Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van de leden Beckerman en Gabriëls over het bericht 'Uitvoering reorganisatie Aardwetenschappen halfjaar uitgesteld'

Mededeling van Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 12 juni
2025)

Vraag 1

Deelt u de indruk dat de reorganisatie van de afdeling Aardwetenschappen aan de Vrije
Universiteit (VU) mede voortkomt uit de landelijke bezuinigingen op onderwijs en onderzoek?
En zo ja, hoe reflecteert u op het feit dat deze bezuinigingen nu al leiden tot verlies
van vitale wetenschappelijke capaciteit?1

Vraag 2

Herkent u dat het schrappen van een opleiding als aardwetenschappen, ondanks het formeel
instellingsautonome karakter, in de praktijk wél gevolgen heeft voor nationale kennis-
en beleidsdoelstellingen?

Vraag 3

In het verleden zijn, onder andere via sectorplannen en bestuurlijke akkoorden, afspraken
gemaakt om bepaalde opleidingen van strategisch belang te behouden; bent u bereid
te verkennen of een vergelijkbare afspraak noodzakelijk is om de aardwetenschappen
als discipline structureel te behouden?

Vraag 4

De opleidingen aardwetenschappen aan de VU, Technische Universiteit Delft (TU Delft)
en Universiteit Utrecht zijn complementair, met elk hun eigen specialisaties; acht
u het verantwoord dat dit landelijke ecosysteem nu uit balans dreigt te raken en wat
zijn de gevolgen daarvan voor de spreiding en samenwerking binnen deze sector?

Vraag 5

Kan u aangeven hoe het verdwijnen van deze afdeling zich verhoudt tot de grote maatschappelijke
en geopolitieke opgaven waarvoor Nederland staat, zoals:

– het klimaatbeleid, dat vraagt om inzicht in lange termijn geologische en atmosferische
processen;

– het waterbeheer en de waterveiligheid, waarvoor kennis van bodem, sediment en riviergedrag
onmisbaar is;

– de toegang tot en winning van kritieke grondstoffen, onder meer in het kader van Europese
strategische autonomie;

– de verduurzaming van mijnbouw en ondergrondgebruik, cruciaal voor de energietransitie;

– en de algemene inzet op kennis- en innovatiekracht in het kader van nationale en Europese
veiligheid?

Vraag 6

Acht u het risico niet groot dat het huidige besluit om deze opleiding af te bouwen
op korte termijn budgettaire ruimte oplevert, maar op middellange termijn leidt tot
een kennistekort dat politieke en beleidsdoelen op het gebied van klimaat, energie,
infrastructuur en veiligheid ondermijnt?

Vraag 7

Bent u bereid om samen met sectorpartijen en relevante ministeries (zoals het Ministerie
van Economische Zaken, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het Ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en het Ministerie van Defensie) in kaart
te brengen waar de kenniscapaciteit op het gebied van aardwetenschappen essentieel
is voor rijksbeleid en hoe deze behouden kan worden?

Vraag 8

Wat is de appreciatie van u op het feit dat maar liefst zeventien promovendi hun begeleiding
verliezen, 42 medewerkers hun positie dreigen te verliezen, zo’n 150 studenten worden
geraak, en dat specialistische laboratoria – ook in gebruik door ministeries – dreigen
te verdwijnen?

Vraag 9

Kan u reageren op het signaal dat het reorganisatieplan van de VU mogelijk gebaseerd
is op een onvolledig financieel beeld en dat een realistisch alternatief dat is aangedragen
door de afdeling zelf onvoldoende serieus is gewogen?

Vraag 10

Bent u bereid u in te spannen voor een pauze in het besluitvormingsproces totdat u
en de Kamer zicht hebben op de nationale gevolgen van het verdwijnen van deze discipline
en de mogelijkheden voor borging van strategische opleidingen in kaart zijn gebracht?

Vraag 11

Wat is uw inzet om te voorkomen dat Nederland blijvend kennis en expertise verliest
op het gebied van geologie, klimaatonderzoek en energietransitie, zeker in een tijd
waarin juist wordt gepleit voor het versterken van deze capaciteit?

Mededeling

Op 4 juni 2025 hebben de leden Beckerman (SP) en Gabriëls (Groenlinks-PvdA) schriftelijke
vragen gesteld over het bericht «Uitvoering reorganisatie Aardwetenschappen halfjaar
uitgesteld».

Tot mijn spijt is beantwoording binnen de gestelde termijn niet mogelijk, omdat de
beantwoording afstemming vereist met verschillende departementen en andere betrokken
partijen. Ik zal de vragen zo snel mogelijk beantwoorden.