Schriftelijke vragen : Het behouden van de 2GHz-radiofrequentie voor maatschappelijke en strategische doelen
Vragen van de leden Kathmann en Nordkamp (beiden GroenLinks-PvdA) aan de Ministers van Economische Zaken en van Defensie en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het behouden van de 2GHz-radiofrequentie voor maatschappelijke en strategische doelen (ingezonden 17 oktober 2025).
Vraag 1
Bent u ervan op de hoogte dat de Europese Commissie in het komende jaar een nieuw
besluit zal nemen over de voorwaarden waaronder de 2GHz-radiofrequentie, ook wel bekend
als het S-band spectrum, gebruikt mag worden?
Vraag 2
Bent u ervan op de hoogte dat de twee bedrijven1 die in 2007 voor 20 jaar de licenties van het spectrum in handen kregen inmiddels
zijn overgekocht door Amerikaanse partijen?2 Wat vindt u ervan dat deze licenties voor satellietcommunicatie niet meer in Europese
handen zijn?
Vraag 3
Hoe reageert u op het gegeven dat het Amerikaanse SpaceX voor 17 miljard dollar aan
communicatiefrequentie koopt bij EchoStar Corporation om particulier te gebruiken
in het netwerk van Starlink?3 Is dit in lijn met uw visie op de vraag hoe de 2GHz-frequentie gebruikt zou moeten
worden?
Vraag 4
Kunt u het vervolgproces toelichten over de vraag hoe de voorwaarden worden opgesteld
waaronder de 2GHz-frequentie in de toekomst gebruikt mag worden? Op welke momenten
vindt hierover besluitvorming plaats en wanneer worden er onomkeerbare besluiten genomen?
Vraag 5
Heeft de 2GHz-frequentie een strategisch belang, bijvoorbeeld voor defensieve of civiele
doeleinden? Kunt u schetsen op welke manieren de frequentie in de komende 18 jaar
gebruikt kan worden?
Vraag 6
Is bij u bekend of door het directoraat-generaal Defensie en Ruimte (DEFIS) een behoefte
is geformuleerd om de 2GHz-frequentie voor het IRIS2-netwerk te gebruiken? Zo ja,
kunt u toelichten wat deze behoefte is?
Vraag 7
Wat is uw visie op de ontwikkeling van een «direct-to-device» functie, waarmee communicatie
tussen satellieten en doorsnee smartphones mogelijk wordt? Verwacht u dat dit een
veelgebruikte toepassing gaat zijn voor consumenten of dat dit strategische toepassing
voor defensie zal ondersteunen? Voor welk van deze doeleinden zal de 2GHz-frequentie
in de toekomst worden ingezet?
Vraag 8
Deelt u de zorgen dat Deutsche Telekom, een (toekomstig) afnemer van de «direct-to-device»
diensten van Starlink,4 belang heeft bij het verlenen van de 2GHz-frequentie aan een bedrijf dat zaken doet
met SpaceX en tegelijkertijd betrokken is bij de besluitvorming van de Europese Commissie?
Vraag 9
Heeft u kennisgenomen van het adviesrapport van Detecon, een consultancybedrijf dat
onder Deutsche Telekom valt, waarin de Europese Commissie wordt geadviseerd over de
voorwaarden waaronder de 2GHz-frequentie in de toekomst verleend moet worden?5 Wat is uw reactie op dat rapport?
Vraag 10
Hoe borgen de Europese Commissie en lidstaten de onafhankelijkheid van de adviezen
die worden betrokken bij de besluitvorming over het (mogelijke) toekomstige gebruik
van de licenties voor de 2GHz-frequentie?
Vraag 11
Welke kaders gelden er voor de wijze waarop de Europese Commissie de licenties voor
dit spectrum vaststelt? Aan welke voorwaarden moeten de licentiehouders (gaan) voldoen?
Hoe wordt gewaarborgd dat deze licenties ten goede komen aan de Europese economie
en autonomie?
Vraag 12
Wat zijn de uitkomsten van de consultatieronde van de Commissie bij de belanghebbenden
rond deze spectrumbanden?6 Welke belanghebbenden zijn er? Zijn er Nederlandse belanghebbenden en hoe worden
hun belangen meegewogen in de besluitvorming?
Vraag 13
Heeft Nederland een zienswijze over de voorwaarden waaronder de Europese Commissie
voor de komende achttien jaar het gebruik van het 2GHz-frequentie moet aanbieden?
Zo ja, kunt u die toelichten?
Vraag 14
Bent u het ermee eens dat toegang tot de 2GHz-frequentie niet aan de hoogste bieder
moet worden verkocht, maar aan partijen die het maatschappelijk en strategische belang
van de Europese Unie dienen?
Vraag 15
Bent u het ermee eens dat, gezien vanuit het perspectief van strategische autonomie
en gezien de gespannen geopolitieke situatie, het van het grootste belang is dat de
marktpartijen die toegang krijgen tot de 2GHz-frequentie volledig Europees zijn?
Vraag 16
Bent u het ermee eens dat het niet wenselijk is dat slechts één of enkele zeer grote
telecomaanbieder(s) uit de grootste Europese landen toegang hebben tot dit spectrum
ten koste van aanbieders uit kleinere landen?
Vraag 17
Bent u het ermee eens dat het wenselijk is dat er rond de 2GHz-frequentie een volwaardige
wholesalemarkt (groothandelsmarkt) ontstaat, waar ook telecomaanbieders uit kleinere
Europese landen toegang tot hebben en hierop innovatieve diensten kunnen ontwikkelen?
Vraag 18
Bent u bereid om aan te geven bij de Europese Commissie dat Nederland als voorwaarde
stelt dat de 2GHz-frequentie alleen voor Europese partijen beschikbaar komt, en dat
hierbij uitgesloten wordt dat bedrijven achteraf door niet-Europese partijen worden
overgekocht?
Vraag 19
Is het mogelijk om in de voorwaarden die de Europese Commissie stelt op te nemen dat
de partijen die de 2GHz-frequentie mogen gebruiken, worden verplicht om andere betrouwbare
partijen wholesale toegang tot de frequentie te verlenen, zodat zij hier ook gebruik van kunnen maken?
Vraag 20
Bent u eveneens bereid om ervoor te pleiten dat de gegunde partijen op nationaal en
internationaal niveau toegang moeten verlenen tot de 2GHz-frequentie aan andere betrouwbare
partijen, zodat er geen risico ontstaat op een mono- of duopolie in heel Europa?
Vraag 21
Kunt u deze vragen afzonderlijk van elkaar beantwoorden, nog vóórdat er onomkeerbare
stappen worden gezet door de Europese Commissie?
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
Barbara Kathmann, Tweede Kamerlid -
Mede ondertekenaar
Jimme Nordkamp, Tweede Kamerlid