperking, denkt Kröger (GroenLinks). Zij wil dat ons land zich aansluit bij het facultatief protocol bij het verdrag.

Ook Ceder (ChristenUnie) vraagt naar het VN-verdrag. Moet er niet meer gebeuren om dit ook op de BES-eilanden goed toe te passen?

Discriminatie en ongelijke behandeling

Discriminatie is helaas niet iets van vroeger, stelt Leijten (SP): te vaak worden mensen slachtoffer van ongelijke behandeling. Zo zijn in het toeslagenschandaal discriminerende algoritmes gebruikt, die mensen met lage inkomens of met een andere dan de Nederlandse nationaliteit troffen. Zouden daarom economische klasse en nationaliteit niet ook in artikel 1 moeten worden opgenomen?

Grondrechten

Iedereen is het erover eens dat mensen in gelijke gevallen gelijk moeten worden behandeld, zegt Bisschop (SGP), maar wat "gelijke gevallen" precies zijn, kan afhangen van je levensbeschouwelijke overtuiging. Hij wijst erop dat er geen rangorde is in grondrechten: artikel 1 is niet belangrijker dan andere artikelen. En hoe moet de discussie over geslacht en genderidentiteit worden bezien in het licht van artikel 1?

Het debat gaat op een later moment verder met de reactie van de initiatiefnemers en de minister van Binnenlandse Zaken op de inbreng van de Kamer.

Zie ook: