Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Erkens over het artikel 'Waakhond ACM zet als enige in Europa de industrie op achterstand'

Antwoord van Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) (ontvangen 5 augustus 2024).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 1953.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Waakhond ACM zet als enige in Europa de industrie op
achterstand»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoeveel bedrijven geraakt zijn en hoeveel verlies er is geleden door
het afschaffen van de volumecorrectieregeling? Kunt u daarbij specifiek ingaan op
hoe dit elektrificatieprojecten ter verduurzaming van de industrie nadelig raakt?

Antwoord 2

Ongeveer 35 bedrijven hadden profijt van de volumecorrectieregeling. Ik beschik niet
over informatie over de ontvangen korting per individueel bedrijf. Uit onderzoek van
de ACM blijkt dat de groep van ongeveer 35 bedrijven in totaal € 82 miljoen aan korting
ontving in 2021, die werd opgebracht door de andere netgebruikers zoals andere bedrijven
en consumenten. Door het afschaffen van de volumecorrectieregeling zijn de netkosten
van deze 35 bedrijven gestegen en het ligt voor de hand dat dit ten koste is gegaan
van de winstgevendheid.

Elektrificatieprojecten met een hoog stabiel elektriciteitsverbruik zijn nu minder
aantrekkelijk dan toen de volumecorrectieregeling nog gold. Bedrijven die de volumecorrectiekorting
ontvingen, konden deze korting indertijd echter kwijtraken als zij meer flexibel elektriciteit
zouden gaan afnemen of flexibele elektrische installaties zouden toevoegen. Er zullen
daarom ook elektrificatieprojecten zijn geweest die minder aantrekkelijk waren door
de volumecorrectieregeling. Juist flexibel gebruik van elektriciteit is belangrijk
in een weersafhankelijk elektriciteitssysteem, zoals het Nederlandse systeem door
de toename van het gebruik van zon- en windenergie steeds meer wordt, en helpt om
de drukte op het elektriciteitsnet te verminderen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het behoud van dergelijke regelingen in andere Europese lidstaten,
zoals Duitsland, België en Denemarken, niet leidt tot een gelijk speelveld?

Antwoord 3

Dat in andere Europese lidstaten dergelijke regelingen (nog) in stand zijn, draagt
inderdaad niet bij aan een gelijk speelveld. Daarom zet ik mij samen met de ACM in
om dit vraagstuk onder de aandacht te brengen bij ACER (het Europees agentschap voor
de samenwerking tussen energieregulators) en de Europese Commissie om te komen tot
meer geharmoniseerde tariefstructuren op Europees niveau.

Vraag 4

Kunt u aangeven wat de interpretatie van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) van
Europese regels betreffende de volumecorrectieregeling is? Kunt u hierbij aangeven
hoe dit verschilt van andere landen? In hoeverre is de ACM in gesprek geweest met
toezichthouders van andere Europese landen?

Antwoord 4

In de Elektriciteitsverordening is vastgelegd dat de nettarieven de werkelijke kosten
moeten weerspiegelen. De ACM heeft onderzocht of grootverbruikers die constant elektriciteit
verbruiken ook minder netkosten veroorzaken. Het onderzoek laat zien dat er uit kostenoverwegingen
geen grondslag is om de volumecorrectiekorting toe te kennen. Bij de openbare consultatie
van het onderzoek zijn 17 zienswijzen ingebracht door partijen. De zienswijzen gaven
geen aanleiding de conclusies van het onderzoek aan te passen. De ACM heeft besloten
de volumecorrectieregeling met ingang van 2024 te laten vervallen.

Rondvraag bij collega-ministeries leert dat de toezichthouder in Duitsland een overgangstermijn
hanteert en voorlopig nog uitgaat van de regels die de nationale wetgever heeft vastgelegd.
In Frankrijk stelt de wetgever dat de manier waarop de korting is vormgegeven in lijn
is met de bevoegdheidsverdeling tussen wetgever en nationale regulerende instantie.

De ACM vraagt zowel in bilateraal als in gezamenlijk verband, via ACER, aandacht voor
de implementatie van een nettarievenstructuur gebaseerd op daadwerkelijke kosten.
In het laatste overleg van Europese energietoezichthouders en ACER is afgesproken
een gecoördineerde aanpak te verkennen voor een geharmoniseerde toepassing van de
regels voor nettarieven in de EU.

Vraag 5

Welke gesprekken heeft u gevoerd met collega’s van andere lidstaten over dit ongelijk
speelveld? Waarom wijkt alleen Nederland af met een andere interpretatie dan andere
toezichthouders van andere Europese landen?

Antwoord 5

Nederland zet zich binnen de EU in voor een gelijk speelveld en verdere harmonisatie
van de methodologie van netwerktarieven. Uw Kamer is recent geïnformeerd over twee
non-papers waarin door Nederland hiervoor is gepleit, die met de Europese Commissie
en breder zijn gedeeld2. Op initiatief van Nederland is in de recent vastgestelde Raadsconclusies over duurzame
elektriciteitsnetten een oproep aan de Europese Commissie opgenomen om een reflectie
op gang brengen over het kader voor nettarieven3.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het mogelijk is dat de korting op nettarieven in Duitsland en
België tussen de 84 en 90 procent is? In hoeverre is er sprake van een «een vruchtbare
uitkomst» na gesprekken met de Duitse toezichthouder als er sprake is van een andere
interpretatie?

Antwoord 6

In Duitsland heeft de toezichthouder er voor gekozen om vooralsnog vast te houden
aan de in nationale wetgeving voorgeschreven regels. In België bestaat deze korting
niet, maar liggen de nettarieven met bijna € 15 per MWh voor de industrie lager, onder
andere omdat een deel van de netkosten van de landelijke en regionale netbeheerders
uit degressieve accijnzen op elektriciteit worden betaald (in plaats van uit nettarieven).
Ik kan geen uitspraken doen over de interpretatie die de Duitse toezichthouder heeft
van gesprekken met de ACM.

Vraag 7

Acht u het herinvoeren van de regeling mogelijk indien duidelijk wordt dat de Nederlandse
interpretatie onjuist is?

Antwoord 7

Het vaststellen van de tariefstructuur is een exclusieve bevoegdheid van de nationale
regulerende instantie, in Nederland de ACM. De ACM zal, op grond van de Elektriciteitsverordening,
bij een besluit moeten onderbouwen dat het aangepaste tarief een afspiegeling is van
werkelijk gemaakte kosten en voldoet aan de andere voorwaarden opgenomen in artikel
18, waaronder stimuleren van efficiëntie en versterken van de voorzieningszekerheid
en innovatie op gebied van flexibiliteitsdiensten te bevorderen. De ACM werkt aan
een brede tariefstructuurherziening, waarbij nettarieven de daadwerkelijke kosten
beter moeten gaan weerspiegelen. Met deze herziening wordt beoogd dat gebruikers worden
beloond voor flexibiliteit en netcongestie wordt tegengegaan.

Vraag 8

Kunt u deze vragen een voor een beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.