Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Vijlbrief en Sneller over het betrekken van deTweede Kamer bij de budgettaire besluitvorming

Antwoord van Minister Heinen (Financiën), mede namens de Minister-President (ontvangen
18 juli 2024)

Vraag 1, 2 en 3

Hoe kijkt u naar uitspraken over dat de rol van de premier moet worden teruggedrongen?

Hoe kijkt u naar de uitspraken dat de Minister-President in de afgelopen jaren veel
te veel macht zou hebben genomen die hem niet toebehoort en dat belangrijke besluiten
zonder instemming van de ministerraad en de Kamer zijn genomen?

Welke conclusies trekt u hieruit voor uw eigen rol en voor uw kabinet?

Antwoord 1, 2 en 3

Alle besluitvorming over aangelegenheden die raken aan het algemeen regeringsbeleid
vindt plaats in de ministerraad. De Minister-President is op grond van het Reglement
van orde van de ministerraad de voorzitter van de ministerraad. Anders dan bij voorgaande
Minister-Presidenten is de huidige Minister-President partijloos.

Vraag 4

Op welke wijze gaat u invulling geven aan uw status als «extraparlementair programkabinet»
in de besluitvorming rond de Rijksbegroting en koopkracht in aanloop naar Prinsjesdag
2024?

Antwoord 4

Het kabinet hecht aan een ordentelijk besluitvormingsproces. Dit houdt in dat het
kabinet in aanloop naar Prinsjesdag de ontwerpbegroting voor komend jaar opstelt,
waarbij de beleidsvoornemens en de financiële afspraken uit het Hoofdlijnenakkoord
leidend zijn. Op basis van dit voorstel gaat het kabinet vervolgens het gesprek met
het parlement aan. Zoals vastgelegd in de Grondwet is het parlement uiteindelijk verantwoordelijk
voor het vaststellen van de begroting.

Vraag 5

Kunt u aangeven op welke concrete dossiers met het parlement wordt gesproken en wanneer
deze gesprekken plaatsvinden?

Antwoord 5

Het kabinet streeft naar integrale besluitvorming. Op die manier kunnen alle opties
tegen elkaar worden gewogen. Het overkoepelende gesprek over de begroting vindt zoals
gebruikelijk plaats bij de Algemene Politieke Beschouwingen en de Algemene Financiële
Beschouwingen. Het kabinet gaat dit gesprek welwillend aan, en zal er tegelijkertijd
op letten dat de begroting binnen de financiële afspraken uit het Hoofdlijnenakkoord
blijft en volgens de begrotingsregels wordt vormgegeven. Uiteindelijk leidt dit tot
de beste resultaten voor de samenleving.

Vraag 6 en 7

Hoe bent u voornemens om – net als premier Rutte en Minister Kaag – in aanloop naar
de nieuwe Rijksbegroting in gesprek te gaan met alle coalitie- en oppositiefracties
over hun verwachtingen van de financiële plannen van het kabinet?

Bent u voornemend om serieus in gesprek te gaan met de Kamer over de begroting en
veranderingen binnen de begroting in plaats van de «kwinkslag» die u in het debat
over de regeringsverklaring maakte om deze gesprekken enkel te gebruiken om bezuinigingsideeën
op te halen?

Antwoord 6 en 7

De Minister van Financiën is voornemens een kennismakingsronde langs de financieel
woordvoerders van de Tweede Kamerfracties te maken. Het staat de fractievoorzitters
vrij hierbij aan te sluiten. Het kabinet hoort graag, mede in het licht van het budgetrecht
van de Kamer, hoe de financieel woordvoerders tegen de budgettaire opgave aankijken,
gegeven de opgave die er ligt om de begroting op orde te houden. Het kabinet ziet
het als een gedeelde verantwoordelijkheid om hiervoor een oplossing te vinden, met
inachtneming van de begrotingsregels (waaronder de scheiding tussen inkomsten en uitgaven)
en de Europese normen.

Vraag 8

Wanneer worden deze gesprekken gevoerd?

Antwoord 8

De Minister van Financiën heeft de intentie om de gesprekken met de financieel woordvoerders
op korte termijn te laten plaatsvinden, in elk geval voor de Algemene Politieke Beschouwingen
op 18 en 19 september 2024.

Vraag 9

Bent u van plan een open en vertrouwelijke discussie in de ministerraad te bevorderen
en op welke wijze wilt u dat bewerkstelligen?

Antwoord 9

De eenheid van regeringsbeleid is ermee gediend dat de beraadslagingen in de ministerraad
open en vertrouwelijk plaatsvinden. Als voorzitter van de ministerraad is het de taak
van de Minister-President dit te bevorderen. De beraadslagingen van de ministerraad
zijn derhalve geheim.

Vraag 10

Bent u van plan om daarna een open gesprek in het parlement te voeren over de door
het kabinet ingediende plannen?

Antwoord 10

Dit kabinet hecht veel waarde aan een goede samenwerking met het parlement. Dat past
ook bij het karakter van dit kabinet. Het Hoofdlijnenakkoord dient nog uitgewerkt
te worden in een regeerprogramma en een deel van de maatregelen zal verwerkt moeten
worden in de ontwerpbegrotingen voor 2025. Hierbij zullen nog allerlei keuzes gemaakt
moeten worden, gegeven het financieel kader van het Hoofdlijnenakkoord. Het kabinet
zal deze keuzes integraal wegen in de augustusbesluitvorming en de uitkomsten ervan
vervolgens presenteren op Prinsjesdag. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen
en de daaropvolgende Algemene Financiële Beschouwingen en begrotingsbehandelingen
zal het kabinet in gesprek gaan met uw Kamer over deze voorstellen.

Vraag 11 en 12

Bent u van plan om voor het verschijnen van de Miljoenennota een overzicht van de
financiële tegenvallers naar de Kamer te sturen en zo de transparantie van de budgettaire
besluitvorming te vergroten?

Wanneer kan de Kamer dit verwachten?

Antwoord 11 en 12

Op 4 juli 2024 heeft het kabinet de Tweede Kamer geïnformeerd over de ontwikkelingen
van de overheidsfinanciën sinds de presentatie van het Hoofdlijnenakkoord (Kamerstuk
36 471, nr.73). Tevens kondigt deze brief aan dat in de komende periode het totaal van mee- en
tegenvallers voor zowel de uitgaven- als de inkomstenkant van de begroting conform
het reguliere begrotingsproces in kaart wordt gebracht. Zoals gebruikelijk zal het
kabinet op basis van de begrotingsregels in augustus een integraal besluit nemen over
alle relevante ontwikkelingen voor de overheidsfinanciën en de wijze waarop deze worden
gedekt binnen de begroting. Het kabinet verwerkt deze besluiten in de Miljoenennota
2025 en informeert uw Kamer hierover op Prinsjesdag.

Vraag 13

Wanneer stuurt uw kabinet de Startnota naar de Kamer? Wordt hierin ook het EMU-saldo
opgenomen?

Antwoord 13

Het kabinet werkt in de aankomende periode het Hoofdlijnenakkoord uit tot een regeerprogramma,
parallel aan de afronding van de Miljoenennota 2025, de ontwerpbegrotingen 2025 en
het Belastingplan 2025. Vanwege deze samenloop is de Miljoenennota 2025 tevens de
Startnota van dit kabinet. Uw Kamer ontvangt de Miljoenennota op Prinsjesdag. In de
Miljoenennota wordt ook het EMU-saldo opgenomen.

Vraag 14

Worden de Btw-verhogingen, zoals op cultuur, sport en logies, uit het coalitieakkoord
in de Miljoenennota verwerkt?

Antwoord 14

Ja, de afspraken uit het Hoofdlijnenakkoord worden verwerkt in de Miljoenennota 2025.
De financiële tabel uit het Hoofdlijnenakkoord is hierbij leidend