Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Podt over innovatie in de landbouw

Mededeling van Minister Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) (ontvangen
21 februari 2025).

Vraag 1

Welke geteste en gevalideerde innovaties zijn er die de stikstofuitstoot significant
naar beneden brengen?

Vraag 2

Klopt het dat de Lely Sphere de enige innovatie is die in aanmerking komt voor de
subsidieregeling voor stalsystemen?1

Vraag 3

Deelt u de mening van Wageningen University & Research (WUR) dat de onzekerheidsmarge
bij het bepalen van de «definitieve emissiefactor» voor de Regeling ammoniak en veehouderij
(Rav)-lijst veel te groot is aangezien de techniek op «veel te weinig» proefstallen
wordt toegepast? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer gaat u deze toetsing aanpassen?2

Vraag 4

Deelt u de mening van onderzoeker Ogink en anderen dat «het hele meetprocedé onbetrouwbaar
is»? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer gaat u het meetprotecol aanpassen om de betrouwbaarheid
en onafhankelijkheid te vergroten?3

Vraag 5

Wat is de onzekerheidsmarge van de Lely Sphere?

Vraag 6

Vertrouwt u erop dat de Lely Sphere gemiddeld 77 procent ammoniakreductie heeft in
de stal ondanks de kritiek op de meetmethode en onzekerheidsmarge?

Vraag 7

Hoe verhoudt emissiereductie in de stal, zoals de Lely Sphere, zich tot de totale
emissiereductie van een boerderij?

Vraag 8

Hoe wordt er rekening gehouden met emissiereducerende innovatie op veehouderijen die
hun dieren veel buiten laten lopen?

Vraag 9

Kunt u ingaan op de berichtgeving dat de methode die door Lely wordt gebruikt, alleen
door Lely mag worden geproduceerd en geleverd, maar dat het ondanks dat volgens uw
ministerie niet de staatssteunregels schendt?4

Vraag 10

Heeft de Europese Commissie akkoord gegeven voor de subsidieregeling, gezien de onzekerheid
omtrent de mogelijke staatssteunregels?

Vraag 11

Hoe kijkt u naar het oordeel van België over de Lely Sphere, die een negatief advies
gaf vanwege «twijfel aan de goede werking van de mestzuigrobot onder langdurige praktijkomstandigheden»?5

Vraag 12

Kunt u toelichten hoeveel lager de emissiereductie gemiddeld is op boerenbedrijven
na de aanschaf van een Lely Sphere, gezien de praktische opgaves bij het gebruik?

Vraag 13

Kunt u ingaan op de bezwaren van uw collega Jansen die het hele systeem, van ontwerp,
beoordeling en gebruik, van de Lely Sphere bekritiseert?6

Vraag 14

Hoe kijkt u naar de onzekerheid die boeren voelen omtrent de Lely Sphere en de consequente
lage verkoopcijfers van en lage subsidieaanvragen naar het product?7

Vraag 15

Maakt u zich zorgen over de gebrekkige vraag naar de Lely Sphere, gezien uw enthousiasme
voor dit product en uw hoop in de werking van innovaties als oplossing voor het stikstofprobleem?

Vraag 16

Begrijpt u dat het voor boeren een onzekere en dure investering is, ondanks de overheidssubsidies?

Vraag 17

Hoe verhoudt de gigantische overheidssubsidie voor deze innovatie zich tot de haalbaarheid
van de vele andere opgaven, zoals water, klimaat en dierwaardigheid?

Vraag 18

Deelt u de mening dat het beter zou zijn voor het doelbereik, de stabiliteit op het
boerenerf en financiële verantwoordelijkheid, zowel voor de boer als het belastinggeld,
om maatregelen te treffen die bijdragen aan alle doelen tegelijkertijd in plaats van
één innovatie, die enkel stikstofreductie beoogt? Zo ja, waarom zet u dan voornamelijk
in op één route, innovatie in plaats van op een breed pakket aan structuurbeleid?

Vraag 19

Kunt u ingaan op het onderzoek «Verkenning effecten landbouwinnovaties» van de WUR
en hun conclusie dat innovaties een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan emissiereductie
als alle boeren, alle innovaties, perfect toepassen, in relatie tot de ontwikkelingen
van de Lely Sphere?8

Vraag 20

Wat is uw reactie op de conclusie van de WUR dat extensivering en/of veestapelreductie
noodzakelijk zal zijn voor het behalen van de doelen?

Vraag 21

Wat is uw reactie op de conclusie van de WUR dat de jaarlijkse kosten van het inzetten
op innovaties rond de half miljard liggen, wat ruim boven het huidige innovatiebudget
ligt?

Vraag 22

Wat is uw reactie op de conclusie van de WUR dat investeringen in innovaties kunnen
leiden tot een vergroot risico op lock-in's? En dat dit indirect bijdraagt aan verdere
schaalvergroting en intensivering?

Vraag 23

Bent u, gezien de onzekerheid rond de Lely Sphere en de bevindingen van de WUR, voornemens
om meer flankerend beleid te gaan voeren? Zo ja, welke maatregelen acht u kansrijk?

Vraag 24

Kunt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

Mededeling

De vragen van het lid Podt (D66) over innovatie in de landbouw (kenmerk: 2025Z01348; ingezonden: 28-1-2025) kunnen niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord
omdat de benodigde interdepartementale afstemming meer tijd kost. Ik zal uw Kamer
zo spoedig mogelijk de antwoorden op de vragen doen toekomen.