Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sneller over de gevolgen van de storing bij het Openbaar Ministerie voor de aanvraag van een Verklaring omtrent Gedrag (VOG)

Antwoord van Staatssecretaris Rutte (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 20 oktober
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2025–2026, nr. 127.

Vraag 1

Kunt u aangeven wat de actuele status is van de problemen die zijn opgetreden n.a.v.
de storing bij het Openbaar Ministerie (OM)? Zijn alle problemen die als gevolg van
deze storing zijn opgetreden inmiddels verholpen?

Antwoord 1

Het OM heeft op 25 september jl. aangegeven dat alle applicaties die het strafrechtproces
ondersteunen en de koppelingen met applicaties van ketenpartners weer werken.1 De aansluitingen met het Justitiële Documentatie Systeem (JDS) zijn inmiddels succesvol
voltooid en het berichtenverkeer van en naar het JDS is weer op gang gebracht. Het
OM en de Rechtspraak hebben aangegeven dat de ontstane achterstand, als gevolg van
de OM-verstoring, is ingelopen. Hiermee zijn de knelpunten, zoals toegelicht in de
Kamerbrief van 12 augustus jl.,2 opgelost. Het betreft de continue screening in de kinderopvang en de taxibranche,
de reguliere beoordeling van aanvragen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG),
de screening van adoptieouders, pleeggezinnen en voogdijverzoeken door de Raad voor
de Kinderbescherming (RvdK) en het gebruik van JDS door de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND). Beslissingen worden, zodra deze zijn verwerkt in het JDS, direct meegenomen
in de beoordeling door Justis, de RvdK en de IND. Omdat de achterstanden als gevolg
van de OM-verstoring zijn ingelopen en het reguliere proces van continue screening
is hervat, is het noodwerkproces voor de meest gevoelige zaken in de continue screening
beëindigd.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de verstoring bij het OM ertoe heeft geleid dat het Justitiële
Documentatie Systeem (JDS) sinds 17 juli 2025 geen actuele gegevens meer ontvangt?
Zo ja, wanneer is dit bij u bekend geworden en wanneer heeft u de Kamer hierover geïnformeerd?

Antwoord 2

Het klopt dat de verstoring bij het OM ertoe heeft geleid dat informatie van het OM
van na 17 juli jl. ontbrak in het JDS. De verstoring werd op 17 juli jl. bekend bij
mijn ministerie. In de periode daarna werd steeds meer duidelijk welke gevolgen de
verstoring had, waaronder een verstoring in het JDS. Er is vervolgens hard gewerkt
aan het inrichten van noodprocessen. Op 12 augustus jl. is de Kamer geïnformeerd over
de gevolgen van de verstoring voor de gehele strafrechtketen, waaronder het JDS.

Vraag 3

Hoeveel VOG-aanvragen zijn er sinds 17 juli 2025 ingediend waarvoor de beoordeling
vertraging heeft opgelopen door het ontbreken van actuele gegevens in JDS?

Antwoord 3

Vanaf 18 juli tot 14 oktober jl. zijn er 429.984 aanvragen voor een VOG (VOG voor
natuurlijke personen, VOG politiegegevens en VOG voor rechtspersonen) ingediend. In
deze periode zijn in totaal 425.431 Verklaringen Omtrent het Gedrag afgegeven.3Justis heeft ervoor gekozen de beoordeling van de VOG-aanvragen ook na 17 juli jl.
te continueren. Justis kon met deze screening nog steeds een zeer waardevolle bijdrage
leveren aan de risicoschatting, omdat in de beoordeling informatie vanuit het OM van
voor 18 juli jl. wel kon worden meegewogen.4 Er is in de meeste gevallen geen vertraging opgelopen door het ontbreken van actuele
gegevens in het JDS, tenzij het OM bevraagd moest worden over openstaande zaken.

Vraag 4

Bent u bereid om op korte termijn een overzicht te geven van de aantallen vertraagde,
onvolledig beoordeelde of opnieuw ingediende VOG-aanvragen sinds 17 juli 2025?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 3 voor het aantal VOG-aanvragen dat is ingediend in de periode
van 18 juli tot 30 september jl. Justis heeft organisaties geïnformeerd over de gevolgen
van de verstoring bij het OM voor de aanvraag van een VOG en gewezen op de mogelijkheid
om een nieuwe VOG te verlangen, zodra het JDS geactualiseerd is. Het is aan de organisaties
om af te wegen of dit opportuun is gezien de risico’s van een functie. Het herkennen
van VOG-aanvragen die opnieuw worden ingediend nadat het JDS geactualiseerd is, kan
Justis niet op korte termijn realiseren. Dit zou aanpassing van de systemen vergen.
Hier wordt nu niet op ingezet.

Vraag 5

Hoe zijn werkgevers, werknemers en vrijwilligersorganisaties actief geïnformeerd over
het feit dat VOG-aanvragen momenteel mogelijk op onvolledige informatie zijn gebaseerd?

Antwoord 5

Justis heeft organisaties die veel gebruik maken van de VOG telefonisch geïnformeerd
over de gevolgen van de verstoring bij het OM voor de aanvraag van een VOG. Daarnaast
heeft Justis een bericht geplaatst op de website en is vanaf 15 augustus op de VOG
informatie geplaatst, waarin wordt aangegeven dat bij de beoordeling van de VOG-aanvraag
geen informatie vanuit het OM van na 17 juli 2025 is betrokken.

Tevens hebben de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Infrastructuur
en Waterstaat, als opdrachtgevers van de continue screening in respectievelijk de
kinderopvang en in de taxibranche, de toezichtspartijen en sectoren geïnformeerd over
de gevolgen voor de continue screening en het noodwerkproces dat is ingevoerd voor
de meest gevoelige zaken.

Vraag 6

In hoeveel gevallen is de screening van adoptieouders, pleeggezinnen en voogdijverzoeken
door de Raad voor de Kinderbescherming mogelijk gebaseerd op onjuiste/verouderde informatie
uit het JDS? In hoeveel gevallen is de screening vertraagd?

Antwoord 6

De RvdK heeft zowel voor de screening van adoptieouders als voor de voogdijverzoeken
waar een JDS-check voor wordt uitgevoerd, JDS online kunnen raadplegen. Dit heeft
de RvdK kunnen doen vóór dan wel na de periode dat het OM offline was. Voor de screening
van pleegouders heeft de RvdK in de periode dat het OM offline was de screening doorgezet
zonder de informatie van het OM van na 17 juli jl. Het gaat om 400 gevallen. Hier
is voor gekozen vanwege de gewenste continuïteit enerzijds en een gering risico op
missende relevante data anderzijds. Deze gevallen worden opnieuw bekeken nu het JDS
geactualiseerd is, zoals toegelicht in de Kamerbrief van 12 augustus 2025. Als nieuwe,
relevante informatie wordt aangetroffen op basis waarvan de RvdK besluit geen Verklaring
van Geen Bezwaar (VGB) af te geven, wordt uiteraard direct contact opgenomen met de
pleegzorgaanbieder die mede op basis daarvan beoordeelt of een gezin geschikt is om
een kind te (blijven) verzorgen en op te voeden.

Vraag 7

Wanneer verwacht de Minister dat het JDS weer volledig is bijgewerkt en VOG-aanvragen
weer zonder vertraging én met de volledige informatie in behandeling worden genomen?

Antwoord 7

Zoals ik heb aangegeven bij het antwoord op vraag 1, is het berichtenverkeer tussen
Justid en het OM inmiddels weer volledig hervat en zijn de ontstane achterstanden
ingelopen. Zodra de beslissingen van het OM en de Rechtspraak verwerkt zijn in het
JDS, kunnen deze gegevens ook weer worden betrokken bij de beoordeling van VOG-aanvragen.
Justis ontvangt in het kader van de continue screening met terugwerkende kracht meldingen
van mutaties in het JDS vanaf 18 jl. en geeft waar van toepassing een signaal af aan
de toezichthouder, voor zover dit niet reeds is gebeurd via het noodwerkproces voor
de continue screening.

Vraag 8, 9 en 10

Klopt het dat Justis in sommige gevallen aan werkgevers en werknemers adviseert om
een VOG-aanvraag opnieuw in te dienen zodra het JDS weer geactualiseerd is? En wat
zijn de gevolgen als een werkgever geen nieuwe VOG laat aanvragen?

Wat betekent dit voor de rechtspositie van de aanvrager? Wordt de oorspronkelijke
aanvraag in behandeling genomen zodra actuele informatie beschikbaar is, of moet de
hele procedure opnieuw worden doorlopen? Wie draagt de kosten van de tweede aanvraag?

Bent u bereid te verkennen of het redelijk is om de kosten voor deze herhaalde aanvragen
(die voortkomen uit een verstoring binnen de overheid) worden vergoed, dan wel via
coulance worden kwijtgescholden?

Antwoord 8, 9 en 10

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3, heeft Justis ervoor gekozen het beoordelen
van een VOG zo veel mogelijk te continueren. Deze VOG’s blijven rechtsgeldig. Zoals
toegelicht in het antwoord op vraag 4 heeft Justis organisaties gewezen op de mogelijkheid
om een nieuwe VOG te verlangen, zodra het JDS geactualiseerd is. Het is aan de organisaties
om af te wegen of dit opportuun is gezien de risico’s van een functie.

Justis heeft verkend of het mogelijk en praktisch uitvoerbaar is een proces in te
regelen voor een kosteloze herhaalaanvraag van een VOG of via een restitutieproces.
Een kosteloze herhaalaanvraag en restitutie zijn enkel effectief als een aanvraag
op korte termijn kan worden ingediend en vergoed.

Het inregelen van een kosteloze herhaalaanvraag of restitutieproces blijkt helaas
niet uitvoerbaar binnen een korte termijn. Justis heeft onvoldoende capaciteit om
een proces in te regelen zonder dat dit ernstig druk legt op het reguliere aanvraag-
en beoordelingsproces. Het inregelen van een kosteloze herhaalaanvraag of restitutieproces
zou daarmee tot onwenselijke vertragingen leiden voor toekomstige VOG-aanvragers.
Ook kunnen benodigde systeemaanpassingen niet op korte termijn gerealiseerd worden.