Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Bamenga, Paternotte en Paulusma over opnemen van Palestijnse patiënten uit Gaza

Antwoord van Minister Van Weel (Buitenlandse Zaken) en Staatssecretaris Aukje de Vries
(Buitenlandse Zaken), mede namens Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen
10 september 2025).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat grote aantallen zwaargewonde en zieke Palestijnen
in Gaza wachten op evacuatie voor behandeling in het buitenland?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het feit dat Italië recent 17 patiënten en 53 begeleiders
uit Gaza heeft geëvacueerd en dat het totale aantal geëvacueerde patiënten naar landen
in de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) European Region inmiddels 852 bedraagt (stand
27 juni 2025)?2

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Klopt het dat tussen 7 oktober 2023 en 10 april 2025 7.229 patiënten uit Gaza geëvacueerd
zijn waarvan het overgrote deel naar Egypte, Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en
Turkije?3

Antwoord 3

Volgens cijfers van de WHO die betrekking hebben op de periode van 7 oktober 2023
tot en met 13 augustus 2025 zijn 7560 mensen uit Gaza geëvacueerd voor medische zorg,
waarvan het overgrote deel naar Egypte (3995), de Verenigde Arabische Emiraten (1387),
Qatar (970) en Turkije (439). Door EU-landen zijn in die periode 280 patiënten opgevangen.

Vraag 4

Klopt het dat Nederland tot op heden geen enkele patiënt uit Gaza heeft opgenomen
voor medische behandeling, terwijl het merendeel van de West-Europese landen (waaronder
Italië, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, Spanje, België en Zwitserland) dit wel heeft
gedaan?

Antwoord 4

Het kabinet kan niet bevestigen dat het merendeel van de West-Europese landen patiënten
uit Gaza heeft opgenomen. Het kabinet zet in op behandeling van ernstig zieke patiënten
in de regio.

Vraag 5

Kunt u aangeven waarom landen als Italië, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, Spanje,
Zwitserland en België wel Palestijnse patiënten hebben opgevangen, maar Nederland
niet?

Antwoord 5

Over de manier waarop wordt bijgedragen aan medische evacuaties maakt iedere regering
een eigen afweging. Waar een aantal landen zich richt op het evacueren van patiënten
met gecompliceerde zorgvragen, zet Nederland in op het helpen van zoveel mogelijk
patiënten in de regio en het ondersteunen van capaciteit daartoe.

Vraag 6

Waarom heeft Nederland geen gehoor gegeven aan de herhaalde oproepen van de WHO en
anderen om (meer) patiënten uit Gaza op te nemen?4
5

Antwoord 6

Het leed van mensen die medisch geëvacueerd moeten worden is schrijnend, in het bijzonder
waar het kinderen betreft. Het kabinet is vastberaden om verlichting en hulp te bieden.
Zoals bekend zet het kabinet in op het helpen van zoveel mogelijk patiënten in de
regio en het vergroten van capaciteit daartoe. Hiervoor zijn de noden hoog en op dit
gebied kan Nederland snel een concrete en zinvolle bijdrage leveren. Het kabinet onderzoekt
mogelijkheden voor concrete steun. De verschillende steunmogelijkheden in de regio
worden interdepartementaal in kaart gebracht, in samenwerking met Defensie en VWS.

Het kabinet spant zich in om de knelpunten die in de regio worden ervaren te verlichten.
Recent heeft Nederland een aanvullende bijdrage van 3 miljoen euro aangekondigd voor
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarmee de medische ondersteuning en evacuatie
van patiënten uit de Gazastrook naar landen in de regio kan worden bekostigd. Ook
in 2024 stelde Nederland een bijdrage van 3 miljoen euro beschikbaar voor de WHO ter
ondersteuning van medische capaciteit in de Gazastrook en de regio. Destijds heeft
het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport eveneens medische hulpmiddelen
ter waarde van 1,5 miljoen euro beschikbaar gesteld aan Egypte met oog op medische
evacuaties uit de Gazastrook.

Het kabinet maakt in 2025 25 miljoen euro vrij voor hulp aan mensen uit Gaza. Dit
gaat om humanitaire hulp en ondersteuning voor de langere termijn, zowel in de Gazastrook
als landen in de regio. Het kabinet biedt daarmee een substantiële bijdrage aan de
humanitaire medische noden in Gaza. Op dit moment wordt hierin prioriteit gegeven
aan medische evacuaties in de regio en ondersteuning van medische capaciteit daarbij.
Uit deze reservering wordt voorts 800.000 euro vrijgemaakt ter ondersteuning van het
werk van Save the Children voor patiënten die zijn geëvacueerd naar Egypte. Met deze
bijdrage kan Save the Children circa 600 patiënten helpen voor een periode van één
jaar.

Het kabinet identificeert verdere mogelijkheden in de regio, zoals het beschikbaar
stellen van Nederlandse medische expertise voor gecompliceerde zorgvragen waar beperkte
behandelcapaciteit voor aanwezig is in de regio. Daarbij wordt ook de medische capaciteit
in de Westelijke Jordaanoever en landen in de regio, zoals Egypte en Jordanië in ogenschouw
genomen. De nadere invulling van dit pakket voor hulp in de Gazastrook of de regio
wordt te zijner tijd aan uw Kamer kenbaar gemaakt. Bovendien heropen ik het contactpunt
waar partijen en medisch gekwalificeerde personen zich kunnen melden. Daar worden
zij in contact gebracht met de hulpverlening in de regio die daar wordt georganiseerd
door verschillende NGO’s en de WHO. Hiermee faciliteer ik de behoefte onder Nederlandse
zorgprofessionals om ter plaatse in de regio een bijdrage te leveren aan de zorg voor
Gazaanse patiënten. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport helpt mee door
het contactpunt actief onder de aandacht te brengen van de partijen in de Nederlandse
zorg.

Naast financiële ondersteuning voor medische evacuaties en behandelcapaciteit in de
regio zet Nederland zich diplomatiek in richting Israël en landen in de regio voor
de verruiming van mogelijkheden voor medische evacuaties uit de Gazastrook. Over deze
thematiek spreek ik met Ministers van Buitenlandse Zaken van landen uit de regio.

Vraag 7

Heeft Nederland deze oproepen besproken binnen het kabinet of met relevante Europese
partners? Zo ja, waarom zijn er desondanks nog steeds geen patiënten uit Gaza naar
Nederland overgebracht voor medische behandeling? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 7

Het kabinet heeft er voor gekozen om zich te richten op het bieden van diplomatieke
en financiële ondersteuning voor medische evacuaties en behandeling in ziekenhuizen
in de regio. Nederland kan daar snel een concrete en zinvolle bijdrage leveren. Het
staat buiten kijf dat de behoefte aan ondersteuning in de regio groot en acuut is.

Zie ook de beantwoording van vraag 6.

Vraag 8

Bent u van mening dat het geen gehoor geven door Nederland aan de oproep van de WHO-directeur-generaal
Tedros Adhanom Ghebreyesus van 16 juli 2025 om patiënten uit Gaza op te nemen kan
worden beschouwd als strijdig met de verplichtingen van derde staten zoals die voortvloeien
uit de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van 26 januari 2024? Kunt u dit
toelichten?6

Antwoord 8

Deze verplichting brengt met zich mee dat derde staten, waaronder Nederland, alle
redelijkerwijs beschikbare maatregelen moeten nemen om genocide in de Gazastrook zo
veel mogelijk te voorkomen. Dit omvat maatregelen die een afschrikwekkend effect kunnen
hebben op degenen die genocide voorbereiden dan wel begaan. Ook het nemen van maatregelen
gericht op het bijdragen aan het voortbestaan van de beschermde groep kan onder omstandigheden
een invulling vormen van de verplichting tot voorkomen.

Zoals ook de CAVV beaamt, kent het internationaal recht echter geen duidelijke of
vaste regels die de keuze van maatregelen ter voorkoming van genocide voorschrijven.
Nederland neemt al geruime tijd maatregelen om de situatie in de Gazastrook te verbeteren
en spant zich naar vermogen in om genocide te voorkomen. Er wordt telkens naar gelang
de situatie ter plekke geëvalueerd welke effectieve maatregelen redelijkerwijs een
invulling vormen van deze verplichting.

Hoewel medische evacuaties niet rechtstreeks zijn gericht op het «afschrikken» van
de mogelijke plegers van genocide, in dit geval Israël, kunnen deze evacuaties bijdragen
aan het voortbestaan van de beschermde groep. Dit betekent echter niet dat de inzet
van het kabinet gericht moet zijn op het overbrengen van deze personen naar Nederland.
Ook het bijdragen aan medische zorg ter plekke of in de regio kan hieronder vallen.

Daarom spant het kabinet zich, middels diplomatieke en financiële inzet, in algemene
zin in voor de verruiming van mogelijkheden voor medische evacuaties uit de Gazastrook.

Vraag 9

Bent u bekend met de uitspraak van uw voorganger Minister Bruins Slot dat Nederland
onderzoekt hoe zieke en gewonde patiënten uit Gaza naar Nederland kunnen worden gehaald?
Hoe is hieraan opvolging gegeven?7

Antwoord 9

Het kabinet is bekend met de uitspraak van Minister Bruins Slot over het onderzoek.
De conclusies van de door Minister Bruins Slot aangekondigde verkenning werden besproken
in de Raad Defensie, Internationale, nationale en Economische Veiligheid (RDINEV)
van 22 oktober 2024, waarna het kabinet besloot dat ondersteuning in de regio de voorkeur
heeft boven opvang in Nederland. In de brief aan uw Kamer van 28 juli 2025 is toegelicht
dat Nederland zich reeds inzet voor medische evacuaties (zie ook de beantwoording
van vraag 6).

Vraag 10

Bent u van mening dat het onthouden van medische zorg aan zwaargewonde en ernstig
zieke burgers uit een conflictgebied in strijd is met internationale humanitaire verplichtingen,
zoals vastgelegd in de Vierde Conventie van Genève? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 10

De verplichtingen over de bescherming van gewonden en zieken uit de Verdragen van
Genève gelden in de eerste plaats voor de partijen bij het gewapend conflict. Tijdens
een gewapend conflict dienen alle gewonden en zieken te worden ontzien en beschermd.
Gewonden en zieken hebben het recht op een menselijke behandelding en, voor zover
mogelijk, om binnen de kortst mogelijke tijd de medische verzorging en aandacht te
ontvangen die hun toestand vereist. Het opzettelijk onthouden van medische zorg aan
gewonden en zieke burgers is in strijd met het humanitair oorlogsrecht.

Nederland heeft Israël herhaaldelijk gewezen op de verplichtingen van het humanitair
oorlogsrecht, waaronder de verplichting om humanitaire hulp, waaronder medische hulp,
in de Gazastrook te faciliteren. Daarnaast biedt Nederland diplomatieke en financiële
ondersteuning voor medische evacuaties en behandeling in ziekenhuizen in de regio.

Vraag 11

Klopt het dat Coordination of Government Activities in the Territories (COGAT, de Israëlische bezettingsautoriteit) medische evacuaties regelmatig annuleert
en beperkt? Zo ja, welke acties heeft Nederland daartegen ondernomen?

Antwoord 11

Ja. Dat is sinds 7 oktober 2023 frequent voorgekomen. Op dit moment lijkt vaker toestemming
te worden verleend. Nederland blijft Israël en landen in de regio verzoeken om de
mogelijkheden voor medische evacuaties verder te verruimen. Dit betreft ook evacuatie
naar de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Dat gebeurt voortdurend
en op verschillende niveaus. Ook worden mogelijkheden voor ondersteuning van specifieke
medische evacuaties in de regio verkend in nauwe afstemming met de relevante hulporganisaties.

Vraag 12

Bent u van mening dat het Israëlische beleid ten aanzien van hulpverlening – inclusief
het blokkeren van medische evacuaties – neerkomt op collectieve bestraffing en daarmee
een schending vormt van het internationaal humanitair recht? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 12

Het door de partijen bij het gewapend conflict opzettelijk onthouden van medische
zorg aan gewonden en zieke burgers is in strijd met het humanitair oorlogsrecht. Zelfs
in situaties waarin middelen beperkt zijn, moeten partijen bij een conflict hun uiterste
best doen om zo snel mogelijk de best mogelijke medische zorg aan gewonden en zieken
te verlenen. Dit omvat het toestaan van verlenen van medische zorg door onpartijdige
humanitaire organisatie wanneer niet aan de behoeften van de gewonden en zieken wordt
voldaan en het verlenen en/of toelaten van essentiële medische benodigdheden in bezet
gebied. Gezien de blokkade van humanitaire hulp, waaronder medische middelen, lijkt
om die reden sprake te zijn van een schending van deze verplichtingen door Israël.

Vraag 13 en 14

Bent u bereid om met ziekenhuizen, universiteiten, gemeenten en medische organisaties
in Nederland te overleggen over de mogelijkheid tot opvang en behandeling van Palestijnse
patiënten?

Bent u bereid om alsnog, en met spoed, patiënten uit Gaza op te nemen, zoals gevraagd
door de WHO, en daartoe samen te werken met het EU-mechanisme, andere lidstaten en
relevante medische instellingen?

Antwoord 13 en 14

Nederland spant zich in om diplomatieke en financiële ondersteuning te bieden voor
medische evacuaties en behandeling in ziekenhuizen in de regio.