Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Joseph over ‘het fiscaal belasten van persoonlijk pensioenadvies’

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Financiën), mede namens de Minister van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen 31 oktober 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het standpunt van de Kennisgroep loonheffingen van de Belastingdienst
dat persoonlijke pensioenadviezen, betaald door de werkgever, als belast loon worden
beschouwd?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe verhoudt dit standpunt zich tot de doelstellingen van de Wet toekomst pensioenen,
die juist inzet op meer maatwerk en persoonlijke begeleiding bij pensioenkeuzes?

Antwoord 2

Met de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) is verplichte keuzebegeleiding
geïntroduceerd. Pensioenuitvoerders worden verplicht om werknemers te begeleiden bij
het maken van een keuze binnen de pensioenregeling door middel van een (digitale) keuzeomgeving. Pensioenuitvoerders
kunnen hierin bijvoorbeeld informatie verstrekken die werknemers enerzijds activeert,
maar anderzijds ook keuze-ondersteunend is, met als doel werknemers in staat te stellen
passende keuzes te maken.

De verplichte keuzebegeleiding is een open norm, maar het is niet zo dat deze keuzebegeleiding
ook een verplichting bevat om persoonlijk individueel advies te geven. Met een persoonlijk
individueel advies doel ik dan op advies waar informatie voor nodig is naast de pensioenregeling,
zoals persoonlijke informatie over de hypotheek of aangifte inkomstenbelasting.

De nieuwe open norm van keuzebegeleiding zit als het ware tussen informeren en adviseren
in. Adviseren gaat net een stapje verder. Er is voor de pensioenuitvoerder op grond
van de Pensioenwet geen plicht tot adviseren, maar de Pensioenwet verbiedt dit niet.
Een pensioenuitvoerder mag adviseren over keuzes die voortvloeien uit de pensioenregeling
zelf of de pensioenregelgeving maar mag geen productgerelateerd advies (zogeheten
Wft-advies) geven.

Ook de werkgever heeft geen plicht tot adviseren, maar heeft op basis van goed werkgeverschap
een zorgplicht als het gaat om pensioen. De werkgever is op basis van goed werkgeverschap
gehouden de werknemer te begeleiden bij de keuzes in de aan hem toegekende pensioenregeling.
In de praktijk zal een werkgever vaak niet zelf de keuzebegeleiding aanbieden, maar
zal de pensioenuitvoerder deze taak op zich nemen.

Een werkgever kan besluiten de werknemers toch te (laten) adviseren over de verschillende
keuzemogelijkheden binnen de pensioenregeling. Anders dan bij keuzebegeleiding kan
vervolgens ook de persoonlijke financiële situatie van de werknemer in de advisering
worden betrokken. Daartoe bestaat voor de pensioenuitvoerder dus geen verplichting.

Wanneer de werkgever een financieel adviseur in aanvulling op de verplichte keuzebegeleiding
vraagt om de werknemer persoonlijk te adviseren is sprake van een persoonlijk pensioenadvies.
Dit persoonlijk pensioenadvies levert werknemers een «voordeel» op. De werkgever neemt
immers in deze situatie privéuitgaven van de werknemer voor zijn rekening. Fiscaal
gezien kwalificeert dit persoonlijke advies als belast loon (in natura), omdat dit
voordeel voortvloeit uit de dienstbetrekking. Een werkgever kan er, onder voorwaarden,
mogelijk ook voor kiezen om de kosten van dit persoonlijke advies ten laste te brengen
van de vrije ruimte (generieke vrijstelling binnen de werkkostenregeling). Daardoor
blijft het advies onbelast voor de werknemer.

De kosten die gepaard gaan met keuzebegeleiding zoals verplicht wordt voorgeschreven
in de Pensioenwet, vormen geen «voordeel» voor de werknemer. De werknemers besparen
zich immers geen privéuitgaven bij enkel voorlichting over de keuzes binnen de pensioenregeling.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het fiscaal belasten van persoonlijke pensioenadviezen, die
werknemers helpen weloverwogen keuzes te maken binnen hun pensioenregeling, een drempel
opwerpt voor adequate keuzebegeleiding?

Antwoord 3

Nee, die mening deel ik niet. Het doel van de verplichte keuzebegeleiding is om werknemers
te helpen om weloverwogen keuzes te maken binnen hun pensioenregeling. Met de Wtp
is voorzien in die verplichte keuzebegeleiding. Dat is wat anders dan een uitgebreid
persoonlijk pensioenadvies.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom de Belastingdienst onderscheid maakt tussen «verplichte keuzebegeleiding»
(onbelast) en «persoonlijk pensioenadvies» (belast), terwijl de grens tussen informeren
en adviseren in de Pensioenwet bewust open is gelaten?

Antwoord 4

Kennisgroepen van de Belastingdienst beantwoorden rechtsvragen. De Belastingdienst
baseert zich daarbij op het geldende wettelijke fiscale kader. Het verstrekken van
keuzebegeleiding en persoonlijk pensioenadvies is door de Belastingdienst beoordeeld
in relatie tot het loonbegrip (wanneer is er sprake van belast loon). In oktober 2023
is hierover een standpunt van de Kennisgroep loonheffing algemeen gepubliceerd.2 In het nu gepubliceerde standpunt wordt nader ingegaan op de vraag of de voorgelegde
variant van een pensioen APK-gesprek valt te kwalificeren als een (belast) persoonlijk
pensioenadvies. Dat is het geval, zo volgt uit het standpunt, als een dergelijk gesprek
keuzebegeleiding overstijgt. Overigens is de precieze vertaling van een standpunt
naar de praktijk ter beoordeling aan de inspecteur en afhankelijk van de feiten en
omstandigheden. Alleen een standpunt maakt dus niet of iets wel of niet belast is.
Daarvoor is ook een weging van de feiten en omstandigheden nodig in het concrete geval.

Vraag 5

Op welke wijze is dit standpunt van de Belastingdienst afgestemd met het Ministerie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van
de Wet toekomst pensioenen?

Antwoord 5

De kennisgroepen van de Belastingdienst publiceren met enige regelmaat standpunten.
Het is ter afweging aan de Belastingdienst een standpunt breder af te stemmen. Bijvoorbeeld
als er ergens (beleidsmatige) onduidelijkheid over is. In dit geval is het standpunt
niet afgestemd met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het gaat bij
dit standpunt om een vervolg op het eerdere standpunt uit 2023. Daarnaast is de strekking
van dit standpunt van de Belastingdienst eerder bij de parlementaire behandeling van
de Wijziging van de Pensioenwet in verband met de verlenging van de transitieperiode
naar het nieuwe pensioenstelsel aan de orde geweest.3 Tijdens het plenaire debat op 23 april 2025 is hierbij het volgende aangegeven: «Als een werkgever in aanvulling op de keuzebegeleiding van de uitvoerder de kosten
van een persoonlijk financieel pensioenadvies voor zijn rekening neemt, vormt dat
een voordeel voor de werknemer. (...) Omdat de werknemer hier een voordeel aan ontleent,
zijn de kosten voor het pensioenadvies belast met loonbelasting. Dat volgt uit het
loonbegrip dat is vastgelegd in de fiscale wetgeving. Financieel advies vanuit de
werkgever valt daarmee onder loon. Hier is geen ruimte voor een andere interpretatie.
Vrijstellen van het financieel advies voor de heffing van loonbelasting vraagt om
een wetswijziging. Omdat met die wijziging het fiscale kader wordt verruimd, heeft
het ook nog weer budgettaire consequenties die berekend moeten worden. Een eerste
inschatting is dat het mogelijk miljoenen tot tientallen miljoenen euro's betreft.
Die budgettaire effecten zijn inkomstenkaderrelevant. Dat betekent dat ze gedekt moeten
worden. Verder zou dit een nieuwe fiscale regeling inhouden, wat in het kader van
transparantie en vereenvoudiging niet wenselijk is.»

Vraag 6

Acht u het wenselijk dat werkgevers, die werknemers juist willen helpen om beter financieel
inzicht te krijgen, hierdoor extra loonheffingen moeten afdragen?

Antwoord 6

In antwoorden op voorgaande vragen is reeds naar voren gekomen dat adequate keuzebegeleiding
binnen de pensioenregeling niet tot het belaste loon hoort. Het verstrekken van een
daarop aanvullend financieel advies door een werkgever aan een werknemer kan bijdragen
aan een beter financieel inzicht. Daar sta ik positief tegenover. Dat neemt niet weg
dat een dergelijke verstrekking tot het belaste loon behoort, omdat dergelijke adviezen
privékosten vormen. Ik zie geen aanleiding dat te veranderen.

Vraag 7

Bent u bereid te onderzoeken of persoonlijke adviezen, mits gericht op het totale
arbeidsvoorwaardenpakket van de werkgever inclusief pensioenkeuzes, onder een gerichte
vrijstelling van loonbelasting kunnen vallen?

Antwoord 7

Ik zie geen aanleiding voor een dergelijk onderzoek. Verplichte keuzebegeleiding leidt
niet tot belast loon zoals hiervoor aangegeven. Deze keuzebegeleiding biedt werknemers
adequate begeleiding bij de door hen te maken keuzes in de pensioenregeling. Dat sluit
aan bij de doelstellingen van de Wtp. Het in aanvulling op de verplichte keuzebegeleiding
door de werkgever aan de werknemer verstrekken van een persoonlijk pensioenadvies
gaat echter verder dan keuzebegeleiding.

Vraag 8

Zou het volgens u fiscaal en maatschappelijk wenselijk zijn om (persoonlijk) pensioenadvies
fiscaal aftrekbaar te maken?

Antwoord 8

Voor een werkgever zijn de kosten van een pensioenadvies voor de werknemer aftrekbaar.
Ik begrijp de vraag dan ook zo dat wordt gevraagd naar een gerichte vrijstelling in
de loonbelasting zodat het verstrekken van persoonlijk pensioenadvies door de werkgever
aan de werknemer niet tot het belaste loon van de werknemer wordt gerekend. In het
antwoord op vraag 7 ben ik reeds gedeeltelijk ingegaan op deze vraag. Het belang van
persoonlijk pensioenadvies zie ik zeker in bepaalde gevallen. De vraag om een persoonlijk
pensioenadvies generiek belastingvrij te kunnen verstrekken aan de werknemer is echter
een andere vraag. Voor dat laatste zie ik geen aanleiding.

Vraag 9

Hoe waarborgt u dat de Belastingdienst geen beleidslijn hanteert die feitelijk het
beoogde maatwerk en de keuzebegeleiding van de Wet toekomst pensioenen belemmert?

Antwoord 9

Het standpunt van de Kennisgroep loonheffing algemeen van de Belastingdienst betreft
de beantwoording van een rechtsvraag. Het is aan de inspecteur om in het concrete
geval aan de hand van de feiten en omstandigheden te toetsen of er sprake is van een
product zoals behandeld in het kennisgroepstandpunt en daarmee van belast loon. Dit
standpunt belemmert de verplichte keuzebegeleiding die de Wtp voorschrijft niet. Het
standpunt geeft alleen aan wanneer vanuit de fiscaliteit bezien keuzebegeleiding en
persoonlijk pensioenadvies tot het belaste loon behoren en wanneer niet.

Vraag 10

Bent u bereid de Kamer te informeren over mogelijke beleidsopties of aanpassingen,
zodat pensioenadvies en -begeleiding niet fiscaal worden ontmoedigd?

Antwoord 10

Zoals in het antwoord op vraag 5 is aangegeven vraagt het opnemen van een gerichte
vrijstelling in de loonbelasting voor persoonlijk pensioenadvies om een wetswijziging
met budgettaire consequenties. Daarnaast is de regering niet van mening dat pensioenadvies
fiscaal wordt ontmoedigd. Het feit dat een verstrekking tot het belaste loon behoort
is wat anders dan ontmoedigen. In het antwoord op vraag 7 heb ik al aangegeven geen
aanleiding te zien met een onderzoek te komen naar een gerichte vrijstelling in de
loonbelasting voor persoonlijk pensioenadvies. Ik zie om dezelfde redenen ook geen
aanleiding om met beleidsopties of aanpassingen te komen van fiscale wetgeving. Overigens
en wellicht ten overvloede kan een werkgever onder voorwaarden wel de vrije ruimte
binnen de werkkostenregeling benutten, mits die voldoende is, om een persoonlijk pensioenadvies
zonder loonheffingen te verstrekken.

Vraag 11

Kunt u deze vragen één voor één en binnen drie weken beantwoorden?

Antwoord 11

Door afstemming met andere departementen konden de vragen niet binnen de reguliere
termijn van drie weken worden beantwoord.