Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dijk over het bericht ‘Bedrijf achter lokale cadeaupassen failliet: ‘Tienduizenden mensen geld kwijt’’
Vragen van het lid Dijk (SP) aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het bericht «Bedrijf achter lokale cadeaupassen failliet: «Tienduizenden mensen geld kwijt»» (ingezonden 4 augustus 2025).
Antwoord van Staatssecretaris Nobel (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens
de Minister van Financiën (ontvangen 1 september 2025).
Vraag 1
Wat is uw reactie op het bericht van de NOS dat het bedrijf Groupcard failliet is
verklaard waardoor tienduizenden mensen gedupeerd zijn?1
Antwoord 1
Ik heb kennisgenomen van het bericht dat Groupcard failliet is. Ik voel mee met de
mensen die hierdoor geraakt zijn. Het gaat om een brede groep. Bijvoorbeeld mantelzorgers
die zich belangeloos inzetten voor de zorg van familie of vrienden en via de pas hun
mantelzorgcompliment hebben gekregen. De uitgegeven kaarten zijn ook bedoeld voor
mensen met een kleine beurs. Juist in tijden van hogere kosten voor levensonderhoud
kan de impact voor hen groot zijn. Ook voor de betrokken gemeenten die schuldeiser
in het faillissement zijn, is dit een financiële tegenvaller. Hoewel de gebeurtenissen
mij raken, is de Rijksoverheid geen schuldeiser en partij in dit faillissement. Ik
ben uiteraard wel in contact met de VNG en word door hen goed op de hoogte gehouden.
Vraag 2
Kunt u een overzicht delen van welke gemeenten door dit faillissement geraakt zijn
en om welke bedragen het per gemeente gaat? Kunt u daarbij aangeven waar de passen
per gemeente voor werden gebruikt?
Antwoord 2
Ik heb geen overzicht van gemeenten die door dit faillissement geraakt zijn en om
welke bedragen het gaat. De VNG schat dat ongeveer een derde van de gemeenten zaken
deed met Groupcard. VNG faciliteert vanwege de ontstane situatie een platform voor
getroffen gemeenten waarop gemeenten die dat willen, kunnen afstemmen en overleggen
over welke stappen ze willen nemen. De inzet van de passen is breed. Het gaat om bijvoorbeeld
mantelzorgcomplimenten, bijdragen voor verduurzaming, stadspassen of een bijdrage
voor sport en vrijetijdsbesteding.
Vraag 3
Kunt u inzage geven op welke manier de samenwerking is aangegaan met Groupcard, een
bedrijf waarvan het lijkt dat het niet altijd zuiver georganiseerd is?2
Antwoord 3
Het behoort tot de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van gemeenten om vorm te geven
aan het gemeentelijk armoedebeleid. Zij krijgen hiervoor onder andere middelen via
het gemeentefonds. Het college legt verantwoording over de besteding van deze middelen
af aan de gemeenteraad. De samenwerkingen die gemeenten aangaan moeten voldoen aan
de hiervoor geldende wet- en regelgeving. Er wordt landelijk geen overzicht bijgehouden
hoe gemeenten dit hebben ingevuld. Van de VNG heb ik begrepen dat het bijvoorbeeld
kan gaan om een aanbesteding van de dienst waarbij Groupcard de winnende inschrijver
was.
Vraag 4
Kunt u een overzicht geven van welke andere bedrijven actief zijn die cadeaupassen
of soortgelijke geschenk-initiatieven faciliteren aan gemeenten?
Antwoord 4
Ik heb geen overzicht van dit type bedrijven. In het openbaar register van De Nederlandsche
Bank (DNB) staan alle ondernemingen met een vergunning voor het uitgeven van elektronisch
geld. Afhankelijk van de aard van de aangeboden diensten kunnen daarin ook aanbieders
van cadeaukaarten tussen zitten, indien zij kwalificeren als uitgever van elektronisch
geld.
Vraag 5
Hoe gaat u ervoor zorgen dat deze situatie zich in de toekomst, bij verwante bedrijven
die gemeenten ondersteunen, niet opnieuw gaat voordoen?
Antwoord 5
Het is nog niet duidelijk wat heeft geleid tot het faillissement. De curator doet
op dit moment een oorzaken- en rechtmatigheidsonderzoek. De curator zal periodiek
verslag doen van de bevindingen en de toestand van de boedel. Deze zijn raadpleegbaar
in het Centraal insolventieregister op www.rechtspraak.nl. Zoals aangegeven behoort het tot de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van gemeenten
om invulling te geven aan het gemeentelijk armoedebeleid. Het college legt hierover
verantwoording af aan de gemeenteraad. Wanneer gemeenten diensten willen aanbesteden,
moeten zij zich hierbij houden aan de geldende wet- en regelgeving.
Vraag 6
Op welke manier gaat u de gemeenten ondersteunen dit geld terug te krijgen, bijvoorbeeld
door de aangespannen claim?
Antwoord 6
De curator beheert de failliete boedel. Gemeenten kunnen bij de curator zelf hun vordering
indienen. De curator beoordeelt de vorderingen en bepaalt de rangorde van schuldeisers.
Het zal moeten blijken of de gemeenten als schuldeisers gecompenseerd kunnen worden.
De curator bekijkt ondertussen ook of een doorstartkandidaat is te vinden voor (onderdelen
van) de onderneming. De VNG faciliteert gemeenten door middel van een apart forum
waarop gemeenten kennis en expertise kunnen uitwisselen. Ook heeft de VNG een webinar
georganiseerd waar gemeenten samen kunnen bespreken welke stappen zij zetten en of
zij hierin samen kunnen optrekken.
Vraag 7
Zijn er manieren waarop de gedupeerde groepen het geld op deze passen toch kunnen
besteden? Kunt u hier een bijdrage aan leveren?
Antwoord 7
De gebeurtenissen zijn nog erg recent. Van de VNG begrijp ik dat gemeenten op dit
moment bezig zijn de gevolgen van het faillissement in kaart te brengen en ook om
te kijken of en hoe inwoners gecompenseerd kunnen worden.
Vraag 8
Op welke manier gaat u gemeenten ondersteunen om tot een alternatief te komen zodat
de doelgroep, meestal mensen met een kleine beurs, hier niet de dupe van wordt?
Antwoord 8
Het is aan gemeenten om hier verder invulling aan te geven. Zoals ik ook heb aangegeven
bij het antwoord op vraag 7 begrijp ik van de VNG dat gemeenten op dit moment in kaart
brengen wat de schade precies is en welke mogelijkheden er zijn om mensen te compenseren.
Vraag 9
Erkent u, net zoals wethouder René Tuijn uit Zaanstad, dat er mogelijk sprake is van
faillissementsfraude?3 Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 9
Het is nog niet duidelijk of er sprake is van faillissementsfraude. De curator doet
op dit moment een oorzaken- en rechtmatigheidsonderzoek. Zoals aangegeven in het antwoord
op eerdere vragen zal de curator periodiek verslag hierover uitbrengen.
Vraag 10
Bent u van mening dat dit voorbeeld laat zien dat privatisering van armoedebeleid
niet de oplossing is en de overheid deze taak niet moet uitbesteden?
Antwoord 10
Het staat gemeenten vrij de uitvoering van het armoedebeleid, binnen de geldende wet-
en regelgeving, naar eigen inzicht in te richten. Gemeenten maken bij de uitvoering
van hun armoedebeleid soms gebruik van diensten die door derden worden aangeboden.
Dit kan verschillende voordelen hebben. Zo kan het zijn dat de gemeente niet voor
elke dienst de capaciteit, benodigde kennis, expertise en infrastructuur in huis heeft.
Ik ben, mede op basis van de aanbevelingen van de Commissie Sociaal Minimum, met gemeenten
in gesprek hoe we het gemeentelijk armoedebeleid kunnen verbeteren, zoals ik ook heb
aangekondigd in het Nationaal Programma Armoede en Schulden dat 6 juni jl. aan uw
Kamer is aangeboden.
Vraag 11
Hoe gaat het kabinet gemeenten ondersteunen zodat er niet wordt samengewerkt met vergelijkbare
commerciële partijen, waardoor er een dergelijke afhankelijkheidsrelatie ontstaat
waar mensen in armoede nu de dupe van zijn geworden?
Antwoord 11
Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de besteding van de middelen in het gemeentelijk
armoedebeleid. Zij krijgen deze middelen via het gemeentefonds. De samenwerkingen
die gemeenten aangaan moeten voldoen aan de hiervoor geldende wet- en regelgeving.
Zie ook de antwoorden op vraag 3 en 5.
Vraag 12
Kunt u toelichten op welke manier het bedrijf Groupcard aan haar opdracht is gekomen,
gezien het bevestigde nieuws dat het geen vergunning en toezicht had?4
Antwoord 12
Van de VNG heb ik begrepen dat dit verschilt per gemeente. Het kan bijvoorbeeld gaan
om een aanbesteding van een dienst waarbij Groupcard de winnende inschrijver was.
Andere gemeenten hebben geen directe overeenkomst met Groupcard, maar nemen de diensten
bijvoorbeeld af via een regionaal energieloket.
Vraag 13
Bent u bereid het mogelijke onderzoek van de De Nederlandsche Bank (DNB) te versnellen
of een versneld onderzoek te starten?
Antwoord 13
DNB volgt de ontwikkelingen nauwlettend maar kan geen uitspraken doen over individuele
instellingen vanwege de bij wet geregelde toezichtvertrouwelijkheid. DNB is verder
onafhankelijk in haar toezichtstaken en beslist eigenstandig over de inzet van bevoegdheden.
Vraag 14
Wat gaat u doen om het geld terug te halen als uit het onderzoek van DNB blijkt dat
het bedrijf niet bevoegd is geweest en het geld ook niet had mogen overboeken naar
het omvallende bedrijf?
Antwoord 14
Zie ook de antwoorden op eerdere vragen. Het is aan gemeenten hun vorderingen in te
dienen en aan de curator onderzoek naar de failliete boedel te doen.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
J.N.J. Nobel, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid -
Mede namens
E. Heinen, minister van Financiën
Bijlagen
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.