Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dobbe over het burgerschip de Madleen dat met humanitaire hulp richting Gaza vaart

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 16 juni 2025)

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat er ongewapende burgers aan boord zijn van het schip de Madleen,
waaronder een Nederlandse burger, en dat de Madleen humanitaire hulp voor Gaza vervoert?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht van Israëlische defensieminister Katz dat de Israel
Defense Forces (IDF) het schip de Madleen zal tegenhouden, met alle mogelijke middelen?
Erkent u dat van deze uitspraak een dreiging uitgaat en dat de veiligheid van de Madleen
daarmee niet gegarandeerd is, net zoals de vrije toegang van humanitaire hulp tot
Gaza?

Antwoord 2

Ja. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Israëlische autoriteiten geïnformeerd
over de aanwezigheid van een Nederlands staatsburger aan boord en Israël opgeroepen
geen geweld te gebruiken tegen het schip en zijn opvarenden.

Vraag 3

Erkent u dat de Israëlische regering humanitaire hulp moet toelaten tot Gaza en dat
een blokkade daarvan onacceptabel is?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Erkent u dat het blokkeren van humanitaire hulp en het inzetten van honger als wapen
een oorlogsmisdaad is, en dat dus ook het blokkeren van de Madleen een oorlogsmisdaad
is?

Antwoord 4

Het structureel blokkeren van humanitaire hulp voor de noodlijdende bevolking van
de Gazastrook vormt een schending van het humanitair oorlogsrecht. Dit heeft Nederland
dan ook veroordeeld. Het inzetten van honger als oorlogswapen is een oorlogsmisdrijf.
De kwestie of Israël zich hier schuldig aan heeft gemaakt moet worden bekeken door
onafhankelijke onderzoekers en juridische instanties, zoals het Internationaal Gerechtshof.

Nederland maakt zich ernstige zorgen over de aanhoudende voedselcrisis in de Gazastrook
die wordt veroorzaakt door een schrijnend gebrek aan toegang van humanitaire hulp.
Nederland meent dat Israël dergelijke toegang per ommegaande moet verlenen aan professionele,
gemandateerde hulporganisaties zoals de VN, de Rode Kruis- en Halve Maanbeweging en
de relevante internationale ngo’s. Er staan duizenden vrachtwagens met hulp klaar
om de grens met de Gazastrook over te steken. De VN geven aan in staat te zijn heel
de Gazastrook van voedsel en andere essentiële goederen te voorzien.

Vraag 5

Erkent u dat het een plicht is van de Nederlandse overheid om Nederlandse burgers
te beschermen, en dus ook de Nederlandse burger die zich bevindt op de Madleen?

Antwoord 5

De Nederlandse overheid heeft de verantwoordelijkheid om Nederlandse staatsburgers
in het buitenland waar mogelijk consulaire bijstand te verlenen wanneer zij in moeilijkheden
verkeren. Dit geldt ook voor de Nederlandse burger die zich op de Madleen bevond, aan wie prompt consulaire bijstand is verleend zodra deze daarom heeft verzocht.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken volgt de situatie nauwgezet en verleent consulaire
bijstand conform de geldende richtlijnen en mogelijkheden.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat het blokkeren van de humanitaire hulp op de Madleen tot
Gaza onacceptabel is, en dat het gebruik van geweld onacceptabel is?

Antwoord 6

De opvarenden hebben bevestigd dat de humanitaire hulp op de Madleen voornamelijk symbolisch van aard was. Voor het werkelijk lenigen van de extreme humanitaire
noden in de Gazastrook is, naast een staakt-het-vuren, structurele en ongehinderde
humanitaire toegang nodig voor professionele, gemandateerde hulporganisaties. Dat
neemt niet weg dat het kabinet de zorgen van de opvarenden over de catastrofale humanitaire
situatie in de Gazastrook deelt. Het kabinet blijft, zowel bilateraal als multilateraal,
maximale druk uitoefenen op onmiddellijk herstel van humanitaire toegang over land
door professionele en gemandateerde organisaties. Ook staat het kabinet in nauw contact
met de humanitaire partnerorganisaties die hun essentiële werk proberen te doen in
de Gazastrook.

Vraag 7 en 8

Wat heeft u gedaan om de veiligheid van de Nederlandse burger aan boord van de Madleen
te waarborgen en om toegang van de humanitaire hulp op de Madleen tot Gaza te bewerkstelligen?
Heeft u contact gehad met de Israëlische regering over de Madleen? Welke boodschap
heeft u afgegeven en wat is daarvan het resultaat geweest? Welke andere acties heeft
u ondernomen om de Madleen en de Nederlandse burger aan boord te beschermen?

Welke acties gaat u ondernemen om ervoor te zorgen dat de humanitaire hulp op de Madleen
niet wordt geblokkeerd en dat er geen geweld tegen de burgers op de Madleen zal worden
gebruikt door de Israëlische regering? Als uw acties tot nu toe niet effectief zijn
gebleken, welke andere acties gaat u dan inzetten? Wanneer gaat u over tot sancties,
een wapenembargo, een handelsembargo, of andere maatregelen?

Antwoord 7 en 8

Nadat de Madleen was vertrokken, heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken de Israëlische autoriteiten
geïnformeerd over de aanwezigheid van een Nederlands staatsburger aan boord van het
schip en Israël opgeroepen geen geweld te gebruiken tegen het schip en zijn opvarenden.
Aan betrokkene is prompt consulaire bijstand verleend, zodra deze daarom heeft verzocht.

Vraag 9

Gezien de ontwikkelingen die nu plaatsvinden, bent u bereid zich met spoed in te zetten
voor de veiligheid en de toegang tot Gaza van de Madleen?

Antwoord 9

De Madleenis op maandag 9 juni 2025 onderschept en naar de haven van Ashdod gebracht. Op dit
moment is geen sprake van een verdere veilige doorgang van de Madleen. Het staat zoals gezegd buiten kijf dat – naast een staakt-het-vuren – onmiddellijke,
veilige en onvoorwaardelijke humanitaire toegang moet worden gefaciliteerd. Hiervoor
blijft het kabinet zich onverminderd inzetten. Overigens moet worden opgemerkt dat
voor de Gazastrook een rood reisadvies geldt.