Amendement : Amendement van het lid Wijen-Nass over een strafuitzondering bij de verlening van zorg in het kader van een medische transitie

Nr. 12
AMENDEMENT VAN HET LID WIJEN-NASS

Ontvangen 2 september 2025

De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:

I

In artikel I, onderdeel B, wordt aan het voorgestelde artikel 285ba een lid toegevoegd,
luidende:

6. In ieder geval is niet strafbaar de arts of zorgverlener die, aan een persoon die
zijn genderidentiteit in twijfel trekt en die een medische transitie overweegt die
tot een geslachtsverandering leidt, volgens de laatste stand van de wetenschap en
praktijk in dat kader medische zorg verleent.

II

In artikel III, onderdeel A, wordt aan het voorgestelde artikel 297b een lid toegevoegd,
luidende:

6. In ieder geval is niet strafbaar de arts of zorgverlener die, aan een persoon die
zijn genderidentiteit in twijfel trekt en die een medische transitie overweegt die
tot een geslachtsverandering leidt, volgens de laatste stand van de wetenschap en
praktijk in dat kader medische zorg verleent.

Toelichting

Dit amendement beoogt te waarborgen dat zorgverleners de ruimte behouden om volgens
de professionele standaarden van hun beroepsgroep zorg te verlenen, zonder vrees voor
strafrechtelijke vervolging, wanneer zij adviseren volgens het beleid van «watchful
waiting» of andere zorgvuldig onderbouwde benaderingen van genderdysforie.

Het beleid van «watchful waiting» is internationaal erkend, met name in landen als
het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, en wordt als een voorzichtige benadering beschouwd
die niet direct medische ingrepen zoals puberteitsremmers omvat. Het doel van dit
beleid is om de mogelijkheid open te houden voor de genderidentiteit van het kind
om zich op een natuurlijke manier te ontwikkelen, zonder dat de zorgverlener of ouders
gedwongen worden om te besluiten tot een vroege sociale of medische transitie.

De indiener heeft zorgen over het feit dat de wet, zoals deze is voorgesteld, zou
kunnen leiden tot een situatie waarin zorgverleners die in het belang van het kind
handelen, zoals door het adviseren van ouders om de volledige sociale transitie bij
jonge kinderen uit te stellen, mogelijk strafbaar worden gesteld.

De medische exceptie is op dit moment zeer smal geformuleerd, en geeft zelfs voor
de wetenschappers die een wetenschapstoets1 hebben uitgevoerd twijfel of het huidige beleid niet strafbaar zou worden. Het risico
dat artsen die juist in belang handelen van hun kwetsbare, minderjarige patiënten
strafbaar zouden zijn als zij bijvoorbeeld het geven van puberteitsremmers zouden
uitstellen, is wat de indiener betreft onaanvaardbaar.

Het amendement geeft hierom duidelijk aan dat de uitzondering op de strafbaarstelling
niet alleen van toepassing is op medische behandelingen, maar ook op andere vormen
van zorg die binnen de grenzen van de wet en medische exceptie vallen en die in overeenstemming
zijn met professionele standaarden. Dit maakt het mogelijk voor zorgverleners om het
beleid van «watchful waiting» toe te passen zonder risico op juridische consequenties,
wat in lijn is met de aanbeveling om de ruimte voor professionele zorgverleners te
waarborgen2.

Bovendien verwijst de indiener ook naar de Franse wetgeving3 en Britse ontwikkelingen, waarin expliciet ruimte wordt gegeven voor voorzichtigheid
en het stellen van vragen over de genderidentiteit van jonge mensen zonder dat dit
wordt opgevat als strafbaar gedrag. Het amendement beoogt een soortgelijke uitzondering
voor Nederland, zodat zorgverleners niet geconfronteerd worden met juridische onzekerheid
in hun behandelmethoden.

Wijen-Nass