Schriftelijke vragen : Het bericht 'Bezorgdheid om bezuinigingsplannen onderwijs: ‘Maakt Nederland op lange termijn kapot’'

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bezorgdheid om bezuinigingsplannen onderwijs: «Maakt
Nederland op lange termijn kapot»»?1

Vraag 2

Bent u bekend met de brandbrief van 23 oktober 2024 verstuurd namens VNO-NCW, Universiteiten
van Nederland, de CEO’s van NXP Semiconductors Nederland, Siemens Nederland, Johnson
& Johnson, Arcadis, VodafoneZiggo, RoyalHaskoningDHV, Adyen, Nationale Nederlanden,
Elsevier, Randstad, Signify, Picnic, TomTom, IMC, Vandebron, FrieslandCampina, VDL
Groep, Airbus Netherlands, Royal Cosun, Lely, RijkZwaan, Demcon, Thales Nederland,
Urenco Nederland en 18 Nederlandse start-ups en scale-ups.

Vraag 3

Wat is uw reactie op het statement van deze CEO’s en bedrijven die stellen dat de
bezuinigingen op onderwijs van dit kabinet een bezuiniging betekenen op het toekomstig
verdienvermogen van Nederland? Deelt u de zorg van het bedrijfsleven over de effecten
van de onderwijsbezuinigingen op de toekomst van de Nederlandse economie?

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe deze bezuiniging tot stand is gekomen? Kunt u aangeven welke afwegingen
daarbij hebben meegespeeld? Kunt u een overzicht naar de Kamer sturen van de experts
die zijn geconsulteerd bij de besluitvorming over deze bezuiniging?

Vraag 5

Wat voor economie wil dit kabinet voor de toekomst van Nederland? Wat is de rol van
publiek onderwijs, innovatie en onderzoek in deze economie?

Vraag 6

Erkent u dat investeringen in onderwijs, wetenschap en innovatie noodzakelijk zijn
voor de economie en het verdienvermogen van Nederland?

Vraag 7

Kunt u de analyse van het kabinet sturen van de effecten van deze bezuiniging op onderwijs
en innovatie voor de groei van de Nederlandse economie?

Vraag 8

Wat is uw reactie op de conclusie van Rabobank dat de bezuinigingen van dit kabinet
Nederland op termijn 27 tot 52 miljard euro kunnen kosten? Deelt u deze conclusie?
Zo niet, wat is uw eigen raming van het effect op de lange termijn groei? Hoeveel
miljard aan bbp gaat er mogelijk verloren?

Vraag 9

Bestaat er een kans dat het verlies aan bbp meer kost dan dat de bezuinigingen opleveren?
Zo nee, waarop baseert u dat?

Vraag 10

Erkent u dat de modellen van het CPB niet het volledige effect op de economische groei
weergeven, bijvoorbeeld doordat de langetermijneffecten van bezuinigingen op onderwijs
en innovatie niet worden meegewogen? Erkent u dat dit een tekortkoming is in de raming
die ten koste gaat van de betrouwbaarheid?

Vraag 11

Kunt u schematisch weergeven hoeveel procent van het BBP de afgelopen 10 jaar is uitgegeven
aan onderwijs en innovatie en schetsen hoe deze ambitie zich in de aankomende jaren
ontwikkelt?

Vraag 12

Erkent u dat publieke investeringen in innovaties een katalysator zijn voor private
investeringen? Kunt u een inschatting maken van de omvang van de private investeringen
in innovaties die Nederland misloopt door deze bezuiniging op publieke investeringen?
Zo nee, waarom niet?

Vraag 13

Kunt u een inschatting geven van hoeveel internationale topwetenschappers Nederland
als gevolg van de bezuinigingen zullen verlaten of niet kiezen en gaan voor een aanstelling
aan een universiteit in het buitenland?

Vraag 14

Hoe verhouden de bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie zich met de door
de premier genoemde aanbevelingen uit het Draghi-rapport, dat stelt dat we grootschalig
moeten investeren in kennis en innovatie om de concurrentiekracht van de Europese
economie niet nog verder te laten afzwakken ten opzichte van de VS en China? Als u
deze analyse van Draghi onderschrijft, hoe rijmt u dat dan met de grote onderwijsbezuinigingen
van dit kabinet?

Vraag 15

Wat is uw verwachting van het effect van de bezuinigingen op onderwijs, wetenschap,
innovatie voor de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit? Zal deze naar verwachting
hierdoor stijgen, of juist dalen? Erkent u dat een stijging van de arbeidsproductiviteit
cruciaal is, met het oog op de oplopende personeelstekorten dankzij de vergrijzing?
Wat gaat u daaraan doen?

Vraag 16

Kunt u reflecteren op het feit dat door teruglopende economische ontwikkeling in de
toekomst er minder middelen zullen zijn om onze leraren, zorgmedewerkers en andere
publieke voorzieningen te betalen?

Vraag 17

Kunt u gedetailleerd inzicht geven in hoe de bezuinigingen neerslaan per provincie?
Kunt u daarbij een inschatting geven van de impact op de regionale economie en werkgelegenheid?

Vraag 18

Weet u hoeveel minder start-ups en scale-ups er in Nederland zullen ontstaan als gevolg
van de bezuinigingen? Zo nee, bent u bereid hier een nadere impactanalyse naar uit
te voeren? Hoeveel startups vloeien er jaarlijks voort uit (onderzoek van) de universiteiten,
hogescholen en mbo-instellingen? Verwacht u een daling van het aantal startups als
gevolg van de bezuinigingen op innovatie, onderzoek en onderwijs?

Vraag 19

Wat zijn de arbeidsmarkteffecten van de bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie
voor de verschillende arbeidsmarktsectoren op de middellange en lange termijn? Wat
voor directe effecten hebben deze onderwijsbezuinigingen op korte termijn voor de
arbeidsmarkttekorten in zorg, onderwijs en techniek? Kunt u dit uitsplitsen per sector
voor zowel lange als korte termijn?

Vraag 20

Welk effect hebben deze bezuinigingen op het Topsectorenbeleid en hoe raakt dit het
internationale verdienmodel van Nederlandse ondernemers?

Vraag 21

Wat betekenen de bezuinigingen voor de Nationale Technologiestrategie (NTS)? Gaat
het kabinet technologieën en sectoren naar rato korten, of gaat het kabinet technologieën/sectoren
schrappen?

Vraag 22

Wat zijn de gevolgen van de onderwijsbezuinigingen op de internationale handel, aangezien
Nederland juist vanwege haar innovatieve bedrijven en hoogwaardige export een gewilde
handelspartner is? Welke effecten hebben de bezuinigingen op het internationale verdienvermogen
van Nederland?

Vraag 23

Kan worden aangegeven hoe deze bezuinigingen invloed hebben op de toegang tot nieuwe
behandelingen voor patiënten? Klopt het dat patiënten mogelijk door deze bezuiniging
langer moeten wachten op een nieuwe behandeling? Zo nee, waarop baseert u dat?

Vraag 24

Heeft u in kaart gebracht wat deze bezuinigingen betekenen voor de ontwikkeling van
medicijnen of vaccins? Zo nee, heeft u een risico inschatting gemaakt wat dit betekent
voor Nederlanders die nu en in de toekomst zorg nodig hebben? Wat is uw reactie op
de gevolgen die KWF schetst voor kankeronderzoek en behandelingen door deze onderwijsbezuinigingen?

Vraag 25

Wat zijn de effecten van het wegbezuinigen van het stagefonds voor het opleiden van
mensen in de zorg? Hoe veel stageplekken financiert het Ministerie van VWS met het
stagefond in het mbo en hbo? Hoe gaat het bezuinigen op stageplekken in de zorg bijdragen
aan het grote tekort aan stageplekken in de regio Utrecht, Amersfoort en Haaglanden?

Vraag 26

Hoe rijmt u deze grove bezuiniging op stageplekken met de ambitie in het regeerprogramma
om speciaal oog te hebben voor opleidingen voor tekortberoepen en het herwaarderen
van praktische opleidingen en beroepen?

Vraag 27

Kunt u schetsen hoeveel studenten op dit moment uitvallen of school vroegtijdig verlaten
bij zorgopleidingen? Denkt u dat verslechterde stagebegeleiding een positieve bijdrage
gaat leveren aan uitval bij opleidingen voor beroepen in de zorg? Zo nee, wat gaat
u daaraan doen?

Vraag 28

Erkent u dat de Nederlandse veredelingssector en glastuinbouw een significante bijdrage
leveren aan de Nederlandse economie en wereldwijde voedselzekerheid door de toonaangevende
innovatie en expertise in deze sectoren? Zo ja, wat zal de impact zijn van deze bezuinigingen
op deze sectoren?

Vraag 29

Erkent u dat de Wageningen Universiteit en Research de hofleverancier is van talent
in agrarische topsectoren en een cruciale bijdrage kunnen leveren aan het ontwikkelen
van nieuwe verdienmodellen in de landbouw? Wat zal het effect zijn van de onderwijsbezuinigingen
op het aantal agro-economische experts in Nederland?

Vraag 30

Wat zal de impact zijn van de innovatiebezuinigingen op landbouwinnovaties zoals voedersystemen,
mestverwerkingssystemen, melksystemen, dierenwelzijn en innovaties voor uitstootreductie?

Vraag 31

Welke landbouwsector zal het hardst geraakt worden door de innovatiebezuinigingen?
Heeft u hier met het kabinet een impactanalyse van gemaakt? Zo nee, bent u bereid
dit te doen? Zullen deze bezuinigingen impact hebben op de uitvoering van de nieuwe
pesticiden richtlijnen waar zowel agronomische, ecologische als toxicologische kennis
voor nodig is?

Vraag 32

Wat betekenen de bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie op belangrijke
maatschappelijke doelen?

Vraag 33

Kunt u alle vragen separaat beantwoorden voor de behandeling van de onderwijsbegroting?