Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden : Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden

Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 6 oktober 2025

De vaste commissie voor Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, belast met
het voorbereidend onderzoek van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te
brengen in de vorm van een lijst van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 22 september 2025 voorgelegd aan de Minister van Landbouw, Visserij,
Voedselzekerheid en Natuur. Bij brief van 26 september 2025 zijn ze door de Minister
van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie, Aardema

De griffier van de commissie, Van den Brule-Holtjer

1

Is de Extensiveringsregeling inmiddels door de Europese Commissie (EC) goedgekeurd?
Zo nee, wanneer wordt dat verwacht?

Antwoord

De Subsidieregeling extensivering melkveehouderij (Sem) ligt sinds eind juli ter prenotificatie
voor bij de Europese Commissie. Er vindt constructief overleg plaats met de Commissie.
Er dient rekening te worden gehouden met een termijn van in totaal vier maanden voor
het proces van zowel de prenotificatie als de notificatie samen.

2

Waarom is er 22 miljoen euro overgeboekt naar het Provinciefonds Wat betekent de «herijking
van beheerjaar 2024» concreet?

Antwoord

De overboeking van € 22,0 mln. naar het Provinciefonds maakt onderdeel uit van de
middelen uit het aangenomen amendement-Grinwis (36 600 XIV, nr. 4). Met dit amendement kwamen er in 2025 aanvullende middelen beschikbaar voor agrarisch
natuur- en landschapsbeheer (ANLb). In mijn brief over de uitwerking van de contourenbrief
Agrarisch Natuurbeheer (33 576/28 625, nr. 4 juli 2025) heb ik aangekondigd dat ik vooruitlopend op het uitbreiden van het ANLb,
middelen uit het amendement-Grinwis in wil zetten om de herijkingstekorten bij het
ANLb te dekken. Dit is een tekort bij provincies dat is ontstaan doordat provincies
vanaf 2023 in afstemming met mijn departement de ANLb-tarieven hebben geactualiseerd,
zonder de hectaredoelstelling te verlagen.

3

Waaruit bestaat het capaciteitsgebrek bij de provincies dat leidt tot vertraging bij
de Natuurherstelverordening?

Antwoord

Om vertraging te voorkomen en de provincies in staat te stellen bij te dragen aan
de totstandkoming van het Natuurplan, heeft het Rijk tot en met 2027 ondersteunende
financiële middelen ter beschikking gesteld aan provincies. Het mogelijke capaciteitsgebrek
bij provincies om in de toekomst te voldoen aan de Natuurherstelverordening is nog
niet in beeld. De uitvoering van de natuurherstelverordening vraagt om een extra inspanning
van de provincies op het bestaande natuurbeleid. Dit bevat bijvoorbeeld het opzetten
van structurele additionele natuurmonitoring, ook buiten Natura 2000, om de nieuwe
monitoringsverplichtingen van de Natuurherstelverordening te realiseren. Ook zal er
een bijdrage moeten worden geleverd aan het opstellen van het Natuurplan en het in
beeld brengen van de additionele opgave.

4

Hoe verklaart de Minister dat de reorganisatie van het Ministerie van Landbouw, Visserij,
Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) zoveel vertraging oploopt?

Antwoord

Het doel van de reorganisatie van het ministerie is om een robuuste en flexibele organisatie
te bouwen. Dat vraagt een gedegen proces dat we zorgvuldig vormgeven. Dat kost tijd.
De reeds ingeboekte taakstelling is een kader voor de reorganisatie.

5

Hoe wordt de jaarlijkse bijdrage aan de Food and Agriculture Organization van de Verenigde
Naties (FAO) vastgesteld en welke factoren bepalen de hoogte daarvan?

Antwoord

De bijdrage wordt vastgesteld op basis van de VN-bijdragenschaal, die de economische
draagkracht van lidstaten weerspiegelt met o.a. het bruto national product als uitgangspunt.
Daarbij worden correcties toegepast voor onder meer koopkracht, wisselkoersen en de
schuldenlast. Er geldt tevens een minimum- en maximumpercentage om de bijdragen in
verhouding te houden. De FAO conferentie stelt tweejaarlijks de begroting vast; de
Nederlandse bijdrage volgt hieruit. Voor de periode 2026–2027 is voor Nederland een
aandeel van 1,298% van de totale FAO-begroting vastgesteld (tegenover 1,377% in 2024–2025).

6

Hoe worden bijdragen aan andere internationale organisaties precies bepaald?

Antwoord

Dat verschilt per organisatie. Binnen het VN-stelsel geldt doorgaans dezelfde VN-bijdragenschaal.
Regionale organisaties hanteren eigen verdeelsleutels, veelal gebaseerd op BNP. Daarnaast
bestaan er vrijwillige bijdragen, waarvan de hoogte door lidstaten zelf wordt bepaald.

7

Welke natuurorganisaties of niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) ontvangen geld
via deze begroting en om welke bedragen gaat het?

Antwoord

Op de LVVN-begroting zijn in 2025 diverse middelen geraamd om te verstrekken aan natuurorganisaties
en NGO’s. Op de LVVN-begroting is in 2025 ca. € 78 mln. geraamd voor subsidies voor
natuur die voor het grootste deel aan diverse natuurorganisaties en NGO’s worden verstrekt.
Het gaat hier bijvoorbeeld om subsidies die aan diverse organisaties in het kader
van onder andere natuurmonitoring, natuurherstel, kennisontwikkeling en natuureducatie
worden verstrekt. Verder ontvangt Staatsbosbeheer jaarlijks een Rijksbijdrage die
in 2025 ca. € 32 bedraagt. Ook wordt € 1,8 mln. in 2025 geraamd voor de contributies
van een aantal internationale organisaties zoals het United Nations Environmental
Programma (UNEP). De uitgaven op de LVVN-begroting in 2025 worden verantwoord in het
Jaarverslag 2025.

8

Wordt er geld besteed aan het programma Natuurherstel Noordzee? Zo ja, hoeveel geld
gaat er naar dit programma per jaar?

Antwoord

Ja, voor deze maatregel is tot en met 2030 € 109,1 mln. begroot op de LVVN-begroting.
De meerjarenbegroting ziet er als volgt uit:

2025: 4,0 mln.

2026: 20,6 mln.

2027: 23,8 mln.

2029: 18,2 mln.

2030: 13,2 mln.

9

Wordt er in de begroting geld uitgetrokken voor oesterherstelprojecten? Zo ja, hoeveel
geld gaat er naar dit programma per jaar?

Antwoord

Naast maatregelen gericht op herstel van vogels en vissen, wordt er gewerkt aan herstel
van Noordzee bodemhabitats en rifherstel, waaronder ook oesterherstelprojecten. De
projecten dragen bij aan doelen onder N2000, de Kaderrichtlijn Mariene Strategie en
de Natuurherstelverordening (gericht op bodemherstel) en het Programma Noordzee waar
toepasbaar binnen de windenergiegebieden.

Er is nog geen overzicht te geven van de bedragen per doel, en per jaar. In de programmabegroting
voor de langere termijn wordt een substantieel deel voorzien voor rif- en oesterherstel
maar dit is nog in voorbereiding. Daarbij is de besteding per doel ook afhankelijk
van de diverse in te zetten instrumenten zoals subsidies, opdrachten en aanbestedingen.

10

Hoeveel geld gaat er in totaal naar natuurherstel in water (Noordzee, rivieren, grote
wateren)? Hoeveel daarvan is een nationale kop bovenop de Europese verplichting?

Antwoord

Ik verwijs hiervoor naar de LVVN-begroting 2026 (TK 36 800 XIV, nr. 2). Onder het opdrachtenbudget «Natuur en biodiversiteit Grote Wateren» op het beleidsartikel 22
zijn de geraamde bedragen voor 2025–2030 opgenomen inclusief een toelichting op de
inzet in 2026. Het Rijk is verantwoordelijk voor het beschermen, herstel en versterken
van natuur en biodiversiteit in de grote wateren, het Waddengebied, de Zuidwestelijke
Delta, het IJsselmeergebied, de Noordzee, het kustgebied en het rivierengebied. LVVN
zorgt ervoor dat het natuurbelang goed is gewaarborgd bij het gebruik en beheer en
bij de uitvoering van projecten in de Noordzee, Wadden en de overige grote wateren.

De voorziene herstelmaatregelen vormen geen nationale kop maar uitwerking van bestaand
beleid. De beleidskaders voor de maatregelen zijn Natura 2000, de KRM, de KRW, het
Programma Noordzee 2022–2027 en de Natuurherstelverordening.

11

Klopt het dat de EC overweegt om de stof halosulfuron-methyl met mogelijk schadelijke
effecten voor ongeboren kinderen toe te laten op de Europese markt?

Antwoord

De stof halosulfuron-methyl is een herbicide dat op EU-niveau is goedgekeurd als Candidate
for Substitution (kandidaat om vervangen te worden). In Nederland zijn geen middelen
toegelaten op basis van deze stof. Op EU-niveau loopt de reguliere herbeoordelingsprocedure
waarbij Italië optreedt als rapporteur lidstaten. Alle lidstaten worden in het proces
betrokken.

12

Klopt het dat de Verordening 1107/2009 voorstaat dat het beschermen van de gezondheid
van ongeboren kinderen boven het beschermen van de plantgezondheid gaat?

Antwoord

Een gewasbeschermingsmiddel mag alleen op de markt komen als dit veilig kan worden
toegepast voor de mens, dier en milieu, dat omvat ook kwetsbare groepen zoals ongeboren
kinderen.

13

Klopt het dat het Europees Hof van Justitie (EHJ) onlangs heeft geoordeeld dat de
bescherming van de gezondheid van mensen boven de bescherming van teelten en economisch
gewin gaat?

Antwoord

Het EU Hof van Justitie heeft deze lijn binnen diverse arresten in de afgelopen jaren
bevestigd. Deze lijn is vastgelegd in Verordening (EC) 1107/2009 (o.a. overweging
8 en artikel 4, lid 2a voor stoffen en lid 3b voor middelen) en wordt ook zo door
het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) toegepast.

14

Hoe verhoudt de eventuele toelating van de stof halosulfuron-methyl zich tot het voorzorgsbeginsel?

Antwoord

Een werkzame stof wordt alleen (hernieuwd) goedgekeurd wanneer wetenschappelijk is
aangetoond dat deze veilig kan worden toegepast. Dit is de basis van het voorzorgsbeginsel:
geen goedkeuring of toelating als niet is aangetoond dat een stof of middel aan de
eisen voldoet. Dit geldt ook voor halosulfuron-methyl.

15

Wat zijn de juridische en praktische voorwaarden van een derogatie onder artikel 4,
lid 7 van Verordening (EG) 1107/2009? Bevatten deze voorwaarden minimumeisen voor
afdoende beschikbare informatie?

Antwoord

Conform artikel 4, lid 7 van Verordening (EC) 1107/2009 is het mogelijk, mits wordt
voldaan aan de voorwaarden in het overige deel van dat artikel, om een stof goed te
keuren wanneer deze niet volledig aan de goedkeuringscriteria voldoet, maar wanneer
deze stof nodig is om een serieus gevaar te beheersen dat op geen enkel andere wijze
te beheersen is. Bij een dergelijke goedkeuring dient te worden aangetoond dat de
blootstelling van de stof verwaarloosbaar is zodat de mogelijke risico’s voor mens,
dier en milieu minimaal blijven. Ik vind het belangrijk dat er zeer terughoudend wordt
omgegaan met deze goedkeuringsmogelijkheid.

16

Waarom is de aanvraag voor de derogatie van halosulfuron-methyl onder artikel 4, lid 7,
alsnog behandeld, aangezien volgens Verordening (EG) 1107/2009 de uitzonderingspositie
in artikel 4, lid 7, niet geldt voor «categorie 1B zonder drempel, of als toxisch
voor de voortplanting, categorie 1A zijn ingedeeld of moeten worden»?

Antwoord

Bij de herbeoordeling van halosulfuron-methyl wordt onder andere gekeken of deze conform
art 4.7 van de Verordening (EG) 1107/2009 goedgekeurd zou kunnen worden. Indien deze
stof niet aan de gestelde voorwaarden voldoet, kan deze niet via deze weg worden goedgekeurd.

17

Klopt het dat geen derogatie kan worden aangevraagd voor de stof halosulfuron-methyl
wanneer de herbeoordeling niet volledig kan worden afgerond door het ontbreken van
informatie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord

Halosulfuron-methyl wordt momenteel herbeoordeeld binnen het hiervoor vastgestelde
Europese proces. Indien de herbeoordeling niet volledig kan worden afgerond doordat
onvoldoende informatie beschikbaar is, zal de Europese Commissie aan de lidstaten
voorstellen om de goedkeuring van deze stof niet te hernieuwen.

18

Wat voor een commentaar heeft de Nederlandse delegatie in de Standing Committee on
Plants, Animals, Food and Feed (ScoPAFF)-vergadering geleverd op het verzoek van de
European Food and Safety Authority (EFSA) (agendapunt A.04, punt 6)?

Antwoord

Momenteel vinden in Europa technisch-wetenschappelijke discussies plaats in het kader
van de herbeoordeling van halosulfuron-methyl. Ik vind het belangrijk dat deze wetenschappelijke
discussies vrijuit kunnen plaatsvinden en doe daarom geen mededelingen over ingediend
commentaar.

19

Wat is het standpunt van de regering omtrent de hernieuwde toelating van halosulfuron-methyl
en andere stoffen met een reprotox 1B-classificatie?

Antwoord

Wanneer de Europese risicobeoordeling van halosulfuron-methyl is afgerond zal de Europese
Commissie een voorstel aan de lidstaten doen over het al dan niet verlengen van de
goedkeuring. Ik zal het Ctgb vervolgens, zoals gebruikelijk, om een advies vragen
hierop, waarna ik mijn standpunt zal bepalen. Ik zal uw Kamer hier vervolgens over
informeren.

20

Klopt het dat Tsjechië in de Raad twee voorstellen heeft gedaan die zouden neerkomen
op een versoepeling van Verordening (EG) 1107/2009, namelijk het verlengen van de
transitieperiode en het verbreden van de uitzonderingspositie (artikel 4, lid 7)?

Antwoord

Dat klopt, ik heb uw Kamerverslag gedaan over deze vergadering (Kamerstuk 21 501-32, nr. 1723).

21

Klopt het dat Nederland openstaat voor aanpassingen van de Verordening Gewasbeschermingsmiddelen?
Wat wordt hiermee bedoeld en onder welke voorwaarden staat de regering hiervoor open?

Antwoord

Nederland staat hiervoor open, als die aanpassingen bijdragen aan het sneller op de
markt krijgen van alternatieve biologische en laag-risicomiddelen.

22

Klopt het dat Nederland zich niet aansluit bij voorstellen die zorgen voor meer of
makkelijker derogaties voor risicovolle en gevaarlijke pesticiden?

Antwoord

Volgens Nederland moet nu Europees worden ingezet op een versnelde markttoegang van
biologische en laag-risico gewasbeschermingsmiddelen. Eventuele aanvullende voorstellen
zal ik apart beoordelen alvorens hier een mening over te vormen.