Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Inge van Dijk en Vedder over de uitzending van Radar van 31 maart 2025 en dan specifiek het onderwerp 'Senioren geweigerd voor tijdelijke lening ondanks overwaarde'

Antwoord van Minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (ontvangen
12 mei 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Radar van 31 maart jl. over het onderwerp «Senioren
geweigerd voor tijdelijke lening ondanks overwaarde»?1 Kunt u reageren op de inhoud van deze uitzending?

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met de uitzending van Radar. Ik vind het onwenselijk dat senioren
op grond van hun leeftijd geen overbruggingshypotheek kunnen krijgen wanneer dit voor
hen financieel wel verantwoord zou zijn. In mijn antwoorden op de vragen hieronder
zal ik hier verder op reflecteren en zal ik toelichten welke vervolgstappen ik ga
zetten. Van een overbruggingshypotheek kan gebruik worden gemaakt als men vanuit een
koopwoning verhuist naar een nieuwe koopwoning. Er bestaan geen wettelijke voorschriften
met betrekking tot leeftijd. Wel is belangrijk dat de consument de rente van een dergelijke
overbruggingshypotheek kan betalen op grond van zijn financiële positie.

Vraag 2

Deelt u de zorgen over de onmogelijkheden voor senioren om een overbruggingshypotheek
af te sluiten?

Antwoord 2

Ik vind het ongewenst dat senioren geen overbruggingshypotheek kunnen krijgen indien
zij willen verhuizen van een koopwoning naar een andere koopwoning, maar dat wel verantwoord
zou zijn. Daarom wil ik in gesprek met stakeholders achterhalen waarom senioren moeilijk
een overbruggingshypotheek kunnen krijgen.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat het onwenselijk is dat senioren met een overwaarde in hun
huidige huis geen overbruggingshypotheek kunnen krijgen?

Antwoord 3

Voorwaarde voor het afsluiten van een overbruggingshypotheek is dat senioren in bezit
zijn van een woning waar de hypotheek op gevestigd kan worden. Verder dient er sprake
te zijn van overwaarde op de huidige woning en de consument dient de lasten van een
dergelijke hypotheek te kunnen betalen. Indien dat het geval is, zou het mogelijk
moeten zijn om een overbruggingshypotheek af te sluiten.

Vraag 4

Hoe reflecteert u op het gegeven dat ouderen, door de huidige belemmeringen op het
verkrijgen van een overbruggingshypotheek, de verhuizing vaak uitstellen of annuleren?

Antwoord 4

Het is belangrijk dat ouderen kunnen wonen in een woning die bij hen past. Het is
dan ook onwenselijk dat ouderen de verhuizing naar een nieuwe woning uitstellen of
annuleren vanwege belemmeringen bij het verkrijgen van een overbruggingshypotheek.
Er zijn aanbieders die een overbruggingshypotheek aanbieden maar vaak in combinatie
met een reguliere hypotheek. Het aantal aanbieders van een afzonderlijke overbruggingshypotheek
is zeer laag. Ter bevordering van het woongenot van ouderen, en in het geheel van
de krappe woningmarkt waarin doorstroming door ouderen kan bijdragen aan het beter
benutten van de woningvoorraad, wil ik bevorderen dat een overbruggingshypotheek goed
toegankelijk is voor ouderen.

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat het gegeven dat senioren geen overbruggingshypotheek kunnen
krijgen een remmend effect heeft op de doorstroom op de reeds verhitte woningmarkt?
Zo nee, waarom niet? Op welke manier belemmert dit effect de aanpak van het woningtekort?

Antwoord 5

Wanneer ouderen verhuizen naar een woning die bijvoorbeeld meer woongenot oplevert
of die beter past bij hun levensfase, ontstaat een verhuisketen met als positief effect
dat doorstroming op de woningmarkt op gang komt. Indien senioren geen overbruggingshypotheek
kunnen krijgen en dit leidt tot uitstel of afstel van een verhuizing, kan dit de doorstroom
op de woningmarkt belemmeren.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat ook kredietverstrekkers een rol en daarmee verantwoordelijkheid
hebben om de woningnood tegen te gaan en bij te dragen aan het vinden van een passend
thuis?

Antwoord 6

Ja, dat deel ik. Kredietverstrekkers dienen te beoordelen of een hypotheek verantwoord
is gelet op de financiële positie van de consument. Een overbruggingskrediet kan zelfstandig
of in combinatie met een vaste hypotheek, worden aangeboden. Indien consumenten willen
verhuizen van een koopwoning naar een andere woning (en met name indien sprake is
van een verhuizing naar een nieuwbouwwoning), is het wenselijk dat consumenten een
overbruggingskrediet kunnen afsluiten totdat de oude woning is verkocht en de consument
de nieuwe woning kan betrekken. Kredietverstrekkers bepalen zelf tegen welke voorwaarden
zij deze producten aanbieden.

Diverse kredietverstrekkers hebben het convenant «Ouderen & Toekomstbestendig Wonen»2 ondertekend. Hierbij is afgesproken dat de ondertekenaars van het convenant de mogelijkheden
van (hypotheek)financiering voor ouderen naar een hoger niveau willen tillen, onder
andere door in kaart te brengen aan welke aanvullende financieringsmogelijkheden bij
ouderen behoefte is gezien hun woonwensen. Ik verwacht van de partijen die het convenant
hebben ondertekend dat zij zich hiervoor inspannen; het aanbieden van een overbruggingskrediet
kan hier een onderdeel van zijn. Hierover zal ik bij de volgende monitoring van de
voortgang van het convenant met partijen in gesprek gaan.

Vraag 7

Op welke manier gaat u zich inspannen om (overbruggings)hypotheekaanvragen voor senioren
te vereenvoudigen, de slagingskans te verhogen en de bekendheid van deze vereenvoudiging
bij het brede publiek te vergroten indachtig de rol en positie van hypotheekverstrekkers
en uw eigen verantwoordelijkheid op het gebied van de volkshuisvesting?

Antwoord 7

Zoals aangegeven bij vraag 6, zal ik bij de volgende monitoring van het convenant
Ouderen & Toekomstbestending Wonen, in gesprek gaan met partijen om de mogelijkheden
voor ouderen te verbeteren. Ik zal voor dit onderwerp ook de ouderenorganisaties uitnodigen
om te achterhalen waar ouderen precies tegen aan lopen bij de financiering van een
nieuwe koopwoning. Ook Vereniging Eigen Huis kan hiervoor waardevolle inzichten bieden.
Kredietverstrekkers geven aan dat voor het afsluiten van een hypothecaire lening geen
maximale leeftijd wordt gehanteerd. Wel wordt naar andere factoren gekeken. Zo dient
de consument gedurende de korte looptijd van de financiering de rente te kunnen betalen.
Daarbij is het goed om op te merken dat de overbruggingshypotheek een ander product
is dan de reguliere langlopende hypothecaire lening, waardoor de rente en voorwaarden
kunnen afwijken. Indien duidelijk is waardoor ouderen moeilijk een overbruggingshypotheek
kunnen krijgen, zal ik met de relevante partijen in gesprek gaan over mogelijke oplossingen.

Vraag 8

Bent u bereid om met ouderenorganisaties, de NVB, de banken en de toezichthouders
in gesprek te gaan over verbetering van de financieringsmogelijkheden voor senioren
voor het afsluiten van een overbruggingshypotheek?

Antwoord 8

Ja, ik ben bereid om een overleg te plannen met ouderenorganisaties, de NVB, de banken
en toezichthouders om te bezien hoe het afsluiten van een overbruggingshypotheek voor
senioren kan worden verbeterd. Dat zal ik doen bij de monitoring van het Convenant
Ouderen & Toekomstbestending Wonen. Hierbij zal ik ook de relevante partijen uitnodigen
om te spreken over financiering voor ouderen die van een koop- naar huurwoning willen
doorstromen en daarvoor een (tijdelijke) financieringsbehoefte hebben.