Schriftelijke vragen : De gang van zaken rondom het toepassen van staalslakken met schadelijke gevolgen voor milieu en daarbij volksgezondheid en de rol van het Ministerie, Rijkswaterstaat en andere partijen.

Vraag 1

Wanneer komt de toegezegde tijdlijn van het interne onderzoek naar aanleiding van
de reportage van Nieuwsuur?1

Vraag 2

Waarom schrijft u in uw beantwoording van eerdere schriftelijke vragen met betrekking
tot staalslakken van 16 mei jl.2 dat de regelgeving het bevoegd gezag voldoende instrumentarium biedt om preventief
te handhaven, terwijl de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dit bestrijdt?

Vraag 3

Waarom schrijft u in diezelfde beantwoording dat in de huidige regelgeving wordt geborgd
dat het toepassen van staalslakken niet ten koste gaat van de bodem- en waterkwaliteit,
terwijl de ILT stelt dat de regelgeving niét kan borgen dat milieuschade wordt voorkomen?
Hoe verklaart u het verschil met uw voorstelling van zaken?

Vraag 4

Waarom heeft de directeur-generaal van Rijkswaterstaat (RWS) in de hoorzitting met
Rijkswaterstaat en de ILT over de besluitvorming rond het gebruik van vervuilende
staalslakken d.d. 3 juli jl. aangegeven dat milieuproblemen géén redenen zijn geweest
om een besluit te nemen over het aanpassen van het eisenpakket voor aannemers in 2009
(met als gevolg dat er geen staalslakken meer gebruikt werden voor projecten van RWS
op land), terwijl uit eigen antwoorden van RWS op vragen van de NOS wordt gezegd:
«Eerder waren er in andere situaties al verhogingen van de zuurgraad (pH) geconstateerd
in het oppervlakte- of grondwater na het toepassen van staalslakken. Dit is al te
lezen in de circulaire van VROM.»? Kunt u hierover een feitelijke en een gevoelsmatige reflectie geven, gezien blijkt
dat er wel degelijk gevallen van milieuschade bekend waren?

Vraag 5

Waren er in 2009 bij RWS voorbeelden van milieuschade als gevolg van toepassing van
staalslakken bekend (zoals hierboven schuingedrukt beschreven als antwoord van RWS
aan de NOS)? Zo nee, waarom staat dit dan letterlijk in een door RWS opgesteld antwoord
op vragen van de NOS?

Vraag 6

Als er wel gevallen van milieuschade bekend waren, hoe kan het dan dat het voorkomen
van milieuschade niet als argument is meegenomen in het aanpassen van het eisenpakket
voor aannemers?

Vraag 7

Deelt u de opvatting dat het van belang is om RWS aan te sporen tot verdere actualisering
van het eisenpakket op basis van milieuschade? Welke toezegging kunt u hierover doen?

Vraag 8

Hoe kan het dat RWS bij consultatie bij het opstellen van een rechtsoordeel in 2017
niet heeft geadviseerd staalslakken als «afval» te bestempelen, terwijl RWS bekend
was met milieuschade én afzetproblematiek uit het verleden (beide behorend tot de
criteria waar geen sprake van mag zijn om een product als «bijproduct» te classificeren
en niet als «afvalproduct»)?

Vraag 9

Hoe kan het Ministerie van IenW tot het rechtsoordeel «bijproduct» gekomen zijn, terwijl
voorbeelden van afzetproblematiek én milieuschade bekend waren?

Vraag 10

Bent u bereid dit rechtsoordeel uit 2017 in te trekken? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Bestaat er een relatie tussen de afzetproblematiek van Tata Steel/ Pelt & Hooykaas
met het opnieuw starten van een proefproject waarbij staalslakken gebruikt werden
in de Haak om Leeuwarden?

Vraag 12

Waarom konden staalslakken bij het bovengenoemde project plots wel weer onderdeel
zijn van het eisenpakket? Waarom konden staalslakken destijds wel weer toegepast worden
op land? Wat is er destijds veranderd ten opzichte van een eerder besluit van RWS
om het eisenpakket aan te passen?

Vraag 13

Was er in Leeuwarden sprake van ondiepe toepassing van staalslakken? Zo ja, waarom
is men dan daar wel doorgegaan met de toepassing, terwijl de directeur-generaal van
RWS in de hoorzitting aangaf gestopt te zijn met ondiepe toepassing van staalsakken?

Vraag 14

Klopt het dat het mogelijk is geweest dat de provincie Friesland al zand had besteld
of gekocht voor het infrastructurele project Haak om Leeuwarden, zoals blijkt uit
de gegevens van de Wet open overheid (Woo) (Modeldocument M000397)?

Vraag 15

Is er enige vorm van contact of druk geweest vanuit RWS of het Ministerie van IenW
om staalslakken te gebruiken bij het project Haak om Leeuwarden?

Vraag 16

Waarom gaf de directeur-generaal van RWS in de hoorzitting aan dat er geen relatie
bestaat tussen de afzetproblematiek van staalslakken en het opnieuw starten van een
proefproject waarbij staalslakken wél gebruikt mochten worden, terwijl die suggestie
wel gewekt wordt in het Woo-stuk van RWS (Pagina 10 van «Aanpak Staalslak Haak van
Leeuwarden» 29 november 2021)?

Vraag 17

Hoe zou u het onderstaande citaat doorgaans interpreteren als u inhoudelijk zou moeten
aangeven wat in deze zin de aanleiding is en wat het gevolg? Was er sprake van een
oorzaak-gevolgrelatie (oorzaak: Tata/Pelt & Hooykaas deden een melding – gevolg: Rijkswaterstaat
kreeg de opdracht)? «Omstreeks 2009 deed Tata/Pelt & Hooykaas een melding vanuit de Crisis en herstelwet
bij het ministerie i.v.m. afzetproblemen van staalslakken. Hierop kreeg RWS de opdracht
om te onderzoeken of droge toepassingen in het Hoofdwegennet een optie was. Hierop
werden de eisen voor deze pilot (Haak van Leeuwarden, zuid) op een rijtje gezet.»

Vraag 18

Wat is er waar van het volgende antwoord van RWS op een vraag van de NOS/Nieuwsuur?
«Omstreeks 2010/2011 kwam er een verzoek binnen vanuit Pelt & Hooykaas om te bekijken
vanuit de Crisis- en herstelwet of er andere toepassingsmogelijkheden in de netwerken
van RWS waren voor staalslakken, dan wel gebruikelijke toepassingen in de waterbouw.
Hierop heeft destijds – bij wijze van proef – een alternatieve toepassing in de «Haak
om Leeuwarden» plaatsgevonden, waarbij staalslakken als constructieve zandvervanger
zijn gebruikt in de onderbouw».

Vraag 19

Waarom zijn eerdere negatieve ervaringen ten aanzien van het gebruik van staalslakken
niet gedeeld met de provincie Friesland?

Vraag 20

Is er aan de provincie Friesland gemeld dat het om een pilot ging? Waarom wel of niet?

Vraag 21

Waarom is er door het Ministerie van IenW nooit breed gecommuniceerd over de milieuschade
en de afzetproblematiek van staalslakken?

Vraag 22

Waarom is er door RWS nooit gecommuniceerd over de milieuschade en de afzetproblematiek
van staalslakken?

Vraag 23

Bent u bereid om breed te communiceren dat het gebruik van staalslakken tot milieuschade
kan leiden? Waarom wel of niet?

Vraag 24

Wat vindt u van het feit dat Tata Steel op zijn website in 2021 schermt met het rechtsoordeel
(bijproduct) en het gegeven dat RWS staalslakken gewoon gebruikt? Vindt u dat misleidend?
Vindt u bij nader inzien dat het ministerie en RWS beter hadden moeten communiceren
over de eventuele gevolgen van het gebruik van staalslakken?

Vraag 25

Ziet u de noodzaak, zoals ILT aankaart, dat er geen informatie is over hoeveel staalslakken
naar Nederland geïmporteerd worden, om dit beter te registreren? Zo ja, welke actie
gaat u ondernemen?

Vraag 26

Bent u van mening dat het «toeleggen van geld» (een aannemer krijgt geld mee bij het
gebruik van staalslakken vanwege de negatieve waarde) zorgt voor een ongelijk speelveld
met echte bouwstoffen? Zo ja, in hoeverre gaat u dat veranderen?

Vraag 27

Zijn staalslakken of producten die staalslakken bevatten voor particulieren beschikbaar
in de vorm van het product duomix via Pelt & Hooykaas? Hoe wordt hierop toegezien?

Vraag 28

Als u zich zorgen maakt over de milieu en gezondheidsschade door staalslakken, waarom
heeft het kabinet dan tot aan april 2025 álle moties ontraden, die over aanscherping
van toezicht en regels voor gebruik van staalslakken gingen?

Vraag 29

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden voor het plenaire debat na de zomer?