Debat over de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof
20 juni 2019, debat - De Kamer bespreekt met de ministers Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en Ollongren (Binnenlandse Zaken) de gevolgen van de Raad van State-uitspraak over stikstofuitstoot.
De Raad van State heeft geoordeeld dat de Nederlandse overheid zich niet houdt aan Europese regels voor de bescherming van natuurgebieden, de Natura 2000-gebieden. Hierdoor komt er te veel stikstof, vooral in de vorm van ammoniak en stikstofoxiden, in de natuur terecht. De uitspraak van de hoogste bestuursrechter maakt dat onzeker is of geplande bouw- en infrastructuurprojecten nog kunnen doorgaan.
Programma Aanpak Stikstof
Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) was bedoeld om tegelijkertijd natuurgebieden te beschermen en economische ontwikkelingen mogelijk te maken. Maar het is in strijd met de Europese Habitatrichtlijn, concludeert de Raad van State. Bij het geven van toestemming voor economische activiteiten is namelijk te veel vooruitgelopen op toekomstige effecten van maatregelen om stikstofuitstoot te beperken.
Het PAS was een oprechte poging om economie en ecologie met elkaar in balans te brengen, stelt Moorlag (PvdA). Maar deze polderoplossing bleek in de praktijk niet te werken, concludeert Futselaar (SP): de stikstofuitstoot is blijven stijgen. Hierdoor is volgens hem nu een bestuurlijke chaos ontstaan. Van Aalst (PVV) hekelt de "Europese bemoeienis" die "een enorme bak onzekerheid over het land heeft uitgestort".
Gevolgen
Kunnen veehouderijen nog uitbreiden? Moet de aanleg van wegen worden uitgesteld? Loopt de bouw van nieuwe woningen vertraging op? Worden dijkversterkingen afgeblazen? Weverling (VVD) waarschuwt voor de mogelijk "desastreuze" gevolgen van de Raad van State-uitspraak.
Minister Schouten is bezig om een lijst op te stellen van projecten die getroffen worden. Het is belangrijk dat er snel duidelijkheid komt, maar dit is volgens haar geen eenvoudige klus. Provincies en gemeenten brengen de gevolgen voor de woningbouw in kaart, zegt minister Ollongren. Volgens minister Van Nieuwenhuizen worden alle geplande infrastructuurprojecten mogelijk geraakt door de uitspraak van de Raad van State.
Oplossingen
Onderzoek hoe en met welke kosten de stikstofuitstoot kan worden teruggebracht, suggereert De Groot (D66). Hij denkt dat onorthodoxe maatregelen nodig zijn om economie en natuur weer met elkaar in balans te brengen.
Voor Bromet (GroenLinks) en Ouwehand (PvdD) is overduidelijk welke maatregelen nodig zijn om de uitstoot van stikstof terug te brengen: een lagere maximumsnelheid, geen nieuwe luchthaven, versnelde invoering van elektrisch rijden en inkrimping van de veestapel.
Overleg met Brussel over toepassing van de regels, maak regionale ammoniakreductieplannen en zoek naar innovatieve mogelijkheden voor emissiereductie, oppert Bisschop (SGP).
Weverling (VVD) wil voorkomen dat Nederland economisch stilvalt. Daarom vraagt hij om een herbeoordeling van de aanwijzingsbesluiten voor Natura 2000-gebieden. Maar minister Schouten ziet daarvoor weinig ruimte: economische belangen zijn geen geldige grond om natuurdoelen aan te passen.
De stikstofruimte is schaars, stelt Dik (ChristenUnie) vast. Zij streeft daarom naar een integrale afweging van belangen. Daarbij moet volgens haar voorkomen worden dat de natuur het kind van de rekening wordt. Iets wat Schouten onderschrijft.
Stel een commissie in die zoekt naar een oplossing, suggereert Geurts (CDA). Die moet volgens hem in ieder geval kijken naar de juridische aspecten. Ook minister Schouten vindt het een goed idee om externe deskundigen erbij te betrekken. Zo'n commissie moet wel onafhankelijk zijn, benadrukt Moorlag (PvdA).
De Kamer stemt op 25 juni over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist