Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bikkers over het artikel in Binnenlands Bestuur ‘Zorgen over decentraal ‘hosten’ van verkiezingsuitslagen’

Antwoord van Minister Uitermark (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
16 juni 2025)

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State
(de Afdeling) d.d. 7 mei 2025 over het Besluit programmatuur verkiezingsuitslagen?
In hoeverre bent u voornemens de nota van toelichting bij het onderhavige ontwerpbesluit
en/of het ontwerpbesluit aan te passen naar aanleiding van het advies?1

Antwoord 1

Ja, het advies is mij bekend. Vooralsnog verwacht ik de nota van toelichting bij het
ontwerpbesluit op enkele punten aan te vullen naar aanleiding van dit advies. Ik voorzie
op dit moment geen wijzigingen in het ontwerpbesluit zelf. Het nader rapport met de
reactie op het advies van de Afdeling wordt, zoals gebruikelijk, gepubliceerd in de
Staatscourant na bekendmaking van het gewijzigde Kiesbesluit.

Vraag 2

Wat zijn de gevolgen van het advies van de Afdeling voor de datum van inwerkingtreding
van de Wet programmatuur verkiezingsuitslagen en het eventueel aanpassen van de toelichting
en/of het ontwerpbesluit? Zal de wet nog steeds in werking treden op de beoogde datum
van 1 juli 2025? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 2

Het is niet haalbaar gebleken om de Wet programmatuur verkiezingsuitslagen en het
ontwerpbesluit samen op 1 juli 2025 in werking te laten treden. De regelgeving zal
naar verwachting één maand later – in afwijking van de vaste verandermomenten – op
1 augustus 2025 in werking treden.

Vraag 3

Mocht de wet niet in werking treden op 1 juli 2025, welk effect heeft dit dan op de
gemeenteraadsverkiezingen van 2026?

Antwoord 3

Ik voorzie geen gevolgen voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 omdat de
wet naar verwachting inwerking zal treden op 1 augustus 2025.

De Kiesraad gaat voorafgaand aan de aankomende Tweede Kamerverkiezing op 29 oktober
aanstaande alle gemeenten actief informeren over wat de inwerkingtreding van de Wet
programmatuur verkiezingsuitslagen voor hen betekent zodat zij zich goed kunnen voorbereiden.

In voorbereiding op de inwerkingtreding van de wet en het besluit heeft de Kiesraad
de afgelopen tijd al samen met de VNG, NVVB en de UvW een samenwerkingsprotocol opgesteld.
Hierin staan afspraken over het gebruik van de (huidige) programmatuur voor het berekenen
van de uitslag. Ook zijn hierin de procedures vastgelegd waardoor voor zowel de beheerder
als voor de gebruikers duidelijk is hoe gehandeld moet worden in voorkomende situaties.
Gemeenten zijn hier actief bij betrokken geweest.

Vraag 4

In hoeverre is er het voornemen om bij verkiezingen gebruik te maken van centraal
ontsloten uitslagprogrammatuur nu er sprake is van de mogelijkheid van een decentrale
opzet van de programmatuur? Wordt er per verkiezing een besluit genomen? Of wordt
er standaard gebruik gemaakt van centraal ontsloten uitslagprogrammatuur en pas als
dat niet mogelijk is van decentraal ontsloten uitslagprogrammatuur?

Antwoord 4

De Wet programmatuur verkiezingsuitslagen is techniekonafhankelijk geformuleerd, en
laat zowel centraal gehoste programmatuur als decentraal gehoste programmatuur toe.
De Kiesraad is momenteel niet voornemens centraal ontsloten uitslagprogrammatuur ter
beschikking te stellen. Bij de komende verkiezingen stelt de Kiesraad decentrale programmatuur
beschikbaar, net als bij voorgaande verkiezingen. De afweging voor decentrale uitslagprogrammatuur
maakt de Kiesraad op basis van de uitgangspunten in de nieuwe wet, de huidige technische
stand van zaken en uitgevoerde risicoanalyses