Debat over de Nederlandse bijdrage aan anti-ISIS-coalitie en veiligheidsinzet in Irak in 2020 en 2021

19 december 2019, debat - Ook in 2020 en 2021 neemt Nederland deel aan de anti-ISIS-coalitie en de veiligheidsinzet in Irak. De Kamer debatteert hierover met de ministers Blok (Buitenlandse Zaken), Bijleveld (Defensie) en Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking).

Hoewel ISIS territoriaal is verslagen, is de dreiging nog niet verdwenen. De regering beschouwt de terreurorganisatie nog steeds als een gevaar voor de stabiliteit in de regio en een oorzaak van instabiliteit aan de grenzen van Europa.

Nederland gaat onder andere met 60 militairen Koerdische strijdkrachten en Iraakse special forces trainen. De NAVO-missie in Irak wordt ondersteund met zo'n twintig militairen en civiele experts.

Steun en kritiek

Er is veel bereikt in Irak, zegt Bosman (VVD), het leven van veel mensen is verbeterd. Het kalifaat bestaat niet meer, stelt Van Ojik (GroenLinks) vast. Zij steunen de verlenging van de Nederlandse bijdrage, net als Stoffer (SGP), Van Helvert (CDA), Sjoerdsma (D66), Ploumen (PvdA) en Voordewind (ChristenUnie).

Nederland heeft de afgelopen jaren voldoende gedaan aan het bestrijden van ISIS, vindt De Roon (PVV). Anderen zouden het stokje moeten overnemen. Maar minister Bijleveld benadrukt dat ISIS nog niet is verslagen en de situatie in Irak nog niet stabiel is. Ook wil De Roon dat Nederland stopt met zijn bijdrage aan het programma Funding Facility for Stabilization. Het programma is belangrijk voor de wederopbouw van het land, zegt minister Kaag.

Karabulut (SP) heeft de missie in Irak nooit gesteund en steunt de verlenging ervan ook niet. Het is niet aan Nederland om de puinhopen op te ruimen die veroorzaakt zijn door de VS, betoogt Kuzu (DENK). De missie in Irak draait in zijn ogen vooral om geopolitieke spelletjes en oliebelangen.

Neergeslagen pro testen

De afgelopen maanden waren er grootschalige protesten tegen de Iraakse regering. Deze zijn hard neergeslagen, waarbij honderden doden zijn gevallen.

De regering moet zich uitspreken tegen het geweld jegens demonstranten, blijven aandringen op een onafhankelijk onderzoek en duidelijk maken dat Nederlandse steun niet onvoorwaardelijk is, vindt Sjoerdsma (D66). Veel woordvoerders steunen hem daarin en ook minister Blok is het ermee eens.

Veiligheidsdiensten en het leger zijn ingezet bij de keiharde repressie, stelt Karabulut (SP). Het trainen van Iraakse veiligheidsdiensten zou volgens haar daarom in ieder geval moeten worden opgeschort totdat er maatregelen zijn genomen tegen de verantwoordelijken. Maar minister Blok steunt haar oproep niet, ook omdat mensenrechten en humanitair recht een belangrijk onderdeel zijn van de training.

De Kamer stemt op 19 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist