Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord vragen van het lid Kostic over het bericht waaruit blijkt dat het Dolfinarium met twintig showonderdelen de wet overtreedt

Antwoord van Staatssecretaris Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur)
(ontvangen 20 mei 2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 2010.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht van RTL Nieuws naar aanleiding van een handhavingsverzoek
van Stichting Bite Back waaruit blijkt dat het Dolfinarium met twintig showonderdelen
de Wet dieren en het Besluit houders van dieren overtreedt?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de constatering van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) dat het
Dolfinarium dolfijnen, zeeleeuwen, walrussen en zeehonden onnatuurlijke gedragingen
laat vertonen, waar ook nog eens geen educatieve boodschap aan is verbonden? Zo nee,
op welke deskundigen baseert u zich dan?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat RVO heeft vastgesteld dat dolfijnen in het Dolfinarium onnatuurlijk
gedrag moeten vertonen, zoals dolfijnen die met hun neus trainers moeten voortduwen,
over de trainers heen moeten springen, op de kant moeten springen, de staart boven
het water uit moeten steken, met een trainer in het water moeten ronddraaien, op commando
over een waterstraal moeten springen, hun neus in de nek van een trainer moeten plaatsen,
op de rug moeten zwemmen terwijl ze een trainer voortduwen, bewegingloos op hun rug
in het water moeten liggen en geluid moeten maken? Kunt u bevestigen dat het Dolfinarium
hiermee de geldende voorschriften heeft overtreden?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat RVO heeft vastgesteld dat zeeleeuwen moeten zwaaien met hun
vinnen, moeten bewegen op commando van vin naar vin en moeten zwaaien naar bezoekers?
Kunt u bevestigen dat het Dolfinarium hiermee de geldende voorschriften heeft overtreden?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat RVO heeft vastgesteld dat walrussen op commando moeten omrollen,
klappen en zwaaien met de vinnen, schudden en bezoekers moeten natspuiten met water?
Kunt u bevestigen dat het Dolfinarium hiermee de geldende voorschriften heeft overtreden?

Antwoord 5

Ja.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat RVO heeft vastgesteld dat zeehonden hun tong moeten uitsteken
ter vermaak van de bezoekers? Kunt u bevestigen dat het Dolfinarium hiermee de geldende
voorschriften heeft overtreden?

Antwoord 6

Ja.

Vraag 7

Kunt u zich herinneren dat u vorig jaar aan de Kamer hebt laten weten dat bij het
Dolfinarium recent één keer een overtreding van de vergunning is geconstateerd, waarna
RVO handhavend heeft opgetreden? (Handelingen II, vergaderjaar 2024–2025, nr. 8, blz. 12)

Antwoord 7

Ja.

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat het Dolfinarium niet op één, maar op twintig showonderdelen
de wet en de afspraken overtreedt?

Antwoord 8

Ik vind het kwalijk, er zijn duidelijke afspraken gemaakt die als voorschriften aan
de vergunning zijn verbonden. Alle dierentuinen moeten zich aan de geldende wet- en
regelgeving houden.

Vraag 9

Kunt u bevestigen dat het Dolfinarium tot eind februari 2024 de tijd had om hun shows
aan te passen en dat vlak daarna zou worden bekeken of de afspraken die het Dolfinarium
zegt te zijn nagekomen, ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd? (Kamerstuk 28 286, nr. 1324)

Antwoord 9

Ja.

Vraag 10

Hoe kan het dat uit de inspectie van RVO niet is gebleken dat het Dolfinarium op twintig
showonderdelen de afspraken overtreedt, maar dat dit aan het licht moet komen door
een handhavingsverzoek, inclusief videomateriaal, van een dierenrechtenorganisatie?

Antwoord 10

Een inspecteur van de NVWA heeft op verzoek van RVO een inspectie uitgevoerd om te
controleren of de voorschriften werden nageleefd. De inspectie is in overleg met het
Dolfinarium gepland, omdat de inspecteur, als onderdeel van de controle, deelnam aan
de publieksinteractie met dolfijnen. Dierpresentaties zijn ook bijgewoond. De inspectie
betreft dan ook een momentopname. Per dierpresentatie kunnen de getoonde gedragingen
verschillend zijn. Een expert op het gebied van het gedrag van dolfijnen is geraadpleegd
voor de beoordeling van de specifieke gedragingen. Tijdens deze inspectie vonden geen
ongewenste gedragingen plaats.

Vraag 11

Hoe verklaart u het dat het Dolfinarium nog steeds de afspraken overtreedt, vier jaar
nadat de afspraken met het Dolfinarium zijn gemaakt?

Antwoord 11

Ik vind het kwalijk, er zijn duidelijke afspraken gemaakt die als voorschriften aan
de vergunning zijn verbonden. Alle dierentuinen moeten zich aan de geldende wet- en
regelgeving houden. Het is dus aan het Dolfinarium om zich aan de voorschriften in
de vergunning te houden, als dat niet gebeurt wordt er ingegrepen.

Vraag 12

Deelt u de mening dat het op een gegeven moment klaar is en een dergelijk bedrijf
moet worden gesloten als een bedrijf stelselmatig de wet en de gemaakte afspraken
overtreedt en hiermee het welzijn van dieren in gevaar brengt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12

Ja, wanneer reguliere handhaving niet blijkt te werken en de dierentuinvergunning
voortdurend wordt overtreden, is het mogelijk om uiteindelijk een dierentuin (gedeeltelijk)
te sluiten.

Vraag 13

Bent u bereid om naar aanleiding van deze aantoonbare wetsovertredingen de dierentuinvergunning
van het Dolfinarium in te trekken? Zo nee, hoe vaak mag het Dolfinarium dan nog de
wet en de gemaakte afspraken overtreden voordat hun dierentuinvergunning wordt ingetrokken?

Antwoord 13

Nee. Het is belangrijk om hier te vermelden dat er sprake is van verschillende voorschriften.
De recente overtredingen hebben betrekking op het naleven van het voorschrift voor
dierpresentaties. Dit voorschrift bevat afspraken over welke handelingen de dieren
uit mogen voeren en welke interacties zij mogen hebben met hun trainers tijdens een
presentatie. Het betreft daarom een andere overtreding dan bij de handhaving op de
publieksinteracties van vorig jaar. Het voorschrift voor publieksinteracties bevat
afspraken over het aanraken, voeren en maken van foto’s met dieren door het publiek.
Het is dus de eerste keer dat er een overtreding is geconstateerd sinds de afspraken
over dierpresentaties als handhaafbare voorschriften aan de vergunning zijn verbonden.
Als reguliere handhavingsmiddelen niet toereikend blijken om overtredingen te herstellen
of voorkomen, en een dierentuin geen gehoor geeft aan bestuursrechtelijke maatregelen
of bij recidive, kunnen er verdergaande maatregelen worden getroffen zoals (gedeeltelijke)
sluiting of intrekking van de vergunning. Op basis van de situatie zal de mate van
toezicht aangepast worden.

Vraag 14

Deelt u het inzicht dat, gezien de forse kritiek van RVO, het Dolfinarium geen significante
educatieve waarde heeft? Zo nee, op basis van welke onafhankelijke experts baseert
u zich dan?

Antwoord 14

Ik ben het daar niet mee eens. Bij de vergunningverlening is het educatieve programma
beoordeeld door de experts van visitatiecommissie dierentuinen op educatieve waarde,
en voldoende bevonden. Zolang het dolfinarium zich daaraan houdt, is educatie geborgd.
Dat er niet-educatieve onderdelen in een voorstelling zitten, betekent ook niet dat
het programma geen enkel educatief element bevat. Het Dolfinarium bestaat ook uit
meer dan alleen de koepel, zoals de Dolfijnendelta die een natuurlijk verblijf nabootst.
Hier worden educatieve presentaties gegeven.

Vraag 15

Deelt u de mening dat het Dolfinarium geen maatschappelijke functie meer vervult die
opweegt tegen het feit dat de intelligente en gevoelige dieren trucjes moeten uithalen,
opgesloten zitten in betonnen bakken en allerlei onnatuurlijke gedragingen moeten
vertonen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 15

Nee, ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 14.

Vraag 16

Bent u bereid om het voorbeeld van vele andere landen, zoals Ierland, Canada, India,
Oostenrijk en Frankrijk te volgen en met een verbod te komen op het fokken, in gevangenschap
houden en tentoonstellen van dolfijnen voor het vermaak van mensen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 16

Dierentuinen hebben een belangrijke maatschappelijke taak op het gebied van dierenwelzijn,
educatie en conservatie, ook in de toekomst. Daarom ben ik gestart met een traject
om in samenspraak met de sector en handhavende instanties te kijken naar aanpassing
van de regelgeving, met het versterken van het welzijn van de dieren en educatie als
speerpunten. Er zal ook aandacht zijn voor het fokken van surplusdieren n.a.v. de
motie-Kostić (Kamerstuk 36 410, nr. 69).

Vraag 17

Kunt u aangeven of het Dolfinarium nog steeds van plan is om acht dolfijnen, twee
walrussen en twee zeeleeuwen te verkopen aan een Chinees pretpark?

Antwoord 17

Wij hebben hierover geen formeel bericht ontvangen van het Dolfinarium.

Vraag 18

Bent u ermee bekend dat de Kamer bijna unaniem heeft uitgesproken dat deze verkoop
onwenselijk is? (Kamerstuk 36 200 XIV, nr. 73)

Antwoord 18

Ja.

Vraag 19

Kunt u, gezien de politieke en maatschappelijke aandacht voor dit onderwerp, de Kamer
proactief en tijdig informeren zodra het ministerie of RVO aanvullende informatie
vanuit het Dolfinarium heeft gekregen over een eventuele verhuizing van dieren vanuit
het Dolfinarium naar China of een ander land, zodat de Kamer zich hierover kan uitspreken
voordat een onomkeerbaar besluit is genomen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 19

Ik zal de Kamer hierover informeren, maar daarbij wil ik wel benadrukken dat ik de
eventuele verhuizing niet tegen zou kunnen houden zolang het Dolfinarium zich aan
de geldende wet- en regelgeving houdt.

Vraag 20

Kunt u deze vragen één voor één en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?

Antwoord 20

Vanwege een zorgvuldige beantwoording zijn de vragen niet binnen de gestelde termijnen
beantwoord.